19. yüzyılda Fransa’da sosyal ve siyasal yaşam üzerine yorumlar sunan Daumier, 1808’de Fransa’nın güneyinde liman kenti olan Marsilya’da doğdu. Camcı olarak anılan babası Jean-Baptiste Louis, bir şair olarak boy göstermek istiyordu. Edebiyat alanındaki yetenekleri ile tanınmak için büyük bir şansa sahip olduğunu düşünüyordu. Bu sebeple de 1814’te ailesini de yanına alarak Paris’e taşındı.
Daumier’in biyografilerine göre, babasının çok genç yaşlardan itibaren sanatsal yetenekler sergilediği halde, babası bu tür arayışları aktif bir şekilde teşvik etmesine rağmen, onu daha pragmatik mesleklere doğru itti. Ailesinin geçimine katkıda bulunmak için önce bir hukuk bürosuna girip çalıştı daha sonra ise kitapçıda asistan olarak görev aldı. 14 yaşındayken, sanat eğitimi alma isteğini babası ile konuştu. Babasının arkadaşı olan sanatçı ve antikacı Alexandre Lenoir’den sanat dersleri almaya başladı. Çoğu zaman heykel galerilerinde çizim yapmak için Louvre’a gitti. 1823’te, eski model Jacques-Louis David ve Charles Suisse tarafından yönetilen, sanatçılar için düşük maliyetli fırsatlar sunan bir sanat stüdyosu olan ünlü Academie Suisse’de eğitim almaya başladı. Edouard Manet, Armand Guillaumin, Camille Pissarro, Claude Monet, Paul Cezanne gibi sanatçıların yanı sıra yayıncı ve litograf olan Zepherin Belliard ile birlikte çalıştı.
Daumier, gittikçe ustalaşarak müzik yayınları için litografik levhalar üretmeye ve reklam illüstrasyonları oluşturmaya başladı. Ayrıca çalışmaları anonim olmasına rağmen çeşitli yayıncılar için baskı yapmaya başladı. Bu dönemde, kendi tarzını geliştirirken, politik görüşlerini paylaştığı ressam, matbaa ve tasarımcı Nicolas Toussaint Charlet’in tarzını da taklit etti.
Daumier, 21 yaşındayken, litografi kullanarak karikatürler yarattı. Fransa’daki 1830 Devrimi’nden sonra, sansür kalktı. Politik fikirlerini, genellikle üretilmesi ve dolaşımı kolay olan resimli broşürler aracılığıyla daha açık bir şekilde ifade etmeye başlayabilirdi. Zaten köklü bir Fransız politik söylem geleneğine katkıda bulunmuştu: hicivli görüntüler dahil olmak üzere popüler basım, kurulan düzeni eleştirdi ve sık sık yoğun sansür dönemlerinde bunu yapmak için yüksek bir bedel ödedi.
Hippolyte Bellange ve JJ Grandville, Paris’in Charles X baskıcı rejimine karşı yükseldiği, üç kanlı gün süren isyanı belgeleyen, (Temmuz 1830 isyanını) dramatik litograflar üretti.
Siyasetçilere küçük portre büstleri üretmeye başladı. Sık sık, figürlerin iki boyutlu, litografik versiyonlarını yarattı. 1834’te yaptığı karikatürleri, kolektif olarak tartışmalı bir dizi oluşturdu. Ama o, hem grafik hem de politik açıdan güçlüydü.
1835’te sansür yeniden canlandı, La Caricature’ susturuldu. Daumier, dikkatini toplumsal hiciv haline getirdi ve Paris toplumunu inceledi. Avukatlardan burjuvaziden, pırıl pırıl sanatçılara ve vicdansız toprak sahiplerine kadar, hiç kimseyi bağışlamadı. Çoğu kez, litografileri Le Charivari’ dergisinde yayınlandı. Sanatsal çağdaşları Eugene Delacroix, Jean-François Millet ve Charles-François Daubigny idi. Daumier, 1840 yılında Marie-Alexandrine Dassy ile birlikte yaşamaya başladı. Çiftin 1846’da bir oğlu oldu ve çocuk doğduktan kısa bir süre sonra evlendiler.
1848’de bir başka devrim gerçekleşti. Louis-Philippe’in monarşisi devrildikten sonra, sanatsal yapının kuralları gevşetildi ve eskiden marjinalleştirilen Daumier gibi büyük ölçüde kendi kendini eğiten ya da tam anlamıyla eğitilmiş sanatçıların yıllık Salon’da potansiyel seçim için işlere girmelerine izin verildi.
Daumier, Fransız Cumhuriyeti’nin alegorik bir temsilini üretmek için yarışmaya girdi. Yarışmanın jürisi tarafından cesaretlendirilen sanatçı, kendisini daha ciddiye alarak yağlı boya ile çalışmaya başladı ve daha sonra edebi ve klasik temalarla bir dizi resim yaptı. Tablosu biraz hantaldı, bu nedenle eleştirmenler tarafından büyük ölçüde göz ardı edildi.
2 Aralık 1851’de de bir darbe yapıldı. Parlamento anayasası kaldırılarak, Louis-Napolyon ilk önce başkan, daha sonra ise imparator olarak seçildi.
Fransız Cumhuriyeti’nin çöküşüne yol açan çalkantılı dönem boyunca, Daumier bir kez daha en iyi tanındığı görsel anlatım tarzına döndü: bir dizi şiddetli, politik karikatür çizdi ve aynı zamanda onun en başarılı heykel karikatüri, Ratapoil’i’ yaptı. Bu çalışma, Parisli seçmenlere işkence eden türden, “Bonapartist zorba” nın özlü ifadesiydi.
1870’ten 1871’ye kadar yıkıcı Franco-Prusya Savaşı sonucunda Napolyon III devrildi ve Daumier, kuşatma sırasında Louvre’deki sanat eserlerini korumak için komisyonun bir üyesi olarak seçildi. Fransa tarihinin çalkantılı dönemi boyunca, Daumier en güçlü eserlerinden bazılarını, savaşla ilgili litografileri, sivil huzursuzluğu, kuşatmanın devam eden yoksunluğunu, son eserleri olarak yaptı.
1874’te Valmondois’te bir ev satın aldı. Daumier, bir çok bitmemiş tablosunu geride bırakarak felç geçirdi.
1879’da Valmondois’te hayatını kaybetti.
Honore Daumier, üretken bir ressam, baskıcı, heykeltıraş ve karikatüristti. Hayatında 4000 litografı üretti; bunlar politik figürlerin hicivleri ve burjuva toplumunun davranışlarıydı.
En önemli eserleri:
Gargantua, Pazar, Rue Transnonain, Korkunç Bir Buluşma, Juste Milieu’nun Ünlüleri, Ratapoil, Cumhuriyet, Yük, Üçüncü Sınıf Taşıma, Çamaşırhane, İçkiler, Eski Fransız Komedisi, Satranç Oyuncuları, Güzel Nergis, İki Heykeltraş, Ülkede Öğle Yemeği, Dağlarda Don Kişot, Genç Sanatçılara Tavsiye, Saat Yedi, Tiyatro İzleyicisi, Güçlü Adam, Ne Çirkin Çakıl Taşı, Yeni Külkedisi, İbrahim Dubois Olarak Bilinen Hippolyte Abraham Büstü
Kaynakça:
http://www.theartstory.org
Yazar: Börte Büşra Yavuz