Günümüzde çok sık karşılaşılan bir vakadır. Kişilik bozukluğu ergenlik dönemlerde kendini göstermeye başlamaktadır. İlerleyen yaşlarda bu hastalığın ortaya çıkması da mümkündür.
Hasta, etraftan sürekli ilgi bekler ve sürekli duygusal bir durum sergiler. Zihinsel bozukluğu sınıfında yer alan bu vaka, bayanlar da daha fazla görülmektedir. Sosyal yaşamda ya da iş, okul ortamında farklı davranış sergileyen kişi, dikkat çekmek için her yolu dener. Ve ilgi görmeyince bunun şikayetini sürekli dile getirir ve ağlamaya ya da aşırı duygusal tepkilerde bulunmaya başlar. Tiyatro oyuncusu ismi ile de anılan bu hastalık, ilerleyen dönemlerde farklı nörolojik hastalıklara zemin oluşturabilmektedir. Aile sevgisinden mahrum olan ve kişilik olarak aşırı duygusal olan kişilerde sıklıkla görülmektedir. Sevgiyi ilgiyi sürekli dışarıda arayan hastalar, zor bir dönemden geçerler.
Histrionik hastalığı yaşayan kişiler, ortamda sadece kendisi ile konuşulmasını ve ilgi gösterilmesini ister. Aksi takdirde bundan aşırı derecede rahatsız olurlar ve bunu dile getirmekten çekinmezler. Kimi zaman şiddet eğiliminde bulunabilirler ve dikkat çekmek için tehlikeli yolları bile deneyebilirler. Bu rahatsızlığın en belirgin yönü, karşı cinsi etkilemek için çaba göstermeleridir. Cinsel içerikli davranışlar, yakın temaslar, kışkırtıcı ses tonları ve cezp edici giyiniş tarzı, kişilik bozukluğun belirtileridir.
Hasta hemen sinirlenebilir ve anında çok mutluymuş gibi davranabilir, sonra duygusallığa bürünebilir. Yani duyguları belirsizdir ve çok kısa zamanda değişebilir. Bu tür hastalar, özellikle bayanlar, hep fiziki yönlerini ön planda tutarlar. El kol hareketleri ile uygunsuz davranışlar sergileyebilirler. Gösteriş yapmak, giyinişinde ve konuşmasında abartıya kaçmak belirtiler arasında yer almaktadır. Ve çok iyi oyunculardır. Çok kolay yalan söyleyebilirler, hemen ağlayabilirler ve aşırı duygusal hareketlerde bulunabilirler. Çok çabuk bir kişiye bağlanabilirler, yakın temasta bulunabilirler ve özellikle cinsel yönden tahrik edici davranışlarda bulunabilirler. Yeni tanıdıkları insanlar ile hemen yakın temasta bulunabilirler, en önemli sırlarını anlatabilirler, sarılmak öpmek gibi hareketler ile samimi olabilirler. İlişkilerde hep çok yakın olma taraftarıdırlar ve bu yüzden her önüne çıkan insandan etkilenebilirler.
Halk arasında İlgi Arzsızlığı olarak nitelendirilen histrionik, aslında psikolojik bir hastalıktır. Yani kişiye özgü bir karakter değil, yaşadığı olaylardan etkilenme durumudur. Hastanın mutlu olduğu anlar, övgü duyduğu, özellikle fiziki anlamda iltifat duyduğu anlardır. Karşı tarafa kendini beğendirmek için büyük çaba gösteren kişiler, adeta ilgi ve şefkat ile beslenirler. Bu tür kişiler hayatlarını, dramatik bir yönden etrafındaki insanlara anlatırlar. Yani var olmayan olguları varmış gibi, duygusal bir şekilde etrafa yansıtırlar.
İlgi görmek için hep başkalarının istekleri doğrultusunda hareket ederler. Kendi düşünceleri ve isteklerini arka planda tutarlar. Gösteriş için kendilerini zengin ve lüks bir yaşam içinde olduğunu vurgulayan tavırlar sergileyebilirler. Çoğu zaman maddi yaşantısını gizler ve para ile de etrafındaki insanları kendilerine bağlamayı düşünebilirler. İnançları, istekleri, karşı tarafın inancı ve düşüncesi ile hemen değişebilmektedir. Kim ne dediyse onun tarafında olmayı amaç edinirler. Ani tepkilerde bulundukları için ne olduğunu kimse anlayamaz. Ve çoğu zaman bu hastalar, insanlar tarafından yadırganıp, dışlanabilirler. Bu tür davranışlar hastayı daha derin sorunlara iter.
Bu hastalığın temelinde anne ve babanın çocukların karşı uyguladıkları davranışlar yatmaktadır. Anne ve baba aşırı mesafeli ve ilgisiz ise çocuk ev ortamında göremediği ilgiyi dışarıda arar. Ve bu arayış farklı davranışlar ile kendini gösterir. Bu tür hastalara uygulanacak en etkili tedavi yöntemi psikoterapidir. Kişi uzun vadede bir psikiyatri tarafından gözlem altında tutularak tedavi edilir. Sorunun kökenine inmek için farklı teknikler uygulanır. gerekirse ebeveynleri ile irtibata geçilir. Ve ani duygu değişimlerini engellemek adına, uzmanlar ilaç tedavisi de uygulayabilmektedir. Önlemi alınmaz ise daha derin sorunlar ile karşılaşabilinir ve kişi intihar eğiliminde bulunabilir. Ya da dikkat çekmek adına tehlikeli davranışlarda bulunarak, hayatına son verebilir.
Yazar:Elif Açıkgöz