İnsülin, pankreas tarafından üretilen bir hormondur (bağırsak içine sindirim suyu veren bir bez). Pankreas sindirim enzimleri üreten asiner hücrelerden ve hormon üreten Langerhans hücrelerinden oluşur.
Langerhans hücreleri tarafından dört hormon üretilir. İnsülin B hücrelerinde, A hücrelerinde glukagon, D hücrelerindeki somatostatin ve F hücrelerinde pankreatik polipeptidden üretilir. İnsülin, anabolizmayı (dokuların oluşturulmasını) teşvik eder ve kas, karaciğer ve yağ hücrelerinde katabolizmayı (dokuların parçalanmasını) önler. Glikojen, yağ asitleri ve proteinlerin sentezini (harmanlanmasını) arttırır. İnsülin eksikliği diyabetes mellitusa (kanda ve diğer vücut sıvılarında fazla şeker ile karakterize bir hastalık) neden olur.
İnsülinin en önemli özelliği, hücreler tarafından glukoz (kristalin şeker) emilimini artırma yeteneğidir.Glikoz, hemen hemen tüm hücrelerde kullanılan en verimli yakıttır. İnsülin kanda azalmış glikoz konsantrasyonuna neden olur ve hücrelerin çoğunlukla karaciğerde glikojen (nişasta benzeri bir madde) depolamasına neden olur. Aynı zamanda diğer şeker ve amino asitlerin kas ve yağ hücrelerine girmesini de teşvik eder. Dolayısıyla insülin, yağ hücrelerindeki yağ depolamasını ve vücuttaki toplam protein miktarını teşvik etmekten sorumludur.
-İnsülin Üretimi
İnsülin üretimi yüksek seviyelerde glikoz ile uyarılır ve düşük seviyelerde glikoz ile inhibe edilir. İnsülin, glukozu glukagon ile düzenler. Glukagon glikojeni glikoza dönüştürür (daha basit bir bileşimin ürününe dönüşür) ve aynı zamanda kan şekerini yükseltir. İntravenöz (iğne ile) glukoz verilemediği zaman kan şekerini arttırmak için glukagon verilebilir. Glukagonun kan şekerini yükseltmesi yirmi dakika alır. İntravenöz glikoz bunu anında artırır, bu nedenle tedavide tercih edilir.insülin ve glukagon birlikte, vücudun enerji ihtiyaçları için uygun glikoz seviyesini korur ve muhafaza eder.
-Diyabet
Diyabet, Yunanca kelimeden gelir ve “mellitus”, “tatlım” veya “bal ile ilgili” anlamındadır.Diyabet yüzyıllardır bilinmektedir.
Yüksek şeker yüksek miktarda su atmasına neden olur. 1815 yılında, Fransız kimyacı Michel Eugene Chevreul, diyabetin üzüm şekeri veya glikozdan geldiğini keşfetti. Daha sonra keşifler vücudun glikozu nasıl yaptığını, sakladığını ve kullandığını göstermiştir.
Pankreasın yaralanması, on yedinci yüzyıldan itibaren diyabetle ilişkilendirildi ve hayvan deneyleri, özellikle Alman fizyolog Joseph Von Mehring (1849-1908) ve bir Rus patolog olan Oscar Minkowski (1858-1931) tarafından onaylandı.
Biyosentetik insülinin ilk damlası, Eli Lilly ve Company tarafından rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak yapıldı.
-İnsülin Kullanılan İlk Hasta
Alberta Üniversitesi’nde profesör olan Collip, hormonların kimyası konusunda deneyime sahipti. Ocak 1922’den önce, insan hastalarda kullanılmak üzere yeterince saf bir insülin hazırlamışdı. İnsülin alan ilk hasta 14 yaşında Leonard Thompson’dır.Thompson, Toronto Hastanesi’ne yüksek kan şekeri seviyesi şikayeti ile başvurdu; Aynı zamanda günde üç ile beş litre arasında idrar yapıyordu. Sadece 450 kaloriden oluşan sert diyetine rağmen (bu zamana kadar bilinen tek tedavi karbonhidratlarda düşük bir diyetti), Thompson, büyük miktarlarda glükozdan (vücuttan atılan atıklar) kurtulmaya devam etti. 11 Ocak 1922’de insülin verildi.Oldukça kısa bir süre içinde kan şekeri seviyesi düştü ve büyük miktarda idrar yapmayı bıraktı.
Kaynakça:
http://www.discoveriesinmedicine.com/Hu-Mor/Insulin.html
Yazar: Merve Karaca