Defnegiller familyasından olan bu ağacın en önemli özelliklerinden biri yaz kış yeşil kalması ve yapraklarını dökmemesidir. ve yapraklarını dökmez. Akdeniz mevsimine sahip ülkelerde ve ülkemizin Akdeniz kıyıları ile Ege, Marmara ve Karadeniz kıyılarında ayrıca bu kıyıların iç kısımlarında kendine yaşam ve yetişme alanı bulmaktadır. 2-6 metre arasında boya sahip çalı bir ağaç olan defnenin boyu 10 metreye kadar da uzayabilmektedir. Yaprakları ise, 6-12 cm uzunluğunda 2-4 cm arasında bir genişliğe sahiptir. Kokulu yaprakları, değişik mızrak ucunu andıran, kenarları dalgalı bir şekle sahiptir. Koyu ve açık yeşil renkte yüzeyleri olan bu yaprakları açık sarı, beyaz ve yeşil renkte çiçekler süsler. Bu çiçekler ilkbahar geldiğinde olgunlaşır ve koyu mor renkte meyvelere dönüşürler. Ağacın gövdesi ise kahverengi iken zamanla kendini griye çalan bir renge verir.
Gövde çelikleri ile çoğaltılan, bilimsel olarak Lobeergewaechse ve Lauraceae isimleri ile anılan defne, anadolu topraklarında ise har, nehtel, tehnel, tahnal, tefrün, tenyel gibi isimlerle anılmıştır. Arap ülkelerinde, rend gar habbül-gar şecerül-ğar gibi arapça isimleri ile bilinmektedir. Akdeniz defnesi dışında olan tüm defne türlerinin zehirli olduğu bilinmektedir. Bu nedenle defnenin yapraklarından ya da yağından yararlanıyorsanız, Arabistan defnesi, yaban defnesi, dikenli defne, dağ defnesi, koyun defnesi gibi zehirli defneler olamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Defne yaz kış yapraklarını dökmediği için her zaman yapraklarından yararlanılabilecek bir bitkidir. Ancak Mayıs ile Ekim ayı arasında toplanan yapraklarının etkisinin daha fazla olduğu bilinmektedir. Bitkinin yapraklarının ve çiçeğinin faydalarını ayrıca içeriğindeki eterik yağlarını kaybetmemesi için gölgede ve 5 günden fazla kurutulmaması gerekmektedir. Bitkinin sadece ve sadece köklerinin güneşte kurutulması uygundur. Kurutulan bitkinin hiç bekletilmeden paketlenmesi ve depolanması çok önemlidir.
Defne Yağı Nasıl Elde Edilir?
Defne ağacından toplanan meyvelerden soğuk baskı yöntemi ile defne yağı elde edilmektedir. Bu meyveler bir kazanda toplanır. Meyve miktarının 1/3’i kadar su kazana ilave edilir. 2-3 saat kadar kaynatılır. Çekirdeklerinden ayrılmış olarak kaynatılan meyveler bu işlem sonrasında kazanın dibine doğru çökmüş halde olur. Pelte olmuş meyveler ise suyun üst kısmına çıkmış durumda olur. Posa ve su birbirinden ayrıldıktan sonra, elde edilen yağ dinlendirilir. Dinlenme esnasında yağ iyice dibe çöke. Üstte kalan su tekrar yağdan ayrılır.
Defne tohumundan elde edilen yağdan bahsedecek olursak; bu yağın elde edilmesi için oldukça yüksek bir ısıya ihtiyaç duyulmaktadır. Toplanan tohumlar bir miktar suda kaynatıldıktan sonra kabuklarından ayrılır. Tohumlar kabuksuz hali ile topuzlarla dövülür. Yüksek ateş üzerinde 20 saat kadar bekletilen tohumlar, soğuma işleminden sonra elde edilen yeşil renkli defne yağı kazanın yüzeyinden alınarak saklanır.
Defne yağının tadı oldukça acıdır. Defne sabununun hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Yaklaşık 30 derece ısıda erime özelliğine sahiptir. %95’i yağ asitlerinden %5’i ise esansiyel yağlardan oluşan defne yağı çok güçlü bir antioksidandır. Antiseptik etkinliğe de sahip olan bu yağ kozmetik ürünlerin yapımında kullanıldığı üzere iyi bir cilt nemlendiricisidir.
Defne Yağının Sağlığa Faydaları
-Rahatlatıcı ve ferahlatıcı etkisi ile vücudunuzu yeniler ve dinlendirir. Masaj yağı olarak kullanılarak bu etkisinden faydalınabilir. Bu yağla yapılan masaj sayesinde kaslar gevşer ve kaslardaki-eklemlerdeki ağrıların dindirilmesinde büyük ölçüde faydası olur. Zeytin yağı ile karıştırılarak etkili bir masaj yağı elde edilebilir.
– Ağrı kesici özelliği ile ön plana çıkan defne yağı, bel, boyun, baş ve romatizmal ağrılarında etkili olmaktadır.
-Baş ağrısı, boyun, bel ve romatizma ağrıları, adale ağrılarına iyi gelir. Defne yağı, bedende romatizma yangılı yerlere sürülerek rahatlama sağlanır.
-Soğuk algınlığı, gribal enfeksiyonlar ve buna bağlı olarak gelişen boğaz ağrısı için etkili bir çözümdür. Boğaz ağrısı ve bademcik iltihabına karşı gargara olarak uygulandığında o bölgelerde kısa sürede iyileşme sağlamaktadır. Bu hastalıklardan ya da farklı hastalıklardan kaynaklanan ateşin düşürülmesini sağlar.
– Göğsü yumuşatarak, nefes darlığı ve öksürüğün giderilmesini sağlar.
– Terletici bir özelliği olduğundan, vücuttaki zararlı toksinlerin atılmasını sağlar.
– Bağışıklık sistemini güçlendirir.
– Sinüzit ve boğaz ağrısı nedeni ile ağrıyan bölgelere sürülerek ağrının azalmasına yardımcı olur.
– Kan şekerini dengeler.
– Sindirim sisteminin daha etkin bir şekilde çalışmasını sağlayarak gaz sorununa son verir. Bağırsaklardaki parazitleri ve zararlı mikropları öldürür. Spazm çözücü ve hazmettirici özelliği ile mide bağırsaklarınızın rahatlamasını sağlar. Ülser ve mide ağrısı tedavisinde kullanılmaktadır.
– Güzel ve etkili kokusu ile ayak kokusunun giderilmesine ve ayakta oluşan mantarların tedavisine yardımcı olur. Ayaklarınızı içerisine 3-4 damla defne yağı damlatılmış suda bekletmeniz bu özelliğini görmeniz için yeterli olacaktır.
– Yemeklerde az miktarda kullanıldığında hoş bir koku ve tat elde edilebilir.
– Vücutta oluşan ortopedik rahatsızlıkların (incinme,burkulma vb.) verdiği ağrı ve acının dindirilmesi için kullanılmaktadır.
– Cilde nemlilik veren cildi yenileyen bu yağ, sedef, egzama, sivilce,tahriş, isilik, alerjiye bağlı kaşıntı gibi rahatsızlıkların giderilmesi için kullanıldığı gibi bebeklerde pişik tedavisi ve pişik oluşumunu engellemek için de kullanılmaktadır. Cildin beslenmesini daha canlı görünmesini sağlar. Kadınların görüntüsünden hiç hoşlanmadığı cilt lekelerinin yok edilmesini sağlar.
– Saçlarda kapaklanma ve dökülmeyi engelleyen defne yağı en çok da bu amaçla kullanılmaktadır. Saçların daha güçlü, gür, parlak, kepeksiz olmasını ve kolay uzamasını sağlar. Kuru saçlarda yumuşaklık sağlar. Bu etkilerini görebilmek için kullanılan kaliteli bir şampuana 10-15 damla damlatarak saçınızı yıkamanız ve 10-15 dakika kadar bekletmeniz yeterli olacaktır.
– Hayvancılık yapan çiftçilerin de yardımına koşan defne yağı, deri üzerine sürüldüğünde onarıcı etki gösterdiğinden hayvanlarda oluşan yaralar ve çatlakların tedavisinde veteriner hekimlerin yaptığı ilaçlar yolu ile kullanılmaktadır. Büyükbaş hayvanların sertleşen ve çatlayan meme uçlarının tedavi edilmesi amacı ile ayrıca diğer hayvan yaralarının iyileştirilmesinde de kullanılmaktadır.
– Vücuttaki yorgunluğu alır ve uykusuzluğa iyi geldiği bilinmektedir.
– Basur tedavisinde kullanılmaktadır.
-Her türlü arı ve böcek sokmasından kaynaklanabilecek şişliğin ve enfeksiyonların engellenmesi için kullanılır.
-Kan dolaşımını hızlandırarak, kalp sağlığını destekler. Kolesterol seviyesini düzenler.
– Rahatlatıcı ve sakinleştirici etkisi ile depresyon, stres ve bir çok psikolojik rahatsızlık için kullanılmaktadır.
Defne Yağı Nasıl Kullanılır?
– Bir bardak ılık suya 3-4 damla defne yağını damlatarak içebilirsiniz.
– Saç sağlığınız için 1 yemek kaşığı zeytinyağı ve bir tatlı kaşığı defne yağını karıştırarak, elde ettiğiniz karışımı saç diplerinize sürerek 15-20 dakika beklettikten sonra yıkayabilirsiniz.
– 10 gram kadar defne yağını bir kasede 100 gram kadar shea yağı ,ile karıştırarak cildinize masaj yapabilirsiniz. Aynı uygulamayı zeytin yağı ile de yapabilirsiniz.
Defne Yağının Zararları Nelerdir?
-Hamilelerin kullanması sakıncalıdır. Ancak doğum öncesinde ve sırasında kullanılması durumunda doğum kolaylaşır.
– Yakıcı ve keskin bir yağ olduğundan mutlaka seyreltilerek kullanılmalıdır. Aksi taktirde alerjiye neden olabilir. Ciltte tahrişe neden olabileceğinden dikkatli kullanılmalıdır.
– Çok içildiğinde mide bulantısı ishal ve kusma gibi yan etkileri bulunmaktadır.
Kaynakça:
lokman-hekim.net
sifalibitkitedavisi.com
Yazar: Eda Şahan