Türkiyenin ilk yerli otomobili Devrim; 1961 yılında, Eskişehirde bulunan Tülomsaş, Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi tesislerinde, Türk mühendis ve işçisiyle, yerli malzeme kullanılarak, 129 günde imal edildi.
Herşey; ” Ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin geliştirilmesi ” göreviyle başladı. Her açıdan, tüm zorluklara rağmen yaklaşık 4.5 ay içerisinde, 4 adet 50 beygirlik A4L (yandan sübaplı) tipi, üç er adet 60 beygirlik A4T (üstten sübaplı) ve 70 beygirlik B3T (üstten sübaplı) tipi toplam 10 motor, 3 adet A tipi ve 4 adet B tipi toplam 7 şanzıman olmak üzere toplamda 4 adet sedan otomobil imal edildi..
Cumhuriyet Bayramı törenlerine yetiştirilen otomobillerden biri, benzini bittiğinden dolayı, basın ve ithal otomobil satan çevrelerce karalanmaya çalışılsa da ikinci Devrim otomobili ile Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel; Hipodroma gidip geçit törenine katılırken, az evvel bahsettiğimiz çevreler Devrim otomobilini görmezden geliyor, otomobil projesi için harcanan 1 400 Lira eleştiriliyor ancak at ıslahı için ayrılan 25 milyon Liradan söz edilmiyordu.
Devrim Otomobilini tüm imkansızlıklara rağmen, geceli gündüzlü çalışarak ortaya çıkan ekibin üyeleri şu şekilde sıralanıyor:
*Y. Müh. Emin Bozoğlu
*Y. Müh. Hakkı Tomsu
*Y. Müh. Nurettin Erguvanlı
*Y. Müh. Mustafa Ersoy
*Y. Müh. Celal Taner
*Y. Müh. Mehmet Nöker
*Y. Müh. Hüsnü Kayaoğlu
*Y. Müh. Necati Peköz
*Y. Müh. Nurettin Erguvan
*Y. Müh. Ercan Türer
*Y. Mimar Kemal Elagöz
*Y. Müh. Gültekin Sabuncuoğlu
*Y. Müh. Salih Kayasağın
*Y. Müh. Kemal Serdaroğlu
*Y. Müh. Şecaattin Sevgen
*Y. Müh. Kemalettin Vardar
*Y. Müh. Şahin Karadağ
*Mak.Mühendisi. Celal Taner
*Y. Müh. Faruk Akyol
*Y. Müh. Samim Özgür
*Y. Müh. Salih Kaya Sağın
*Y. Müh. Hamdi Tahıllıoğlu
*Y. Müh. Ferdi Mertcan Keskin
*Mak.Müh. Hamit İşeri
*Y.Müh. İsmet Özkan
*Y.Müh. Mustafa Seyrek
*Y.Müh. Hasan Dinçer
*Latif Dinçer
*Metalurjist İsmail Sıdal
*Y.Müh. Yavuz Yücel.
Aracın yapımında, TCDDnin Eskişehirden başka Ankara, Sivas ve Adapazarı fabrikaları da rol alıyor..
Devrim Otomobili zamanının tasarım unsurlarını barındırırken, dönemin Japon Otomobilleri ve Doğu Avrupa otomobillerinden iyi olduğu Muhittin Şimşek tarafından yazılan “Cumhuriyet Dönemi Endüstrileşme Maceramız Yarım Kalan Devrim Rüyası” adlı kitapta vurgulanmaktadır. Batı kafasıyla otomobil yaptınız ama, doğu kafasıyla benzin ikmalini unuttunuz sözü kadar Devrim Otomobilini anlatan “‘Devrim Arabaları” adlı sinemada geçen, “Türkiyede hiçbir başarı cezasız kalmaz”” sözü de düşündürücüdür..
Devrimin imali sırasında ayarlı direksiyon kullanılması gündeme gelir. Bu öneri kabul görmezken, kısa bir süre sonra bu uygulama Amerika’nın lüks otomobil markası “Cadillac” tarafından yeni bir uygulama olarak sunuluyor. Aslında Devrim Otomobili hakkında söylenecek, tartışılacak çok şey var. Ancak en önemli konulardan biri; 1961 yılında imal edilen bir otomobil için hayati öneme sahip kilometre saati dahil bir çok göstergenin, Türkçe olarak yer almasıdır. Günümüzde bir çok araçta göstergelerin Türkçe olduğunu göremezsiniz!
Bazı kaynaklara göre de, Devrim Otomobili’nin fikir aşamasında, ağır sanayi özellikle motor imali konusunda çabaları olan Necmettin Erbakanın da etkisi olduğudur..
Devrim Otomobili, bazı çevrelerce kabul görmemesine rağmen, gerek devlet kayıtları, gerekse tamamen yerli tasarım ve imkanlarla çalışılarak, hakikaten devrim yaptı.
Zira ülke insanı, tüm olumsuzluklara rağmen iyi şeyler yapabiliyor. Ancak devamını getiremiyor. Günümüzde yerli otomobil tartışmaları ve çabaları sürüyor. Devrim Otomobilinin isim hakları da Ankarada yerli otomobil konusunda çalışma içinde olan bir firma tarafından alınmış durumda.
Devrim Otomobili ise zamana inat, halen çalışır durumda Eskişehirde sergileniyor.
Çoğu kaynakta 4 adet üretildiği yazılan otomobilin; ancak bir tanesi günümüze kalmış durumda. Diğerleri nasıl ortadan kaybolduğuna dair, bir iz, bir kanıt maalesef yok. Aslında Devrimin bir ikincisi daha var. O da, Devrim Arabaları filmi için, birebir aynısı imal edilen, başrol oynayan Devrim!
Devrimin teknik özellikleri;
*4 silindirli, 4 zamanlı, 2070 cm3 hacminde benzinli motor,
*Silindir çapı 81 mm
*3600 devri/dakika azami motor devri,
*Azami hız 135 km/saat,
*Uzunluk 4500 mm, genişlik 1800 mm, yükseklik 1550, ağırlık 1250 kg.
Unutmadan, Devrim otomobili; Otomobil Distribütörleri Derneğinin her yıl geleneksel hale gelen ODD Gladyatörleri Satış ve İletişim Ödülleri gecesinde sergilenmektedir.
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Devrim_(otomobil)
Yazar:Yılmaz Asan