Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Adam Smith Kimdir?

0 1.042

3446_imagesr34

Modern iktisadın babası olarak bilinen Adam Smit, İskoçya’da dünyaya gelmiştir. Babası Kirkcaldy şehrinde çalışan bir gümrük denetleyicisidir. Kesin doğum tarihi bilinmemekle beraber kaynaklarda 5 Haziran 1723’te, babasının ölümünden 6 ay sonra vaftiz edildiği yazılmaktadır. Yaklaşık 4 yaşlarında iken bir Çingene çetesi tarafından kaçırılmıştır. Ancak kısa zamanda amcası tarafından bulunarak ailesine geri verilmiştir.

On dört yaşında Glasgow Üniversitesi’nde ahlak felsefesi konusunda eğitim almaya başlamıştır. İfade özgürlüğü, hukuk ve özgürlük konularına olan hevesi burada daha da güçlenmiştir.1740 yılında Oxford’daki Balliol Koleji’nde okumaya başlamış ancak 1746 yılında okulu terk edip Oxford’un imtiyaz denetimi konusunda eleştirmenlik yapmaya başlamıştır.1748 yılında Edinburgh Üniversitesi’nde Lord Kames’in koruması altında kamu konferansları vermiştir. Sonraları” servet yönetimi” konusunu ele almış daha sonra ‘Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations’ adlı kitabında dünyaya açıklayacağı “doğal özgürlüğün açık ve basit sistemi” konusuna değinmiştir.1750 yılı civarlarında David Hume ile tanışmıştır. İskoç aydınlanması’nın ortaya çıkışında önemli rol oynayan diğer arkadaşları ile Edinburgh Poker Kulübü’nün müdavimi olmuştur.

3446_200px-adamsmith

Smith’in Hıristiyan olan babası dinine çok bağlıydı ve İskoç Kilisesi’;nin ılımlı kanadına üyeydi. Babasının dinine çok bağlı olmasının aksine Smith İskoçya’ya deizm yanlısı olarak dönmüştür. Ayrıca Smith felsefi olarak dini, ekonominin önünde bir engel olarak görmüş ve ateizm üzerinden düşünmüştür. Birçok yönden Darwin ile aynı görüştedir.

1751 yılında Smith Glasgow Üniversitesi’nin mantık profesörü olmuştur. Ertesi sene de ahlak felsefesi profesörü olarak atanmıştır. Derslerinde etik, konuşma sanatı, hukuk, politik ekonomi, polis ve gelir konularını işlemiştir. Smith bu dönemden sonra konferanslarında ahlak teorilerinden hukuk ve ekonomi konularına ağırlık vermeye başlamıştır.

Adam Smith” “Yaratılışın Sorgulanması” ve “Ulusların Zenginliği” adlı kitaplarını 1776 yılında yayınlamıştır. Kitap büyük çoğunluk tarafından genel kabul görmüş ve revaçta kalarak Smith’in meşhur olmasını sağlamıştır. Smith 1778 yılında İskoçya’da vergiden sorumlu devlet bakanı olarak görev yapmıştır. Daha sonra Edinburgh’daki annesinin yanına yerleşmiştir. 17 Haziran 1790 yılında ağır bir hastalık sonrası hayatını kaybetmiştir. Gelirinin büyük bir kısmını gizli yardım fonlarına bıraktığı bilinmektedir.

Smith’in edebi vasiyetini yerine getirenler İskoç akademi dünyasından fizikçi/kimyacı Joseph Black ve yerbilimci James Hutton’dur. Yazar arkasında pek çok not ve yayımlanmamış yazılar bırakmıştır. Ancak yayımlanmaya uygun olmayan eserlerin imha edilmesini vasiyet etmiştir. Histoy of Astronomy adlı yayımlanmamış bir makalesin yayınlanmış, diğer eserleri ise Essays on Philosophical Subjects adlı kitapta 1795 yılında basılmıştır. İktisat bilimine sağladığı katkılardan dolayı Adam Smith tüm dünyada iktisadın babası olarak tanınmaktadır.

Yazar:Derya Talas

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku