Böbrekler yaşı ne olursa olsun bütün insanlar için hayati organlarımızdır. Omurgamızın her iki yanında da bulunun böbrekler, vücudumuzda süzgeç görevi yapar. Vücudumuzdaki tüm zararlı maddeler böbrekler sayesinde süzülür ve idrar yolu ile dışarı atılır. Ayrıca börekler yararlı minerallerin vücudumuzdaki dengesini sağlamaktadır.
Sağlıklı böbrekler, tüm vücudunuz için önemli olduğu gibi sağlıksız böbrekler vücuttaki bir çok organın fonksiyonlarında bozukluklara yol açar. Özellikle böbrek taşından kaynaklanan dayanılmaz ağrılar bir çok insanın günlük yaşamını önemli boyutta etkilemektedir.
Yetişkinlerde görüldüğü gibi böbrek taşları çocuklarda da oluşabilmektedir. Böbrek taşı, çocuklarda 3000/1 ile 7500/1 oranları arasında görülmektedir. Erkek çocuklarında görülme sıklığı kız çocuklarına göre daha fazladır.
Çocuklarda Böbrek Taşı Neden Oluşur?
Çocuğun beslenme bozukluğu ya da ürolojik rahatsızlıkları sebebi ile taş oluşumu yaşanabilmektedir.
Ürolojik Nedenler:
– İdrarın mesaneden böbreğe geri kaçması rahatsızlığı olarak bilinen Böbrek Reflüsü,
– Böbrek çıkışı darlığı olarak adlandırılan UP Darlık,
– Vücutta oluşan çeşitli enfeksiyonlar,
– Çocuğun genetik yapısına bağlı olarak doğuştan gelen, At Nalı Böbrek rahatsızlığı gibi böbrek yapı bozuklukları vb. sebepler çocuklarda ve bebeklerde böbrek taşına sebep olmaktadır.
Metabolizma İle İlgili Nedenler İse ;
-Tek çeşit beslenme, çeşitli beslenme yetersizlikleri
– Aşırı tuzlu yiyecek tüketimi,
– Hazır gıdaların tüketimi,
– Yemeklerde kızartmalara ağırlık verilmesi,
– Vücudun susuz kalması, şeklinde sıralanabilir.
Çocuklarda Böbrek Taşı Belirtileri :
-Çocuklarda görülen idrar yolu enfeksiyonu, renal kolik, barsak ve göğüs enfeksiyonu, hematüri gibi rahatsızlıklar sonrasında böbrek taşı bulgusuna işaret edebilir.
– 6-7 yaş ve daha büyük yaşlardaki çocuklarda göğüs ağrısı en önemli belirtilerden biridir. Bunun yanı sıra yanlarda ve belde ağrı, kasık ve karın bölgesinde kramplı ağrılar, idrarda kan yada idrara çıkarken acı ve yanma hissi şeklinde rahatsızlıklar görülür. Bebeklerde ise, uzun ağlamalar, huzursuzluk ve idrar yolu enfeksiyonu en belirgin belirtilerdir.
– Çocuklarda böbrek taşı teşhisi yetişkinlere göre daha geç konulabilmektedir. Bu nedenle böbrek yetmezliğine kadar varan kötü bir tablo ile karşı karşıya kalınabilir.
-Bu nedenle çocuklarda yukarıda belirttiğimiz belirtilerin görülmesi halinde vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Çocuklarda Böbrek Taşı Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?
Çocuklarda görülen böbrek taşı tedavisinde yetişkin insanlardan farklı olarak, metabolik testlerin ve çalışmaların yapılması gerekmektedir. Hiperkalsiüri, Hipositratüri ve Hiperokzalürinin üzerinde yapılan araştırmalar sayesinde, hastalığın tekrarlaması durumu önlenebilmektedir. Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda bulunan taşın cinsi, boyutu, yeri tedavi yolu açısından önem arz etmektedir.
Çapı 3-4 mm’den küçük taşlar için herhangi bir ilaç tedavisi uygulanmadan hafif bir diyet ve bol su tüketimi önerilerek taşın düşmesi sağlanabilmektedir. Ancak düşmesi mümkün olmayan böbrek ve idrar yollarında tıkanmaya sebep olan taşlar, taşın yerine büyüklüğüne göre, ses dalgaları ile taş kırma, açık ve kapalı cerrahi müdahale ya da ilaç tedavisi yöntemi ile vücuttan çıkarılır ya da taşın vücuttan atılması sağlanır.
Çıkarılan taş üzerinde yapılan analizler sayesinde çocukta-bebekte böbrek taşının neden oluştuğu konusunda tespitler yapılabilmektedir. Bu nedenle ev ortamında taş düşüren çocuğun-bebeğin yaş veya kum parçalarının saklanmasında fayda vardır.
Böbrek taşı tedavisinde temel amaç taşın oluşumunu engellemek olmalıdır. Yapısal-genetik bozukluklar, hormonal rahatsızlar dışında çocuklarda- bebeklerde taş oluşumunu engelleyebilmek için, çocuğun beslenmesi için seçtiğiniz yiyeceklerin lifli gıdalar olmasına, yemekleri pişirme şekline ve bol su tüketimine önem vermelisiniz. Hiçbir rahatsızlığı olmasa bile her çocuğun en az 3-4 yaşında böbrek taramasından geçirilmesi ileride böbrek hastalıklarına yakalanmasını engelleyebilir.
Unutmayın ki; bugün diyalize giren bir çok böbrek hastası, çocukluklarında yeterli kontrollerden geçirilmediği ve hastalıkları ilerlediği için bu duruma gelmişlerdir. <tek böbrekle yaşam da mümkündür ancak böbrekler ne kadar zarar görürse yaşam kalitesi de bir o kadar düşmektedir.
Kaynakça:
www.bobrek.gen.tr
Yazar: Eda Şahan