Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Din Psikolojisi Nedir?

0 3.070

Din Psikolojisi Nedir?Toplumsal bir gerçeklik olan din, insanların ruhunda ki birçok hareketliliğin kaynağıdır. Dini inanç güdüsüyle insanlar iyi ve kötünün yani sevap ve günahın ölçülerini belirleyebilmektedir. Dinin varlığı sayesinde bireyler yaşanan hayatın ötesinde bir hayatı özümser. Bir dine bağlı olan bireyler içinde bulunduğu dinin isteklerine göre yaşamayı hayat felsefesi haline getirebilir.

Din psikolojisi, dinin insan ruhunda yaşanan ve çeşitli davranış biçimleriyle dışa yansıyan, kendi özellikleri etrafında gelişen yapının, içsel ve dışa dönük etkilerini bir bütün olarak incelemeye çalışır. Din psikologları dini metinleri araştırmazlar, Dini metinlerin, dini şahsiyetlerin, dini tecrübelerinin vs. insana neler getirip neler götürdüğü ile ilgilenirler.

İnsanı anlayabilmemiz için insan psikolojisini mutlaka bilmemiz gerekir. Din insan psikolojisini doğrudan etkilediği için psikolojik yansımalarına mutlaka başvurulması gerekir. Dini bir bağlanma insanı huzura götürürken başka bir insanı bunalıma sokabilir*. Yani olumlu bir yaşam biçimine sahip dindar bir insanın psikolojisinin bilinmesi, ruh sağlığı düzgün dindar bireylerin yetiştirilmesine katkı sağlar. Hele ki Müslüman bir ülkede yaşıyoruz, o yüzden ”Rahmet Peygamberi (sav)” elçiliğinde Dünya’ ya gelen bu dinin insan psikolojisine olumlu yansımalarını görmezden gelmek, Mevlana’ nın deyimiyle: ”Hazinenin üstüne otururken fakirim diye düşünen ” insanın haline benzer.

Din Psikolojisi Nedir?Din psikolojisi birçok bilim dalıyla ilişkilidir. Bunlardan bazıları şunlardır; sosyal psikoloji, gelişim psikolojisi, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelam, Tasavvuf, Din sosyolojisi, Din Felsefesi, Din Antropolojisi…

Din psikolojisi dini tecrübeleri, dini tasavvurları vs. inceler ve bunun için bazı yöntemler kullanır; Semantik analiz ölçekleri, istatistiksel analizler, Klinik metotta kullanılan derinlikli analiz, deneyler, yorumlama ve değerlendirme, anketler, mülakatlar, kişilik testleri, sistemli gözlemler, davranışların analizleri vs.

Din psikolojisinin araştırma konuları şunlardır: Dindarlığın kaynakları, Dini ve manevi tecrübe, Dini gelişim, iman ve şüphe, dindarlığın tanımı ve ölçülmesi, Dua ve dini ritüel, Din ve ahlak, Tanrı tasavvurları, din değiştirme, Dini tutumlar, birey ve dini gruplar, Din ve ruh sağlığı, Ölüm ilgisi, Mistisizm, Kişilik ve Din, Din ve manevi yaşam, hayat tatmini, erdemlilik.

Kur’an-ı Kerim’ de Fıtrat kavramı** dikkat çeker (Rum 30/30). Fıtratı inanma yeteneği olarak izah edebiliriz. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’ de üç yüz’ e yakın yerde geçen nefs kavramı insanın kişilik yapısını, iç dünyasını ve davranış eğilimlerini ifade etmektedir. Kur’an anlatımına göre bütün psikolojik işlevlerin yeri ”kalp” dir. Psikolojinin bütün halleri kalpte yaşanır. Benlik idraki kalpte ortaya çıkar. Benlik bilincinin çok farklı derinlik dereceleri Kur’an’da sadr, kalb, fuad, lübb, nüha gibi kavramlarla dile getirilmiştir.

Din psikolojisi hakkında İslam bilginlerinin çeşitli çalışmaları vardır. Haris el-Muhasibi İslam dünyasında psikolojik olarak insanın iç hayatını inceleyen ilk alimdir. Er- Riaye li hukuk’ı-llah psikoloji tahlillerinin yer aldığı önemli bir eserdir. Kindi’ nin Risale fi mahiyetin nevm ve r-ru’ya / Rüyanın ve uykunun mahiyeti adlı eseri, İslam aleminde rüya psikolojisi hakkındaki ilk eserdir. El munkizu mined dalal / Delaletten kurtuluş Gazali’ nin otobiyografisi olup, kendi fikri gelişimini, yaşadığı bunalımları, yaşadığı manevi tecrübelerini ele aldığı bir kitaptır. W. James Din psikolojisinin asıl kurucusu ve atası olarak kabul edilir. The Varieties of Religions experience /Dini tecrübenin çeşitliliği isimli eseri Din psikolojisinin klasiği olarak kabul edilir.

Din Psikolojisi Nedir?G. Allport; The Individaul and his religion / Birey ve din isimli eserimde din ile kişilik arasındaki ilişkiyi analiz eder. Psikanalizin kurucusu olarak bilinen S.Freud dinin farklı yönlerini ele almadan sadece korku ve fayda temeline dayalı, indirgemeci bir yorum benimsemiştir.

Elimden geldiğince Din psikolojisi biliminin ne olduğunu anlayabileceğiniz bilgiler vermeye çalıştım. Din psikolojisinin insana olan etkilerini başka bir yazım da anlatmayı düşünüyorum İnşallah. Selametle.

*: Birçok okur burada ne demek istediğimi anlamamış olabilir. Nitekim burada sadece İslam’ dan bahsetmiyorum. Diğer semavi dinlerden de (Yahudilik, Hıristiyanlık) bahsetmiyorum. Burada bütün dinlerden bahsediyorum. Tarihte bir şekilde oluşmuş insanların inandığı öyle dini öğretiler vardır ki (Satanizm vs.) insanı insanlıktan çıkarır Maazallah.
**: Konuyu dağıtmamak için dip not olarak yazmayı uygun gördüm. İbrahim Peygamber (sa) putperest bir babanın çocuğudur ve gök cisimlerine tapınılan bir kültürde yetişmiştir. Buna rağmen fıtratının yönlendirmesiyle heykellerin ve batan varlıkların(Güneş) tapınılacak kadar yüce olmadığını akıl etmiş ve bunun sayesinde Allah(cc)’ ın varlığına ve birliğine ulaşmıştır.

Yazar: Rad

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku