Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

İki Gözün Ayrı Renklerde Olması: Heterokromi

1 1.978

İki Gözün Ayrı Renklerde Olması: Heterokromiİnsanlarda nadir görülse de tıpkı Van kedilerinde olduğu gibi her iki göz birbirinden farklı renkte olabilir. Tıpta heterokromi adı ile bilinen bu durumun sebebi bir mutasyondur. DNA’ların ve dolayısıyla genlerin değişmesine neden olan mutasyonların bazıları öldürücü veya hasta edici özellikte olsa da bazıları da heterokromi örneklerinde olduğu gibi zararsızdır. Heterokromi kelimesindeki hetero “farklı” anlamına, kromi (chromia) ” renk” anlamına gelmektedir. Farklı renkler anlamındaki heterokromi insan ve bazı hayvanlarda göz renklerinin farklılığı için kullanılmaktadır. Pigment içeren deri ve saç renklerinde de heterokromi gözlenebilmektedir. Ayırt etmek için gözdeki renk değişikliğine heterokromi iridum adı verilmiştir.

İki Gözün Ayrı Renklerde Olması: HeterokromiGöz Rengi Nasıl Oluşur?

Dünyayı gözlerle görür ve tanırız. Gözler ve göz renkleri kimi zaman şarkılara ve şiirlere konu olmuştur. Bazı kişiler kahverengi, siyah bazıları da ela, yeşil, mavi, grimsi göz renklerine sahiptir. Gözün en dışında ışığı geçiren saydam tabaka bulunur. İris bu tabakanın altında ya da arkasında yer alır. Düz kaslara sahip olan iris istem dışı kasılıp gevşeyerek göz bebeğinin büyüyüp küçülmesini, dolayısıyla göze giren ışık miktarını ayarlar. Göz bebeği denilen açıklıktan giren ışık sinirler aracılığıyla beyindeki görme bölgesine taşınarak görme olayı gerçekleşir.

İris göz bebeğinin büyüklüğünü ayarlamaktan başka göze renk de verir. Göze asıl rengini veren, melanin pigmentleridir. Göz renginin açık veya koyu olması üzerinde etkili olan melanin miktarıdır. Melanin pigmenti fazlaysa (hiperkrom) göz rengi koyu, az ise( hipokrom) göz rengi açık olmaktadır. Göz rengi kalıtım ve genlerle ilgilidir. Anne ve babası koyu renkli gözlere sahip olan bireylerin kendileri yeşil ya da mavi göz rengine sahip olabilir. Bunun sebebi altı ya da yedi kuşak öncesinde yeşil ya da mavi gözlü bireylerin var olmasıdır.

İki Gözün Ayrı Renklerde Olması: HeterokromiHeterokromi Nedenleri

Aynı kişinin her iki gözünün de birbirinden farklı renkte olması bir heterokromi örneğidir. Ankara kedisi ve Van kedisinde, Sibirya kurdu, Avustralya çoban köpekleri, Dalmaçyalı gibi köpeklerde, atlarda, sığırlarda, Asya mandalarında kalıtsal olan heterokromi iriduma daha çok rastlanır. Kalıtımdan başka nadiren de olsa hastalık, yaralanma, kanama ve iltihaplanma gibi sonradan ortaya çıkan bazı sebeplerden kaynaklanabilir. Heterokromi iridumun nedeni şunlardan biri olabilir:
*Ailesel heterokromi
*Nörofibromatoz
*Glokom ve glokomu tedavi edici ilaçlar
*Waardenburg sendromu
* 8. Kromozomda trizomi
*Doğumsal Horner sendromu
*Ota Nevusu ( Oküldermal melanositozis)
*Sturge-Weber Sendromu
*Parry-Romberg sendromu
*Fuchs üveiti
*Psödoeksfoliasyon sendromu
*Juvenil ksantogranüloma
*Pigment dispersiyon sendromu
*Herpetik üveit
*Siderozis
*İris nevüsü
*İris melanomu
Bu sendromların bir kısmında tutulan gözün rengi daha açık, bir kısmında da daha koyu olmaktadır.

İki Gözün Ayrı Renklerde Olması: HeterokromiHeterokromi İridum Çeşitleri

Kalıtsal olan heterokromi iridum gözün iris tabakasındaki melanin pigmentlerinin dağılımıyla ilgili olan genlerin mutasyona uğramasıyla ortaya çıkmıştır. Bu mutasyon insanlarda olduğu gibi bazı hayvanlarda da etkilidir. Gözün iris tabakasının rengiyle ilgili olan heterokromi iridum’un birkaç çeşidi mevcuttur.
*Tam heterokromi: İki göz birbirinden tam olarak faklı bir renktedir. Örneğin biri kahverengi iken diğeri yeşil ya da mavi olabilir.
*Parçalı (sektörel) Heterokromi: İrisin belli bir kısmının leke gibi farklı bir renge sahip olması şeklindedir.
*Merkezi heterokromi: Gözün ortasındaki göz bebeğinden dışa doğru, iris tabakasında farklı renkte ışınlar şeklinde çizgili bir görünüm söz konusudur. En yaygın biçimi melanin miktarı düşük olanıdır. Mavi gözlülerde daha sık rastlanan bu heterokromi çeşidinde irisin orta kısmı altın sarısı renktedir. Bu tip gözlere sahip olanlar “kedi gözlü” olarak bilinir.

İki Gözün Ayrı Renklerde Olması: HeterokromiBebeklerde Göz Rengi

Yeni doğan bebeklerin göz rengi henüz netleşmemiş olup lacivert ya da mavi renkte görünür. Pigment üretimi zamanla artmakta ve bir iki ay içinde göz renkleri olması gerekene değişmekte ve ömür boyu aynı renk kalmaktadır. Bebekliğin ileri dönemlerinde gözlerin her birinin aynı renk olmadığı fark edilirse bir göz doktoru ile çocuk hastalıkları uzmanına gidilmelidir. Tam anlamıyla yapılan kontrollerde heterokromi durumu değerlendirilir ve olası sebepler gözden geçirilir. Kalıtsallık dışında başka nedenlerden şüphe edilirse ileri seviye testler yapılır. Heterokromi iridumun sebebi çoğunlukla kalıtsal olup nötr yani zararsız bir mutasyondur. Gözünün biri mavi, diğeri yeşil olan Van kedisi gibi bazı hayvanlarda bu mutasyon daha sık görülür. Sonradan değişen göz rengi ise ciddi bir hastalığın varlığını gösterebilir.

Kaynakça:
https://evrimagaci.org/photo/tr/guzel-bir-mutasyon-heterokromi-heterochromia
https://www.dersimiz.com/bilimsel/Gozler-Neden-Farkli-Renktedir-622.html
http://www.drnecipkara.com/2015/02/heterokromi-iki-goz-arasnda-renk-farkllg.html

Yazar: Müşerref Özdaş

Bunları da beğenebilirsin
1 yorum
  1. Eslem diyor

    Ben gözlerim ikiside farklı renkte ama biri koyu kahve diğeri açık kahverengi buda heterokoromiye giriyor mu?

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku