Günümüzde aileler genellikle anne, baba ve çocuklardan oluşmaktadır. Buna çekirdek aile diyoruz. Her ailenin kendi içinde bir işleyiş şekli vardır. Gerek açık gerekse kapalı olarak kurallarını belirlemiştir. Ailenin kuralları gizli olmamalıdır. Açık açık belirlenmelidir ve konuşulmalıdır. Aile üyeleri birlikte yaşadığı için birbirlerini çok iyi tanırlar, olaylar karşısında kimin ne tepki vereceği bellidir. Duygular ya da düşünceler sözle ifade edilmese bile karşılıklı olarak hissedilebilir. Ama her durumda konuşarak anlaşmak en iyi iletişim yoludur.Evde eşitlik olmalıdır. Özellikle çocuklar arasında aynı durum karşısında aynı tepki verilmelidir. Eşitlik olmaz ise huzursuzluklar oluşur.
Aile içinde ara sıra sıkıntılar, problemler, çatışmalar olur. Zaten bir evin içinde hiç çatışma olmuyorsa daha büyük sorunlar var demektir. Sadece sorunlar, sıkıntılar gizlenmiş, maskeler takılmıştır. Üstü kapatılan sorunlar daha büyük sorunlara gebedir.
Aile kurumundaki kişiler uzun süreli bir ilişki içindedir. Bu ilişki bir ömürlük olması dileği ile başlar. Uzun süreli ilişkilerin içinde mutlaka çatışmalar olacaktır. Önemli olan kişilerin birbirini iyi tanıması, birbirleriyle nasıl etkili iletişim kuracaklarını bilmelidir.
Çatışma uzun süreli ilişki içinde olan kişiler arasında doğal olarak ortaya çıkar.
Önemli olan çatışmanın çıkmasını önlemek değil, çatışma çıktığı zaman kişilerin birbirleriyle nasıl etkileşim kuracağının bilinmesidir. Aralarında çıkan çatışmayı birbirlerini kırmadan çözebilme becerisini gösteren çiftler sağlıklı bir aile kurar.
Duygu ve düşünceler olduğu gibi, abartılmadan ortaya konulmalıdır. Bu tutuma kendine güvenli ve kendine saygılı tutum diyoruz. Bu tutum içinde olan kişiler hem kendilerine hem de başkalarına saygı gösterirler.
Ortada bir sorun varsa konu saptırılmamalı, eski problemler açılmamalıdır. Konuların özünden ayrılmadan sorunlar çözülmelidir.
Bireyler birbirini yargılamamalı, ifadeler somut olmalıdır.
Etkin dinleme yapılmalıdır.
Ailelerdeki gizli kurallar:
Ailelerde gizli ve açığa çıkmamış kurallar varsa bu aile yapısı sağlıksızdır. Kurallar bilinçaltındadır ve katıdır. Bu tip ailelerde ifade özgürlüğü yoktur. Duygular ve düşünceler bastırılır. Küslükler uzun sürer. Özellikle çocukların bir konu hakkında fikirlerinin alınmaması, konuşturulmaması çocuklarda değersizlik duygusunun oluşmasını sağlar.
Mükemmeliyetçilik vardır. Eğer yapılan iş mükemmel olmazsa o işin bir değeri yoktur ve takdir görmez. Kişi kendini suçlu hisseder ve kaygı ve utanç duyguları gelişmeye başlar.
Aile içinde güvensizlik vardır. Bireylerin yapılan her işin altında farklı düşünceler ararlar.Gizli kuralları olan bir ailede yetişen kişilerin kendilerine güveni olmaz. Bu kişiler mutlaka dıştan denetimli bireyler olurlar.
Yazar:Serpil Altunyay