Elektrik akımı demek elektrik yüklerinin hareketi demektir. Birimi amperdir. (A) Elektronların hareketiyle sağlanır. Elektrik akımı gerçekleşmesi için elektron hareketi yeterlidir.
Tarihi varsayıma göre, pozitif akım demek pozitif yüklerin akış yönünde ilerleyen akım demektir. Artıdan eksiye doğru akış diye de ifade edilir. Elektronların hareketi elektronların akış yönünün tersi yönde ise pozitif kabul edilir. Ancak elektrik akımı bir anda iki yönde birden gerçekleşebilmektedir.
Elektrik akımının metalden metale iletilmesine elektrik iletimi denir. Elektrik iletiminin doğası yüklü parçacık ve bunu ileten materyal cinsine bağlıdır. Metalik iletkenlik ve elektroliz buna başlıca örneklerdir. Parçacıklar yavaş da hareket etse bazen ortalama dönüş hızı sayesinde elektriksel alanda ışık hızına yaklaşırlar. Dolayısıyla uzun kblolar boyu sinyalleri anında taşırlar.
Elektrik akımı, varlığına kanıt pek çok gözlemlenebilir etkiye sahiptir. Mesela; 1800 yılında Nicholson ve Carlisle su ve elektrik akımıyla galvanik pilleri bulmuştur. Bu elektroliz olayı 1833 yılında Michael Faraday tarafından epeyce ilerletilmiştir. 1840 yılında James Prescott Joule, üzerinden akım geçen direncin ürettiği elektriği matematiksel yoldan keşfetmiştir. Elektrik akımına ilişkin en önemli keşiflerden biri de 1820 yılında Hans Christian Orsted tarafından yapılmıştır. Dersine hazırlanırken, üzerinden akım geçen telin iğneye etkisini gözlemlemiş, böylece elektromanyetizmayı keşfetmiştir.
Elektrik akımı iki çeşittir. Doğru akım ve alternatif akım. Elektrik akımı şiddet ve yönünün zaman içinde değişimine göre ayırt edilir. Doğru akım bataryayla üretilir, daima devrenin pozitif tarafından negatif tarafına doğrudur. Elektronlar elektrik akımına zıt yönde akarlar. Alternatif akım ise sinüs eğrisi şeklinde gözlemlenebilen, yön ve şiddeti zaman içinde değişen elektrik akımıdır. Alternatif akım, iletken üzerinde net yükü değişmeden ve net uzaklık göstermeden ileri-geri hareket eder. Zaman ortalama değeri sıfırdır. Enerjiyi önce bir doğrultuda sonra başka doğrultuda yayar. Alternatif akım durgun akım olarak gözlemlenemez.
Kaynakça:
Wikipedia
Yazar:Halil İbrahim Arik