Sarılık, yeni doğan bebeklerin ilk 2 ya da 4. Günü arasında görülür. Bu birçok bebekte görülebilecek bir sağlık problemidir.
Sarılığı oluşma sebebi bilirubinin kanda ve safrada yüksek seviyeye ulaşmasıdır. Yeni doğanların karaciğerleri tam gelişmemiş olması sarığın gelişmesinde etkendir.
Sarılığın etkin olarak engellemenin yolu yoktur fakat risk faktörleri ortadan kaldırılabilir.
Bebeklerde sarılığı önlemek için alınabilecek önlemler:
1- Gebelik sırasında gerekli kan testleri yaptırılmalıdır.
2- Haftasını doldurmadan önce doğan bebeklerde sarılık görülme olasılığı daha yüksektir. Çünkü karaciğer tam olarak gelişmemiş olabilir. Bunun için erken doğum riski azaltılmaya çalışılmalıdır. Erken doğum riskini en aza indirmek için stresten uzak durulmalı ve alkol, sigara ve diğer zararlı maddeler kesinlikle kullanılmamalıdır.
3- İleri yaşlarda oluşan gebeliklerde bebeklerde sarılık riski artabilir.
4- Çoğul gebeliklerde de sarılık riski yüksektir.
5- Gebeliği ve bebeği riske atacak çevresel faktörlerden uzak durulmalıdır.
6- Gebelikte geçirilen enfeksiyonlar takip edilmelidir.
7- Bebek doğduğunda anne sütü az geldiği için sarılık riski artsa da anne sütü emen bebekler sarılığı çabuk atlatır.
Bebeğin her yönden daha sağlıklı olmasını sağladığı gibi sarılık için de bebeğin emzirilmesi gerekir. Bebek beslendikçe kilo alır ve dışkısını yaparak bilirubinin atılması sağlanmış olur.
Bebekler ışıklı ortamda bulunduklarında sarılık olma riskleri azalmış olur. Çünkü ışık bilirubininin ortadan kalkmasını sağlar. Tabii bu fazla ışığa maruz kalması anlamına gelmez. Günde 1-2 defa güneş ışığına çıkarmak faydalı olur.
Günümüzde yeni doğan bebeklere sarılık testi yapılmaktadır. Eğer bebeğin vücudunda olması gerektiğinden fala bilirubin tespit edilirse bebeğe tedavi uygulanır. Bazen bu seviye kendi kendine geçebilecek seviyede olur. Böyle durumlarda tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir.
Bebeğin sarılık olduğu ten renginden belli olur. Cilt ve göz beyazı sarıya döner. Bebeği beslemede zorluk yaşanır, bebek uykulu olur.
Sarılığı daha kolay anlamak için yeni doğan bebeğe sarı giydirmemek iyi bir fikir olabilir. Yoksa bebekteki cilt renginin farklılığı anlaşılmayabilir. Özellikle koyu teli bebeklerde sarılığı gözlemlemek daha zor olabilir. Bu anlamda göz beyazı en net gösterge olarak karşımıza çıkar.
Sarılık kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Hemen doktora başvurmak ve gereken tedavinin uygulanması gerekir. Bebekleri sarılık olan anneler telaş etmemelidir. Çünkü yeni doğan bebeklerin neredeyse %60’ında sarılık görülebilir. Önemli olan tedaviye geç kalınmamasıdır. Yüksek biliruin seviyesi beyinde hasara sebep olabilir. Bununla birlikte işitme kaybı ya da diş minesinin gelişiminde sıkıtılar ortaya çıkabilir.
Bebeğe hakim olan sarı rengin dışında ayak tabanlarına da özellikle dikkat etmek gerekir. Ateş ve sinirlilik de ortaya çıkar.
Bazen sarılığı önlemek için anne sütü ile mamanın verilmesi de uygun görülebilir. Bu duruma doktor karar verir. Amaç vücuttaki biliruini atmaktır.
Kaynakça:
https://www.mynet.com/yeni-doganlarda-sarilik-nasil-onlenir-1198361-mykadin
Yazar: Serpil Altunyay