Elektrikli yılan balıkları, büyük yırtıcıları etkisiz hale getirecek kadar güçlü şoklar üretebilir. Fakat bu elektrikli yılan balıkları bu kadar yüksek voltajlı saldırıları üretme gücünü nereden almaktadır?
Yakın tarihli bilimsel araştırmada, Elektrikli yılan balıklarında elektrik organı bulunur. Bu organ elektrositler denilen disk şeklinde hücrelerle doludur. Bu hücreler, hücrelerin içinde pozitif bir yük oluşturan ve bunların dışında bir negatif yük oluşturan sodyum ve potasyum iyonlarını içerirler. Fakat elektrik balıkları beyinlerinden bu organlara sinyaller gönderdiğinde, iyonların yeniden girmesi için hücrelerin iyon kanallarını açar. Bu durum pozitif iç ve negatif dış, negatif iç ve pozitif bir dış görünüş olan bir elektrosittir. Temelde biyolojik bir bataryadır. Bu hücreler bittiğinde, balıklar yakındaki elektrik sinyallerini bozmak, diğer balıkları tespit etmek ve hatta avını felç etmek için bu özelliklerini kullanırlar. Zayıf elektrikli balık çeşitleri de mevcuttur. Afrika’da ya da Güney Amerika’dan dünyaya dağılmışlardır. En yoğun olarak araştırılan türler Aptero türüdür. Amazon Nehri’nde yaşamaktadır. Çamurlu sularda yaşar, bu nedenle gözleri çok yararlı değildir, bunun yerine avlarını bulmak ve iletişim kurmak için elektrosensine güvenir. Bu oldukça utangaç bir balıktır ve saklanmayı sever. Laboratuvarda inceleme yapılırken bile iletken olmayan plastik tüplerde gizlenirler.
Elektrik yüklü yılan balığı, kendi yararına elektrik kullanan tek hayvan değildir. Örneğin oryantal hornet, elektriği güneş ışığından uzak tutarken, bazı örümcekler ağlarını elektrostatik tutkalla kaplayarak yüklü parçacıkları toplarlar.
Elektrikli yılan balığı, aslında yılan balığı değildir, aksine bir çeşit elektrikli balıktır. Diğer elektrikli balıklar gibi, çevrelerini hissetmek için neredeyse her zaman düşük voltajlı darbeler üretirler. Fakat avlarını sersemletmek veya öldürmek ve kendilerini savunmak için son derece yüksek voltajlı şoklar üretme yeteneklerinden ötürü daha meşhurdurlar.
Elektrikli yılan balıkları, 8 metre uzunluğa kadar büyüyebilir ve yaklaşık 50 kilo ağırlığındadır. Bu boyuttaki bir yılan balığı, standart duvar prizinin voltajının beş katı kadar 600 voltluk bir elektrik yayabilir. Elektriksel yük, her biri küçük bir akım oluşturan binlerce kas hücresinden gelir. Örneğin, 6 metrelik bir yılan balığı, bu 600 volt elektriği üretmek için birlikte çalışan yaklaşık 6.000 kas hücresine sahiptir. Elektrik yılan balığından kaynaklı insan ölümleri nadirdir, ancak meydana gelmiştir. Tekrarlanan şoklar solunum ve kalp yetmezliğine neden olmuş ve insanlar elektrikli yılan balığı tarafından sersemletildikten sonra boğulmuşlardır.
Yazar: Osman Uçar