Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Haritacılık İlminin Tarihi

0 421

5224_mollweideYeryüzünde yaşayan tüm insanlar, bildikleri yerlerin haritalarını doğru bir şekilde çizebilse de, haritacılık ilminin ortaya çıkması 1200’lere dayanır.

Avrupada yer alan devletlerin, dünyayı sömürmek gayesiyle beraber dünyaya bir şekilde yayılması, dünyanın keşfedilmesi sonucunu doğurmuştur bu doğrultuda da haritacılık faaliyetlerinin önemli ölçüde gelişmeye başladığı görülür. İlk zamanlarda haritacılık iki temel güçlükle karşı karşıya kalmıştır: Teknik açıdan iki boyutlu bir yüzeyde üç boyutlu, top biçimli nesnelerin nasıl ifade edileceğine dair bir teknik sorun ile, sözkonusu haritaların hangi felsefeyi yansıtacağına ilişkin toplumsal sorun. Bakıldığında bu iki hususunda doğrudan doğruya birbirine bağlı olduğu görülür. Bunun nedeni belirlenmiş tarz. Bireyin kendi toplumunu ve bu toplumun yeryüzündeki konumunu ne şekilde gördüğüne dair bir tutumu yansıtır. Baktığımızda haritalar yalnız gerçeklik duyumuzu yansıtmaz aynı zamanda onu şekillendirir de.

Haritacılık ilminde ‘Projection, dünyanın bütününü ya da bir kısmını yatay konumlu bir yüzeyde yer aldığını kabul edilen, birbirini doğrudan kesen paralel ve meridyen hatlarından oluşan bir düzendir. Son 50 yılda kutup perspektiflerinden cırcır böceklerine dikuüçgenden kafa tasına kadar 200den fazla projeksiyon kullanımı mevcuttur. Her şekil içinde çarpıtmalar neticesinde çeşitli hatalar yer alabilir. Günümüzde dünyaya Gerhardus Mercatorun tasarladığı projeksiyon ile baktığımızı söyleyebiliriz. Projeksiyon Mercator tarafından denizciler, yollarını bulsunlar diye hazırlanmıştır ve denizcilik alanında hala etkin bir şekilde kullanımdadır. Mercatorun bu projeksiyonu modern haritacılığın temel taşı olarak kabul edilir bunun başlıca nedeni projeksiyonun coğrafı haritalara standart olmasıdır. Ancak bu projeksiyonun kusuru da yok değildir, Avrupa ve Kuzey Amerika toprakları Afrikaya eşit gözükmektedir. Tabi zamanla bu kusurlar giderilmiştir.

Dünya haritacılık tarihinde Mollweide, ilk küre biçimli projeksiyonu tasarlayan kişidir. Bu projeksiyonda çeşitli hataları barındırır kutup alanı şişirirken ekvatoral bölgede ise daraltma yoluna gidilir bu durum Mercatorun haritasına nazaran, daha hatalı sonuçlar verir. Van Der Grinten Projeksiyonu Mercator ve Mollweidenin yaptığı hatalı çizimleri en aza indiren bir çizimle haritacılılık tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur. Günümüzde kabul edilen Projeksiyon Robinsona aittir. Bu projeksiyon National Geographic Society tarafından 20inci yüzyılın sonlarına doğru kabul edilmiştir. Robinson Projeksiyonu, bugüne kadar yapılmış en iyi projeksiyon olarak kabul edilmektedir.

Yazar:Rahman Karasu

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku