Bir erkek ve bir kadın beyni arasında yapısal ve nöral işleme bakımından farklılıklar vardır. Erkek beyninde daha fazla gri madde varken, kadın beyninde daha fazla beyaz madde vardır. Bu farklılıkları daha ayrıntılı olarak öğrenmek için okumaya devam edin.
Biliyor Muydunuz?
Çalışmalar günlük meditasyonun beyin fonksiyonları üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu ve beyinde yaşlanmaya bağlı beyaz ve gri cevherin azalma eğiliminde olduğunu göstermiştir.
Bir kadın ve bir erkeği ayıran tek şey fiziksel özellikleri değildir. Bir kadın ve bir erkeğin beyinleri de özdeş değildir. Her iki beynin de benzersiz özellikleri vardır. Bunların yapı, fonksiyon ve bilgi işleme yolları farklıdır. Erkekler ve kadınların beyaz ve gri cevher miktarlarının farklı olması nedeniyle, kadınlar ve erkekler beyinlerini farklı şekilde kullanırlar. Kadın ve erkek beyinlerindeki farklar aşağıda incelenecektir.
-Boyut:
Bir erkek beyni, bir kadın beyninden yaklaşık olarak %10 daha büyüktür. Ortalama bir erkek beyni yaklaşık 1.260 cm3 hacminde iken, ortalama bir kadın beyni yaklaşık 1130 cm3 hacmindedir. Ağırlık olarak karşılaştırmak istersek ortalama bir erkek beyni 1,345 gram iken, ortalama bir kadın beyni 1,222 gramdır. Ancak beyin büyüklüğü bir zeka göstergesi değildir.
-Gri Madde:
Aynı zamanda korteks olarak da adlandırılan beynin dış kısmı yani gri madde, bilgilerin işlenmesinden sorumludur. Bir erkek beynindeki gri madde bir kadına göre 6-7 kez daha fazladır. Sinir hücrelerinin gövdelerini içeren gri madde, işitme gibi diğer duyusal algılama becerilerini ve görsel girdileri işleme ile ilgilenir. Gri cevherde bulunan motor nöronlar ayrıca kasların hareketlerinde yardımcı olur.
-Beyaz Madde:
Bir kadın beyni bir erkek beyninden 9,5-10 kat daha fazla beyaz cevhere sahip olma eğilimindedir. Beyaz cevher bir işleme merkezinden diğerine bilgi taşıyan sinir lif demetleri içermektedir. Aslında beynin içindeki farklı gri madde bölgelerini birbirine bağlar. Ne kadar fazla beyaz madde o kadar beyin bağlantısı demektir.
-Düşünme:
Bir çalışma kadınlarda beyaz maddenin daha fazla olması dolayısıyla kadınların düşünürken daha fazla beyaz maddeyi kullanıyor olabileceklerini, erkeklerin ise daha fazla gri madde içermeleri nedeniyle düşünürken gri maddeyi kullanıyor olabileceklerini öne sürmüştür. Kısacası kadınlar ve erkekler farklı şekillerde düşünürler.
-Hafıza:
“Hipokampus” hafıza oluşumu ve depolanmasından sorumlu beyin bölgesidir. Erkeklere göre, insanlardaki bu hafıza merkezinin kadınlarda daha büyük olduğu bulunmuştur. Bu kadınların bazı şeyleri neden daha iyi hatırladıklarının bir nedeni olabilir. Sosyal beceri ve hafıza söz konusu olduğunda, kadın beyninin erkek beyninden daha yetkin olduğu görülmektedir.
-Dil İşleme:
“Broca” ve “Wernicke” alanları yani beynin dil işleme merkezleri erkeklere göre kadınlarda daha büyük olma eğilimindedir. Bu alanlarda kadın beyni, beyni erkek beyninden daha fazla nöron yoğunluğu göstermektedir. Ayrıca MR çalışmaları kadınların dil işleme için beyinlerinin hem sağ hem de sol yarım kürelerini kullandıklarını, erkeklerin ise beyinlerinin sadece sol yarım kürelerini kullandıklarını göstermiştir.
-Kafa Travması:
Frontal beyin yaralanmaları kadınlarda erkeklere göre daha fazla zarar verebilir. Bunun nedeni kadınların beynindeki gri maddenin %84′ ünün frontal lobda bulunmasıdır. Oysaki erkeklerin frontal lobunun sadece %45′ ini gri madde oluşturur. Öte yandan kadınlardaki beyaz maddenin %86′ sı frontal lobda bulunurken, erkeklerin frontal lobunda hiç beyaz madde bulunmaz. Yani gri maddenin erkeklerin beyninin geneline yayıldığını söyleyebiliriz. Bu da frontal loba alınan bir kafa travmasının erkeklere göre kadınlarda bilişsel performansta daha büyük bir düşüşe neden olabileceğini gösterir.
-Saldırganlık:
“Amigdala” korku, öfke ve zevk gibi duyguların işlenmesi ile ilişkili beyin bölgesidir. Yaklaşan tehlikelerin farkında olmamızı sağlar ve bu bölgede olumsuz duyguların işlenmesi genellikle saldırganlıktan sorumludur. Erkeklerin beyinlerindeki amigdala bölgesi, kadınlarınkinden daha büyüktür. Bu erkeklerin fiziksel mücadelelerde kadınlardan daha iyi ve daha hırslı olmalarının nedeni olabilir.
-Nöral İşleme:
Erkekler matematiksel ve analitik işlemlerde kadınlardan daha iyidir. Yüzyıllar boyunca bütçe hesaplama ve faturaları kontrol etme gibi işlemleri erkeklerin üstlenmesinin nedeni belki de budur. Kadınlar ise dil becerilerini kullanmada daha iyi olma eğilimindedir. Bu nedenle sosyal becerileri daha fazladır. İlişkileri sürdürmek ya da sosyal toplantılar düzenlenmede, kadınlar üstün dil becerilerini kullanabilirler.
Erkek ve dişi beyinlerinde önemli farklılıklar olmasına rağmen, çalışmalar bu farklılıkların kadın ve erkeklerin algılama yetenekleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığını göstermiştir. Hem erkekler hem de kadınlar bilişsel değerlendirmelerini içeren farklı testlerde son derece iyi sonuçlar almaktadır.
Yazar:Tülay Arsoy