Akarsuların taşıdı kalıntıların nehir ağzını tıkaması ile akarsu yatağında su tutulması meydana gelen tabi set göllerine Longoz denir.
Akarsu yatağında biriken su ile oluşan göletler bulundukları bölgede farklı bir ekosistem oluşturur. Bu sisteme Su basar orman denmektedir.Dünyada nadir örnekleri olduğu gibi ülkemizde de az sayıda bulunan bu su basar ormanlardan biri de Acarlar Longozu’dur.
Acarlar Longozu, 1998 yılında 1. Derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. Sakarya ilinde bulunan longoz Türkiye’nin en büyük longozu olma özelliğine sahiptir. Karasu ve Kaynarca ilçelerine sınır olan su basar orman Sakarya’nın kuzeyinde bulunmaktadır.
Longozu Kuzeyde Karadeniz sahilinde yer alan kum tepeleri güneyde ise yükseklikleri yer yer 100 metreyi bulan alçak tepeler çevirir. Acarlar Longozu Karasu ve Kaynarca ilçelerine bağlı 8 köyün sınırları içinde 1500 hektarlık bir alanda 200 metre ile 1200 metre genişlikte, bazı yerlerinde 1,5 metreyi bulan derinliktedir.
Acarlar Longozu, kendi ekosistemi içinde longozlara özgü nilüfer çiçeği, su menekşesi, göl soğanı gibi başlıca bitkilerin yanı sıra 2300 civarında bitki çeşidine ev sahipliği yapmaktadır. Su basar ormanı oluşturan başlıca ağaç türleri dişbudak, kızılağaç, kayın ve karaağaçtır. Acarlar longozunda ağırlıklı olarak dişbudak ağacına görülmektedir. Bununla birlikte göçmen kuşların uğrak yeri olan Acarlar Longozu bitki ve kuş bilimciler için önemli bir inceleme ve doğal hayatı gözlemleme alanıdır.
Acarlar Longozunun yaz aylarında alçalan sularından ortaya çıkan araziyi çevre köylüler tarım arazisi olarak kullanmaktadır. Kaynarca bölgesindeki köylüleri tarafından ilaç imalatında kullanılan göl soğanı üreticili yapılmaktadır.
Son yıllarda longozun Karasu tarafında bulunan İhsaniye-Denizköy arasında ki kısımda restoran, yürüyüş yolları, park ve piknik alanları yapılmış ve Longoz içinde kayık ile gezinti turları düzenlenerek bu doğal güzellik turistik amaçlı kullanılmaya da başlanmıştır.
Yazar:Gökhan Demirsan