Ülkemizde son dönemlerde en çok şikayetçi olunan durumlardan bir tanesi olarak karşımıza, bürokratik işlemler gelmektedir. Bunu en aza indirmek için ciddi çalışmalar olsa da, henüz istenen seviyeye gelmemiş durumda olunduğu aşikardır. Bir diğer sorun ise, yine bürokratik işlemlerle orantılı bir durumdur.
Öncelikle şunu biliyoruz ki ceplerimizdeki onlarca karttan bir grubu, resmi makamlarca verilmektedir. Bunların başında nüfus kağıdı, ehliyet, kurum kartı gibi onlarca kart gelmektedir. Bu mağduriyetin farkında olan devlet, son dönemlerde çipli kimlik kartı projesini öne çıkarmıştır. Hatta bazı illerde pilot uygulamalar dahi gerçekleştirilmiştir.
1976 yılından beri kullanılmakta olan nüfus kağıtlarına veda edilecek gibi görünüyor. Artık cüzdanlarımızda yer alan pembe ve mavi nüfus cüzdanları yerlerini, 1 GB veri saklama kapasiteli akıllı kimlik kartlarına bırakacak. Hedeflenen ise 3 yıl içinde ülke genelinde dağıtımını tamamlamak. Bu kartların ana özelliği ise parmak izi, damar ve avuç içi izlerinin tanımlanabilir olmasıdır. Kullanım süresi olarak 10 yıl öngörülen bu akıllı kartların şu ana kadar 10 milyon adet basıldığı ve yıl sonuna kadar 2 milyon kişinin teslim alacağı düşünülmektedir.
Elektronik imza sisteminde olduğu gibi, akıllı kimlik kartı da TÜBİTAK tarafından hazırlandı. Burada ana amaç taşıma kolaylığı sunmak, taklit edilemez olmasını sağlayarak sahteciliğin ve tahrif edilmenin önüne geçmektir. Biyometrik özellikleri ve kredi kartı büyüklüğünde olması, kartın diğer özellikleridir. Kartın depolama kapasitesinin 1 GB olması nedeniyle, banka kartlarının tek kartta toplanması, ehliyet ve maaş verilerinin saklanması da mümkün olacaktır. Hatta GSM operatörleri işlemlerinde, emniyet işlemlerinde ve noter birimlerinde kullanılması da öngörülmektedir. Bu da sahte kimliklerle hat çıkarma olasılığı gibi olumsuzlukları ortadan kaldıracaktır. Olası kimlik kaybında da kullanım engellenebileceği için bu kartlar oldukça işlevsel olacak gibi görülmektedir.
Tek kart olarak planlanan sistemde kullanılacak kartın özellikleri;
– Kimlik içerisinde damar izi, avuç içi ve parmak izi gibi tanımlanmış unsurlara yer verilecektir
– Kimliğin çipi sayesinde talep edilen hizmete bağlı olarak farklı güvenlik kontrollerine olanak verilebilecektir.
– Akıllı kimlik kartının içerisinde bazı sertifikalar bulunacaktır. Bu özelliği ile sadece şifre ile değil parmak izi gibi kontrollerle işlem gerçekleştirilebilecektir.
– Akıllı kart başkasının eline geçmesi durumunda bloke edilebilecektir.
– Kişinin kimlik bilgileri güvenli bir şekilde çipe yazılabilecektir.
– İlk devrede sağlık sektöründe kullanılacaktır.
– İnternetten sunulan e-devlet hizmetlerinden kolaylıkla yararlanılacaktır.
– E-imza olarak da kullanılacaktır.
Her ne kadar akıllı kartların kullanılması, bazı kesimler tarafından özel hayata müdahale ya da kişinin takip edilmesi gibi gösterilse de, yaşanan kart ve doküman kalabalığının sonlandırılması açısından çok önemlidir. Bir süre sonrada herkesin cebine girecek gibi görünmektedir.
Yazar:Baki Erdoğan