Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Elektrik ve Tarihçesi

0 536

Elektrik Bilimi

Elektrik ve TarihçesiElektron ve elektrik yükü akışlarına dayalı fiziksel olaylara elektrik denir. Çok şekillerde bulunabilmektedir. Statik elektrik, endüksiyon, elektrik akımı gibi…

Elektrik Yükü: Atom bileşenlerinin elektromanyetik etkileşimleriyle elektrik yükü meydana gelir. Elektrik yükü taşıyan maddeler elektromanyetik alanlardan etkilenirler.

Elektrostatik: Hareketli veya hareketsiz elektrik yüklerinin meydana getirdiği elektromanyetik alanın girdiği şekillerden biridir.

Elektrik Potansiyeli: Elektriksel alanların elektrik yükleri üzerindeki iş kapasitesidir. Birimi volttur. (V)

Elektrik Akımı: Elektrik yüklü parçacıkların hareket veya akışıdır. Birimi amperdir. (A)

Elektriksel olaylar antik çağlardan bugüne araştırılmakta olup teorisi ise 17-18. asırlara varmıştır. Ardından pratik uygulamaları çok az kalmış ve elektriğin endüstride yaygın kullanıma uygunluğu ise 19. asıra kalmıştır.

Elektrik akıl almaz derecede yaygındır. Ulaşım, iklimlendirme, aydınlatma, iletişim gibi alanlarda yaygınca kullanılmaktadır.

Elektriğin Tarihçesi

Hiç kimsenin elektriğin varlığına ilişkin bilgisi yokken bile, elektrikli yılan balığının şoku farkedilmiştir. Antik Mısır’da BC 2750’de yazılan bir yazıda elektrikli yılan balığı “Nil’in Fırtınası” diye anılmıştır. Elektrikli yılan balığı başka balıkların koruyucusu imiş. Antik Yunanistan’da Romalı, Arap Bilimci ve fizikçiler elektrikli yılan balığından bahsetmişlerdir. Çok sayıda antik yazarlar kedi balığı ve torpidodan gelen elektrik şokunun hissedilemediğini onaylamışlardır. Bu elektrik şoku iletken maddelerle yayılabilir.

Işık ve elektrikle ilgili en doğru ve en eski yaklaşımların Araplardan geldiği tahmin edilmektedir. 15. asır öncesi, Arapların ışık anlamında “Raad” kelimesi “elektrik ray”a uyarlanmıştır.

Akdeniz antik kültürleri başlıca nesneleri bilirlermiş. Mesela; plastik çubuklar kedi tüylerine sürtüldüğünde, kuş tüyü gibi şeyleri çekermiş. 600 BC yakınlarında Thales of Miletus, durgun elektrikle ilgili gözlemler yapmıştır. Magnet gibi maddelere karşılık kehribarın sürtünmesinden olduğunu düşünürmüş. Bu çekim etkisinin manyetizma kaynaklı olduğunu düşünmekle yanılmış, sonra bilim manyetizma ve elektrik arası bağlantı kanıtlamış. Tartışılan bir teoriye göre, Parthianların elektro taban hakkında bilgili oldukları tahmin edilmiştir. 1936 yılında pilin keşfedilmesiyle, galvanik hücrelerve doğadaki bilinmeyen etkisi bu çekme etkisini sağlıyordu.

1600’lü yıllarda İngiliz bilim adamı William Gilbert elektrik ve manyetizma hakkında dikkatli inceleme yapana kadar elektrik hakkında entelektüel merak kalmıştır. “Kehribara Benzer” anlamında “Elektricus” kelimesi ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda İngilizcede “Electric” ve “Electricity” kelimeleri de çıkmıştır. Bu kelimeler ilk kez 1646 yılında Thomas Browne’nin “Pseudodoxia Epidemica” kitabına çıkmıştır.

Daha sonraki çalışmaları Otto Von Guericke, Robert Boyle, Stephen Gray ve C.F. Du Fay gerçekleştirmiştir. Benjamin Franklin, 18. asırda elektrikle ilgili kapsamlı bir çalışma yapmıştır. Haziran 1752’de fırtınalı bir gün uçurtma ipine bağlı metal anahtarla uçurtmaya yıldırım düşmesini beklemiştir. Anahtardan eline gelen sparklar sayesinde, yıldırımın elektriksel bir olay olduğunu keşfetmiştir. Aynı zamanda, paradoks olay Leyden Jar’ı da elektrikte pozitif ve negatif yükler bulunduğu kanıtıyla açıklanmıştır.

1971 yılında Luigi Galvani, biyoelektrik hakkında keşifte bulunmuştur. Elektriğin, sinir hücreleriyle kaslara sinyaller ilettiğini göstermiştir. Alessandro Volta’nın batarya veya voltaik pili 1800’lü yıllarda bakır ve çinko kullanarak yaptığı deneyle kanıtlamıştır. 1819-1820 yıllarında Hans Christian Qrsted ve Andre Marie Ampere elektromanyetizmanın keşfi, elektrik ve manyetizma birleşimini gerçekleştirmiştir. 1821 yılında Michael Faraday elektrik motorunu keşfetmiş, 1827 yılında ise Gorge Ohm elektriksel devreleri matematiksel açıklamıştır. Elektrik ve manyetizma James Clerk Maxwell ile de ilgilidir.

19. asır başlarında elektrik konusunda birdenbire büyük gelişim yaşanmış ve 19. asır sonunda elektrik mühendisliğinin en büyük keşifleri gerçekleşmiştir. Alexander Grahm Bell, Otto Blathy, Thomas Edison, Galielo Ferraris, Oliver Heaviside, Anyos Jedlik, Lord Kelvin, Sir Charles Parsons, Ernst Werner Von Siemens, Joseph Swan, Nikola Tesla ve George Westinghouse büyük bir bilimsel konu haline getirmiş ve modern hayata uygulamışlardır.
1887 yılında Heinrich Hertz, elektrotların ultraviyole ışınlardan elde edilen elektrik sparklarıyla daha kolay aydınlatıldığını keşfetmiştir. 1905 yılında Albert Einstein, fotoelektriği elektriğin kuantlar şeklinde küçük paketler halinde taşındığı şeklinde açıklamıştır. Fotoelektrik günümüzde solar panellerdeki foto hücrelerle yaygınca kullanılmaktadır.

İlk elektriksel katı cihaz kedi fısıltı dedektörüdür. 1900’lü yıllarda radyo alıcı olarak kullanılmıştır. Katı kristale temas eden kablo tarafından radyo sinyalleri belirlenirmiş. Elektronlar ve elektron boşlukları kuantum fiziği tarafından açıklanmaktadır. Kullanılan nesne genellikle yarı iletken kristaldir.

Kaynakça:
Wikipedia

Yazar:Halil İbrahim Arik

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku