İğde pek bilinmeyen bir bitkidir. Daha çok ilkbahar aylarında esen rüzgarla gelen kokusu ve minik sarı çiçekleri ile bilinir. Latince adı elaegnus’tur. İğdegiller familyasına aittir. İğde yaprağının üstü tüylü, ağacı ise dikenlidir. Yaprakları gri renktedir. Meyve kıvamına sonbahar aylarında gelir ve kahverengiye yakın bir rengi, ince kabuğu olur. Bazen kabuğunun üzerinde beyaz noktacıklar bulunur. Bu kabuk elle kolayca soyulur. Büyük çekirdeği vardır. İnce kabuk ve büyük çekirdek arasında yumuşak, mayhoş bir tat mevcuttur. Zeytin büyüklüğündedir. Özellikle karasal iklimin hakim olduğu bölgelerde yetişirken Türkiye’nin birçok yerinde iğde ağaçları vardır. İğde de A, C ve E vitaminleri mevcuttur. Meyve olarak çok bilinmemekle birlikte aktarlarda yemiş olarak satılır.
İğdenin Faydaları:
İğde ağacının meyvesi yenilebildiği gibi çiçekleri ve yaprakları da suda haşlanarak çayı yapılabilir. Haziran ayının başında açan hoş kokulu çiçeklerini koklamanın zihin açtığı da belirtilmiştir. Özellikle küçük çocukların ateşini düşürmekte iğde çiçeğinin kaynamış suyundan faydalanılır. İğde, bağırsak, böbrek gibi boşaltım sistemi için çok faydalıdır. Böbreklerin ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. İshal önleyicidir. Midedeki bulantı ve kusmaya iyi gelir. Gastrit hastaları iğdenin midedeki acı suyu emmesinden dolayı bu meyveyi tercih etmelidir. Özellikle mevsim değişiklerinde sıkça rastlanan grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklara iyi gelir. Vücut direncinin artmasında etkili olduğu gibi egzama türevi deri hastalıklarının tedavisinde de etkilidir. İğdenin çekirdeğinden de macun yapılır. Bu macun nezleye ve bronşite iyi gelir. Kansere yakalanma riskini azalttığı gibi kanserin büyüme hızını da yavaşlatır. Tüm bu yararlarının yanı sıra öksürükte, adet düzenlenmesinde, ağız sağlığında da faydalıdır. İğde sadece meyve kısmıyla değil çekirdeği, çiçekleri, yaprakları ile de komple şifalı bir bitkidir. İğdeyi kuru tüketmek zor gelirse özellikle kaynatarak suyundan faydalanılabilir.
İğdenin Zararları:
İğde, birçok meyvede olabileceği gibi çok yenildiğinde vücutta zararları kendini gösterebilir. İğdenin fazlası kabızlık yapar. İğde susuz bir bitkidir. İğdeyi yedikten sonra ağız kuruluğu yapar. Su içme ihtiyacı oluşabilir. 100 gram iğde yediğinizde 20 gram şeker yemiş olursunuz. Bu oran dikkate alınmalı, kontrollü bir şekilde tüketilmelidir.
Yazar:Serpil Altunyay