Prusyalı bir Junker’in oğlu olan Demir Şansölye lakaplı Otto von Bismarck, 19. yüzyılda Alman birliğinin sağlanması ve Prusya’nın öncülüğünde güçlü bir Alman İmparatorluğuna dönüşüm sürecinin en önemli Alman devlet adamıdır. [Otto von Bismarck]
1862’de Prusya Başbakanlığa atanan Bismarck, gevşek konfederasyon biçimindeki küçük devletlerden oluşan Almanya’nın ulusal birliğini kurma yolunda Avusturya ile beraber ‘Germen Konfederasyonu’ adına Danimarka’ya savaş açmış ve 1864’te nüfusun çoğunluğu Alman asıllı olan Schleswig (Prusya tarafından) ve Holstein (Avusturya tarafından) ilhak edilmiştir. Bismarck, uyguladığı diplomasi sonucu Prusya’nın sağ ve sol tarafının yani Fransa ve Rusya’nın tarafsızlığını sağladıktan sonra 1866’da Avusturya’yı Sadowa’da ağır bir yenilgiye uğratmıştır ancak gelecekteki doğal ittifaklık ihtiyacına binaen Viyana’ya girmemiş ve bu ülkenin kalıcı düşmanlığını üzerine çekmemiştir. Böylece 1867’de Prusya’nın denetiminde Kuzey Germen Konfederasyonu kurulmuştur. Bismarck, Fransa’nın katolik olan Alman devletleri üzerindeki denetimini kırmak için yine usta bir diplomasiyle Avusturya ve Rusya’nın tarafsızlığını sağlayarak 1870’te Fransa’yı ünlü Sedan Savaşı’nda yenmiştir. [Alman Birliği’nin kurulması]
Nüfusunun çoğunluğu Fransız asıllı olan Alsaice- Lorrine endüstri bölgesinin ilhak edilmesi, gelecekte Fransa ile Almanya arasındaki ana sorunlardan birisi olacaktır. Bu savaş sonunda Main akarsuyu güneyindeki katolik Alman devletleri de Prusya’ya katılmışlar ve böylece Alman ulusal birliği kurulmuştur. Prusya Kralı’nın Alman imparatoru, Bismarck’ın ise Alman Şansölyesi olduğu bu süreçte Fransa’da III. Napolyon İmparatorluğu yıkılmış ve 3. Cumhuriyet kurulmuştur.
Alman ulusal birliğinin birden ortaya çıkışı, Avrupadaki güçler dengesini bozmuş, 1870 sonrasında Avrupa güçleri arasındaki emperyalizm yarışına hız kazandırmıştır. İktidardan düştüğü 1890 yılına kadar Bismarck, akıllı bir diplomasiyle küçük ödünler karşılığında ittifaklar sistemi oluşturmuş ve güçlü devletlerin tarafsızlığını sağlayarak en uygun zamanda kiminle mücadele edeceğini çok iyi hesaplamıştır. Böylece Almanya’nın doğal engellerden yoksun olarak iki güçlü devlet olan Fransa ile Rusya arasındaki stratejik zayıflığını gidermeyi bilmiştir.
1872’den 1875’teki Balkan bunalımına kadar Avusturya ve Rusya ile Birinci Üç İmparatorlar Birliği’ni kurarak hem Avusturya ile Rusya arasındaki barışı korumaya çalışmış hem de olası bir Fransa saldırısına karşı caydırıcılık sağlamıştır. Yine Fransa’ya karşı 1879’da Avusturya ile ittifak oluşturmuş ve 1882’de İtalya da bu ittifaka katılmıştır. Böylece 1915 yılına kadar yürürlükte kalacak olan Üçlü İttifak ortaya çıkmıştır. Bismarck, 1885 -1886 yıllarındaki milliyetçilik kökenli Balkan bulanımları sırasında Avusturya ile Rusya’nın arasının bozulmasından dolayı Üçlü İttifak’tan ayrı olarak 1887’de Rusya ile Güvence Antlaşması yapmıştır. [Almanya Parlamentosu]
Bismarck, uzun vadade tehlikeli sonuçlar doğuracak olan sömürgeciliğe değil Almanya’nın güvenliği ve kıta barışına önem vermiştir. Yeni Almanya’nın güçlenmesi yolunda ittifak sistemleriyle barış yanlısı siyaset izleyen Bismarck, Avrupa diplomasisinin kilit adamı olurken Almanya ise Avrupa’nın en güçlü devleti haline gelmiştir.
Kaynakça:
https://www.wikizero.com/tr/Otto_von_Bismarck
Sander, Oral, Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e, İstanbul, İmge Kitabevi, 2015
https://media1.britannica.com/eb-media/51/58651-004-F3D49945.jpg
Yazar:Alİ İhsan Nalbant