Halka arz, hisse senetlerinin çok sayıda ve önceden bilinmeyen yatırımcılara çağrı ve ilan yoluyla satışı olarak tanımlamasıdır. Her şirketin hisse senetlerini halka arz etme şekli farklıdır. Çünkü her şirketin farklı koşulları bulunmaktadır. Başka bir deyişle şirketler, aktivitelerini yürütebilmesi için kaynaklara ihtiyaç duyarlar. Bu kaynaklar yabancı kaynak ve öz kaynak olmak üzere ikiye ayrılır. Bunlar;
1.Yabancı Kaynak: Borç yoluyla elde edilen kaynaktır.
2.Öz kaynak: Aktiviteler sonucu ve ortaklardan sermaye yoluyla elde edilen kaynaklardır.
Halka arz edilen hisse senetlerinin Borsada işlem görebileceği iki piyasa vardır. Bunlar;
1.Hisse Senetleri Piyasası (HSP): Şirketler Hisse Senetleri Piyasasında olan sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin belli bir bölümünü ortak satışı şeklinde halka arz edebilir. Ayrıca sermaye artırımı yoluna girerek de hali hazırda olan ortakların rüçhan haklarını kısıtlamak şartıyla da halka arz edebilir. Şirketler dilerse her iki yöntemi de aynı anda tercih edebilir.
2. Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP): Hali hazırda olan ortakların yeni pay alma haklarının kısmen veya tamamen kısıtlanması şartıyla sermaye artırımı ya da tahsisli sermaye artırımı neticesinde ihraç edilecek payların halka arzı yapılabilmektedir.
Yukarıda verdiğimiz bilgilerle kafanızda oluşan ‘halka arz nedir?, halka arz nasıl olur? vb. sorulara cevap vermiş bulunmaktayız. Şimdi de halka arz nasıl yapılır?, halka arzdan kimler faydalanır?, halka arz nasıl olur? vb. sorularınıza cevap vereceğiz.
Halka arz yöntemleri nelerdir?
Birkaç ortakla kurulmuş şirketler yahut aile şirketleri yukarıdaki nedenlerden biri veya bir kaçını baz alarak halka açmayı düşünüyorlarsa, kullanabilecekleri birkaç metot bulunmaktadır.
1.Sabit Fiyatla Talep Toplama Yöntemi: Şirket ortakları yapılan son çalışmalar ve incelemeler neticesinde belli bir fiyat ve arz edecekleri hisse miktarını belirlerler. Bu çalışmalar ilgili yatırımcılara sunulur. Bu çalışma ile ilgilenen yatırımcılardan talepler toplanır. Son olarak hisselerin bedelini yatırmış olan yatırımcılara hisse senetleri verilir.
2.Fiyat Teklifi Alınması Yöntemi: Yatırımcılar diledikleri şirkete hisse miktarı ve bedelini teklif ederler. Şirketlerde kendi sağlığını da düşünerek karar verirler. Ve bu şekilde halka arz gerçekleşmiş olur.
Halka arzın mevcut ortaklara ve şirkete olan faydaları nelerdir?
İlk olarak halka arz bir finansman yöntemidir.
Halka arz sonucunda gelir elde eden şirket hızlı bir şekilde büyüyebilir.
Şirket borçlanması daha müsait şartlarda gerçekleşir.
Piyasa değeri belli olduğu için şirket hisse senetleri teminat olarak kullanılabilir.
Son olarak halka açık bir şirket olmak şirketin tanınmasını sağlar.
Yazar:Ensar Türkoğlu