Ölüm ya da idam cezası olarak adlandırılan infaz türü her daim dünya üzerinde işlenilen bir suç sonrasında dinen, hukuken ya da kültürel anlamda suçlu bulunan bir kişinin yaşamına son verilmesini ifade eder. İdam cezası, yüzyıllar boyunca Asya ve de Avrupa kıtasında uygulanmış bir infaz türüdür. Günümüz dünyasında her ne kadar idam cezasının azaldığı görülse de halen aktif olarak idam edilen birçok suçlu bulunur. Modern devletler incelendiği vakit, bunlar arasında Amerika Birleşik Devletleri hemen kendisini ön plana atar. Çünkü çok sıradışı ve de modern bir hukuk sistemine sahip olan bu ülke, 50 eyaletin bir araya gelmesinden oluşmuştur. Bu eyaletler bir federe devler olduğundan ve de kendi iç işlerinde bağımsız olduklarından birçok alanda federal anayasanın verdiği yetkiyi aşmamak kaydı ile düzenleme yapabilirler. Bu düzenlemeler arasında ceza hukuku mevzuatı da bulunur. Bu da her eyalete kendi ceza kanunu yapma ve de bunun öngördüğü sonuçları infaz etme yetkisi tanır. Bu anlamda Amerika Birleşik Devletleri dünya üzerinde yer alan birçok devletten ayrılır. Örneğin Avrupa Birliği’nde ya da başka bir ifadeyle Avrupa Birliği üyesi ülkelerde idam cezasının infazı yasal olarak mümkün değildir. Ayrıca Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olan devletlerde de kısmen idam yasaklanmıştır. Mevzuatta olsa dahi uygulamada gerçekleştirilemeyeceği sonucu ortaya çıkmaktadır.
Ancak dünyaca aktif olarak idam cezasının verildiği ve de uygulandığı birçok ülke bulunur ki, bunun başını Türkiye’nin de komşusu olduğu İran çeker. İran İslam devrimi sonrasında yasaları tamamıyla dini temele oturtmuş ve de dini düzene uymayan tüm suçların cezasını yine dini kurallara göre vermektedir.
Türkiye’de de idam cezası 2004 yılında resmi olarak kaldırılmıştır. Her ne kadar 2004 yılında kaldırılsa da aslında 1984 yılından beri aktif olarak kullanılmamakta idi. Başka bir ifadeyle Türkiye 1984 yılı sonrasında Türk kanunlarına göre herhangi bir suçluyu idam cezası ile yargılamamış ve de infaz etmemiştir. Günümüz dünyası nazara alındığı vakit, neredeyse 60 ülkede halen idam cezası bulunmaktadır. Bu 60 ülkenin 35’i ise halen ölüm cezasının infazını gerçekleştirmektedir. En büyük oran ne yazık ki, bizim de coğrafi olarak yer aldığımız Asya kıtasında yaşanmaktadır. Dünya üzerinde idam edilen insanların neredeyse yüzde doksanı bu kıtada yer alır. Ölüm cezasını aktif olarak var olduğu ülkelerde genellikle, cinsel içerikli suçlar, devlete karşı işlenen suçlar, insan kaçakçılığı gibi belli başlı suçlarda idam cezası öngörülmektedir.
Dünya üzerinde birçok idam cezası türü vardır. Burada infaz metodu olarak da ifade edebileceğimiz yöntemler arasında insanlıkla bağdaşmayan türler de bulunur. Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, infaz kişiye acı verilmeden gerçekleştirilmelidir.
Günümüzde halen var olan en bilindik 10 idam infaz türü:
1. Kurşuna dizme
2. Gaz odası
3. Ezme yoluyla
4. Zehirli iğne
5. Asarak
6. Giyotin
7. Elektrikli sandalye
8. Aç bırakma yoluyla
9. Çarmıha germe yoluyla
10. Kılıç kullanarak
Yazar:Emir Karasu