Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Donma Nedir? Vücutta Donma Nelere Sebep Olur ?

0 1.424

Donma Nedir?  Vücutta Donma Nelere Sebep Olur ?Donma, aşırı soğuğun cilt ve altındaki dokulara zarar verdiği bir tür soğuk yaradır. Aşırı soğuk, dondurucu soğuk, donma, hipotermi ve siper ayağı da dahil olmak üzere çeşitli yaralanmalara neden olabilir. Donma soğukla temasın ilk aşamasıdır.

Donma nedir?

Çok soğuk olduğunda veya bir kişi uzun süre soğuk ortama maruz kaldığında, vücudun bazı kısımlarına, örneğin parmaklara ve ellere kan akışı tehlikeli derecede düşük seviyelerde gider. Etkilenen bölgelere yeterli oksijen bakımından zengin kan gelmediğinde, bu doku hücresi ölümüne yol açar. Soğukta uzun zaman geçiren insanlar donma riski altındadır. Donma noktasında, 0 santigrat derecenin altında ağrı ile beraber donma birkaç saniye içinde gerçekleşebilir. Islak koşullar onu daha da kötüleştirebilir. Sıcaklık donmaya düşerse, açığa çıkmış cildin yüzeyine yakın olan kan damarları daralmaya başlar. Çünkü damarlar vücudun hücrelerini ve merkezini sıcak tutmaya çalışırlar. Dolaşım azaldıkça, küçük kan pıhtıları görünür. Etkilenen kısımdaki dokular ve sıvılar donar. Bu yumuşak dokunun ölmesine ve kangrene yol açar. Amputasyona(kesmek) gerek duyulabilir. Donma kaynaklı hasar ciddi ve uzun ömürlü olabilir. Vücudun herhangi bir kısmı donma ile etkilenebilir, ancak genellikle eller, kulaklar, ayaklar, burun ve dudaklarda olur.

*Donma belirtileri nelerdir?

Yanıklar gibi, donma ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak derece cinsinden kategorize edilebilir. Birinci derece donma, sadece cildin yüzeyini etkiler.
Erken belirtiler ağrı ve kaşıntıdır. Deri daha sonra beyaz veya sarı lekeler geliştirir ve uyuşma görülür. Bu seviyedeki donma genellikle kalıcı hasara neden olmaz, çünkü cildin sadece üst yüzeyi etkilenir, ancak etkilenen bölgeler bir süreliğine ısıya ve soğuğa karşı duyarsız olabilir. İkinci derece donma, cildin donmasına ve sertleşmesine neden olabilir, ancak derin dokuları etkilemez. İki gün sonra, donmuş alanlarda mor renkli kabarcıklar görünebilir. Bu kabarcıklar siyaha dönebilir ve sertleşebilir. Lezyonların iyileşmesi 3 ila 4 hafta sürebilir. Sinir hasarı varsa, uyuşukluk, ağrı ve hatta his kaybı olacaktır. Isı ve soğuk algılanmasında azalma kalıcı olabilir.
Üçüncü ve dördüncü derece donma, daha derin nüfuz edip derin doku yaralanmasına neden olur. Kaslar, kan damarları, sinirler ve tendonlar donar. Cilt pürüzsüz ve balmumu gibi olur. Hasta bir uzvunu örneğin bir ayak veya bir el kullanımını kaybedebilir. Bazı durumlarda bu kalıcı olur.

*Donma komplikasyonları

Aşırı durumlarda, kangren meydana gelebilir. Parmak ya da ayak parmakları gibi etkilenen alanları kaybetmek gerekebilir. Parmak ya da ayak parmağı ya da diğer kısım ampute edilmediyse ve tedavi edilmezse, bu vücudun içinde hastalığa yol açabilir ve hatta kişinin hayatını tehdit eder. Donma, kan damarlarında küçük kan pıhtılarının oluştuğu yaygın damar içi pıhtılaşma gibi sistemik hastalığa yol açabilir. Kardiyovasküler kollaps ve sepsisde oluşabilir. Bütün bu koşullar ölümcül olabilir.

*Donma için tedavi yolları nedir?

Tedavi, etkilenen bölgeyi ısıtmaya veya çözdürmeye odaklı yapılmaktadır. Bununla birlikte, üçüncü ve dördüncü derece donma ile zarar görmüş yumuşak dokuları yeniden ısıtmak için bir alanı ovalamak veya masaj yapmak bazen daha fazla doku hasarına yol açabilir. Etkilenen kişi soğuk yerden derhal sıcak bir yere götürülmelidir. Tüm ıslak giysileri çıkarılmalı ve kuru olanlarla değiştirilmelidir. Hastayı battaniye ile örtmek, onları sıcak tutmaya ve donmuş parçaların korunduğundan emin olmanıza yardımcı olacaktır.

Isınma kademeli olmalıdır. Hasta normal deri rengi geri gelene kadar etkilenen parçaları ılık suda tutabilir. Dolaşım geri döndüğünde etkilenen uzuvlar kırmızılaşabilir ve şişebilir. Renk döndüğünde, etkilenen bölgeler ılık sudan çıkarılabilir. Yangın gibi yoğun ateşle doğrudan temastan kaçınılmalıdır. Donmuş bölgeler yüksek sıcaklıkları tespit edemeyebilir ve hasta farkında olmadan kendini yakabilir.
Alanları ılık sudan çıkardıktan sonra, hafifçe kurutulmalıdır. Steril bir örtü, onları korumak için üzerlerine gevşek bir şekilde konulabilir. Deride veya kabarcıklarda herhangi bir enfeksiyon varsa, doktor antibiyotik ilaç veya krem reçete edebilir.

*Kimler donma riski altındadır?

Soğuk havada çok fazla zaman geçiren insanlar soğuk ve diğer soğuk yaralanmaları riski altındadır. Küçük çocuklar, yaşlı insanlar ve evsiz olanlar özellikle hedef konumdadırlar. Yükseklikte (rakım olarak) aşırı soğuk, donma riskini artırır. Donma olasılığını artıran faktörler şunlardır: Tükenme, dehidrasyon, dolaşım problemleri, diyabet, açlık ve tıbbi durumlar. Zihinsel hastalık, panik veya korku, kişinin soğuğa nasıl tepki verdiğini etkileyebilir. Sigara, alkol veya uyuşturucu kullanımı da etkilidir. Önceki soğuk yaralanması veya donma,
Yaş, çünkü bebekler ve yaşlı insanlar vücut ısısını tutmayı daha zorlaştırabilir. Sıkı giyinme. Islak ve rüzgarlı havalarda dışarıda olmak. Düşük sıcaklık ve düşük oksijen seviyesi nedeniyle yüksek irtifada zaman geçirme. Kan damarlarını ve dolaşımını etkileyen bir rahatsızlığı olan insanlar kendilerini donmalara karşı korumak için ekstra dikkatli olmalıdırlar. Beta-blokerler gibi bazı ilaçlar, donma ve ciddi semptomlara sahip olma riskini artırabilir.

*İnsanlar donmayı nasıl önleyebilir?

Soğukta çok fazla zaman geçirmeyi planlayan herkes uygun, sıcak ve su geçirmez giysiye ihtiyaç duyacaktır. Şiddetli kış havalarında dışarıda spor yapan veya uygulayan kişiler, donma ve diğer soğuk yaralanmaları önlemek için iyi hazırlanmalıdır. Dışarısı soğukken dışarıda vakit geçirmekten kaçınmak mümkün değilse, aşağıdaki önlemler riski azaltmaya yardımcı olabilir:

*Yeterli kıyafet giymek, tercihen katmanlar halinde, çünkü içerideki ılık havayı yakalar.

*Su geçirmez bir dış tabaka kullanma

*Perfüzyon veya kan akışını artırmak için yaklaşık 10.000 feet veya daha yüksek irtifalarda oksijen kullanılması

*Kızarıklık, karıncalanma, uyuşma ve ağrı gibi belirtilerin farkında olmak.

Bir kişi donma belirtileri göstermeye başlarsa, tıbbi yardım almalıdır. Yüz felci gibi kalıcı hasarlar donmada en çok yaşanan problemdir.

Yazar: Osman Uçar

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku