McDonald’s,
dünyanın en tanınmış markalarından biri olarak kabul edilir. Kuzey Amerika’da yer alan Amerika Birleşik Devletleri’nin kurumsal bir markası olan McDonald’s, bu anlamda aynı zamanda kapitalizmin de figürlerindendir. Hatta öyle ki, bu figür kimi zaman komünizm yandaşları tarafından boykot edilir. Amerika Birleşik Devletleri, markalaşma alanında belki de dünyanın en önde gelen ülkelerindendir. II. Dünya Savaşı sırasında henüz Amerika savaşa dahil olmadan önce kurulmuş olan McDonald’s, çok kısa bir sürede ülke içinde tanınan marka olmuştur. Dünyanın en büyük ”fast food” restoran zinciri olan McDonald’s, 1940 yılında adını aldığı McDonald ailesi tarafından kurulmuştur. Söz konusu şirketin kurucuları arasında olan Richard ve Maurice McDonald, markanın küresel bir başarı elde etmesinde adeta başrolde yer almıştır.
1940 yılında kurulan ve de barbekü olarak hizmet veren McDonald’s markası sonrası için çok ciddi bir atılım olarak algılanan hamburger üretimine başlamış ve de bu anlamda satış için stantlar kurmuştur. Ünü kısa sürede tüm Amerika Birleşik Devletleri’ne yayılan marka, çok geçmeden ilk ”franchise” şubesini de açmıştır. Şirket, kurulduğu dönemde San Bernadino olarak bilinen California eyaletine bağlı bir yerleşim yerinde kurulmuştur. Burada elde edilen başarılı girişim faaliyeti sonrasında ilk şube franchise olarak başka bir eyalet olan Arizona’da açılmıştır.
1953 yılında Arizona’nın Phoenix şehrinde açılan şube sonrasında, elde edilen veriler marka için adeta katalizör görevi görmüş ve de sonrasında açılan şubeler adeta mantar gibi çoğalmış ve Amerika Birleşik Devletleri’ne yayılmıştır. 1955 yılında McDonald’s markasını franchise olarak kullanan Ray Kroc adından bir Amerikalı sonrasında McDonald kardeşlerle yaptığı bir anlaşma sonrasında bu devasa olacak restoran zincirinin sahibi olmuştur. McDonald’s böylece McDonald ailesinin elinden çıkmıştır. Şirket merkezi gerçekleştirilen bu devir sonrasında yer değiştirmiştir. San Bernadino, California’da bulunan merkez, Des Plaines, Illinois’ye taşımış ve bu yer de 2018’e kadar McDonald’s markasına merkezlik yapmıştır. 1955’ter merkezi farklı bir yere alınan marka, 2018’de ise, Illinois eyaletinde bulunan Chicago şehrine alınmıştır. Bu marka, McDonald’s adının kendisine verdiği şöhretle adeta bütün Amerika ve de dünyaya son derece köklü bir şekilde yayılmıştır.
Günümüz itibariyle 36,900 adet McDonald’s şubesi olan bu marka, dünyanın en büyük küresel fast food zinciri olmayı da başarmıştır. Yıllık geliri her yıl ciddi anlamda artış gösteren McDonald’s, ortalama 25 milyon Amerikan doları tutarında bir girdiye sahiptir. Bu girdinin ortalama 8 milyonu net kardır.
Dünya genelinde 375 bin çalışanı bulunan McDonald’s, Türkiye’de de şubeleri ve ‘franchise’ı bulunan bir restoran zinciridir. McDonald’s, dünya genelinde en çok şubesi ve de ‘franchise’ı olan marka özelliğini de haizdir.
Yazar:Emir Karasu