Denizaltı dağları yüzeye dik olarak uzanan ve en az 1000 metrelik yüksekliğe sahip, tepe noktası su altında kalan, çoğu sönmüş yanar dağların oluşturduğu yapılardır. Bu yapılar okyanus dibinin düz değil yükseltilerle kesilmiş halde olmasını sağlar. Dünya üzerinde 100.000 ve sadece Pasifik Okyanusu’nda 50.000 adet denizaltı dağı olduğu sonucuna varan araştırmalar vardır.
Pek çok canlı bu oluşumu üremek, beslenmek ve sığınmak için kullanırlar. Dikey göçlerle avlanan balıklar, gece avcıları ve gündüz geçiş yapan balıkları avlayan diğer büyük balıklar ve bu balıklarla beslenen büyük predatörler için denizaltı dağları her zaman çekicidir. Ayrıca yumurta bırakmak için oldukça uygun bir ortamdır. Yumuşak, sert zemin özelliklerini göstermektedir. Up-welling(Besin bakımından (nütrientce zengin) zengin dip sularının yüzeye çıkması olayıdır) oluşumunda önemli rol oynaması da denizel türlerin beslenmek amacıyla denizaltı dağlarına yaklaşmasında önemli bir etkendir. En derin deniz bitkileri kayıtları da yine denizaltı dağları üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda elde edilmiştir.
Deniz altı dağlarının önemini kısaca özetlersek; denizlerdeki özel yapısı sebebi ile önemli sayıda balık, memeli, deniz kaplumbağası türleri için önemli üreme ve beslenme alanlarıdır. Koruma altındaki türlerin uğrak yeri olması dolayısıyla bu habitatlar kendi önemleri dışında da ayrıca önemli olmaktadırlar.
Bentik alanlarında çok sayıda farklı tür ve farklı yaşam şekilleri görülmektedir.Her tür için gerekli olan yaşam zeminini sağlayabilen bir yapıdadır.Mercanlar denizaltı dağları üzerinde soğuk ve derin kayalıklarda kendilerine yer bulabilmektedirler.Denizaltı dağlarında yaşayan canlılar yavaş büyüme ve gelişme göstermektedirler.Pek çok tür büyük koloniler oluşturacağı için trol avı için hedef olmaktadırlar.
Denizaltı Dağlarını Tehdit Eden Unsurlar
Derin deniz balıkçılığını tehdit eden en önemli faktör derin deniz balıkçılığıdır. Bu balıkçılık yönteminde dibin taranmasıyla avlanan türün yanında pek çok mercan, balık ve Crustacea türünün yan ya da hedef av olarak avlanıyor olması denizaltı dağlarının bentik yaşamına zarar vermektedirler. Daha öncede belirttiğimiz gibi yavaş büyüme ve gelişme gösteren türler avcılık sonucunda yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalmaktadır. Bütün bunların yanında kendi içlerinde içerdikleri endemik türler de tehlike altında olmaktadır.
Akdeniz havzasında yer alan önemli Denizaltı Dağları ise; Eratosthenes Denizaltı Dağı, Columbo Denizaltı Dağı ve Vercelli Denizaltı Dağı’dır.
Yazar:Enes Eker