Sürrealizm ve Sembolizmin en önemli şairlerinden olan Jean Nicholas Arthur Rimbaud, 20 Ekim 1854 tarihinde Fransada dünyaya gelmiştir. Rimbaudun babası bir subaydır ve Cezayirde görev yaptığı sırada, Arapça öğrenerek Kuranı kendi dillerine çevirmiştir. Ancak Frédéric Rimbaud, 1860 yılında ailesini terk etmiştir. Bunun üzerine şair, küçük yaşta dramatik bir olay yaşamış ve bu olay onun kişiliğini ve sanatını etkileyecektir. Annesi tarafından yetiştirilen Arthur Rimbaud, giderek kuralları yok sayan kişiliğe sahip olmaktadır. Annesi ise Rimbaud’u bastırmak için çabalamaktadır. O yaşlarda şiire merak salan Rimbaud ise; ahlak ve din kurallarını hiçe saymaktadır.
Retorik hocası, Rimbaud’un sahip olduğu cevheri ortaya çıkarmak için onu yazmaya ve okumaya yönlendirmektedir. Rimbaud ise asi ruhunun yanında maceraperest bir ruha da sahiptir; onun için tüm kapılar şiire çıkmaktadır.
Rimbaud, yeteneğini çok küçük yaşta belli eden şairler arasındadır. Yaşının üstünde bir şiir seviyesine sahip olan Rimbaud, kalemini sivrilterek de şiirler yazmıştır. Ülkede devrimin yaşandığı o günleri büyük bir heyecanla şiirine yansıtan Rimbaud, bir yandan da devrilen hükümeti yermekteydi. Kilisenin yanlışlarını gören ve buna karşı sessiz kalmayan şair, bu sürede evden kaçmış ve Pariste yaşamaya başlamıştır. Kiliseye karşı duyduğu öfkeyi dile getirirken şair o yıllara ait şiirlerinde aynı zamanda burjuvaziye karşı da öfke naraları atmaktadır. Yine bu yıllarda Rimbaud, haksız bir savaş için ölen askerlere karşı duyduğu üzüntüyü “”Vadide Uyuyan Adam”” adlı eserinde dile getirmiştir. Söz konusu yapıt dünya edebiyatında büyük bir öneme sahiptir.
Rimbaudun hayatında şair Paul Verlaine büyük tutmaktadır. Paul Verlaine, Rimbaudun şiirlerini okur ve şiirlerinden fazlasıyla etkilenir. Bunun üzerine onu Parise çağırır. İki şairin arasında hem edebi bir ilişki hem de duygusal, cinsel bir birliktelik yaşanır. Öyle ki Verlaine bir süre sonra eşini terk ederek Rimbaud ile yaşar. Rimbaudun macerayı sevmesi onları Londra ve Brüksele kadar götürür. İçki ve uyuşturucu ile iki şair gezgin bir yaşam sürdürürdüler. Bu şekilde bir yaşam sürerken Paul Verlaine bir kavga neticesinde Rimbaudu silahla vurur ve cezaevine girer. Verlaine, iki yıl hapis cezası alırken Rimbaud ise 1875’te bir daha şiir yazmama kararı alır. Son olarak Rimbaud, yaşamındaki tüm çılgınlıkları “Cehennemde Bir Mevsim” adlı kitabında toplar ve artık onun için şiir yoktur. Ancak içindeki macera isteği hala dinmemiştir. Avrupada çeşitli ülkeleri dolaşan Rimbaud, 1877 tarihinde Hollanda ordusuna katılır ancak bir süre sonra ordudan kaçar. Son olarak Arthur Rimbaud, Afrikaya yerleşerek kolay yoldan para kazanmak için silah tüccarlığına başlar. Afrika topraklarında yazdığı gezi yazılarını ise bir süre dergilerde yayımlar. Ekonomik olarak rahat bir yaşam süren Rimbaudun sağ dizinde ciddi bir tümör oluşur. Fransaya dönmek zorunda kalır ve en küçük kız kardeşi bir süre Rimbauda bakar. Ancak tümör nedeniyle bacağı kesilen şair, 10 Kasım 1891de kangren neticesinde hayata gözlerini yumar.
Arthur Rimbaud, bu şekilde macera dolu hayatının yanı sıra dünya edebiyatına müthiş bir şiir anlayışı kazandırmıştır. Sembolizm ve Gerçeküstü şiirinin yanı sıra; farklı lirizmi ile kendisinden sonra onlarca şairi etkileyemeye devam etmektedir. Rimbaud ve Verlaine arasında yaşananlar Agnieszka Holland tarafından 1995 yılında beyaz perdeye aktarılmıştır. Tutkunun Şairleri olarak dilimize çevrilen film biyografik bir şeklide iki şairinin birlikte yaşadıkları serüvenleri anlatmaktadır. Filmde Arthur Rimbaudu Leonardo DiCaprio canlandırmaktadır.
Eserleri;
– Şiir
– Esrik Gemi
– Cehennemde Bir Mevsim
– Illuminations
EN YÜKSEK KULENİN TÜRKÜSÜ
Dönmeli, geri gelmeli,
O sevdalar çağı.
Dayandım nasıl da
Unutamam bir daha artık,
O korkular, kaygılardı
Uçup gitti göklere.
Bir belalı susuzluk
Kabartıyor damarlarımı.
Dönmeli, geri gelmeli,
O sevdalar çağı.
Bir çayır gibi tıpkı
Unutulmuş bir kıyıda,
Karamukların, günlüklerin
Çiçek açıp büyüdüğü,
O yabanıl uğultusunda
Korkunç pis sineklerin.
Dönmeli, geri gelmeli,
O sevdalar çağı.
Arthur Rimbaud
Çeviri; İlhan Berk
Kaynakça:
Arthur Rimbaud Seçilmiş Şiirler, Çeviri: İlhan Berk, Adam Yayınları, İstanbul, 2002
Yazar:Canan Yıldırım