Türk havacılık tarihinde önemle bir yere sahip olan İstanbul Airlines ya da başka bir ifadeyle İstanbul Havayolları, 1980’li yıllarda Türk sivil havacılığının yavaş yavaş ivmelenmeye başladığı dönemde kurulmuş ve özellikle Avrupa hattında yolcu taşımacılığının önde gelen Türk şirketlerinden biri haline gelmiştir. 1984 yılında resmi olarak kurulan İstanbul Airlines, bu dönemde birkaç uçak ile başladığı yolcu taşımacılığına, 15 yıl gibi bir sürede yaklaşık 20 uçaklık bir filoya ulaşmış ve Türk sivil havacılığının en önemli markalarından biri haline gelmiştir. Şirket ana merkez olarak İstanbul’da kurulmuş ve uçak filosunu Istanbul Atatürk Havalimanı’nda tutmuştur. Buradan Avrupa’nın özellikle de Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa şehrine tarifeli uçuş düzenlemekteydi. 1980’li yılların ortalarında kurulan ve kısa sürede adından söz ettirmeyi başaran İstanbul Airlines, 1990’lı yıllara gelindiğinde ise, Türkiye’nin en önemli özel havayolu şirketi olmayı başarmıştır. Bu dönemde Türk şirketlerinin özel havacılık alanında fazla faal olmaması da bunda oldukça önemli bir rol oynamıştır.
1995 yılına gelindiğinde özellikle Almanya’nın Hamburg, Köln ve Berlin gibi gurbetçi Türklerin fazlaca yaşadığı şehirlerden Türkiye arasında yolcu taşımacılığı yapmış olan şirket, özel bir havayolu olarak ciddi anlamda kar elde etmeyi de başarıyordu. 1998 yılının bilançolarına göre şirket, neredeyse yarım çeyrek milyar dolarlık bir ciroya ulaşmış ve bu sayede de filosunu daha da geliştirmiştir. Birkaç uçakla başlanılsa da sonrasında ulaşılan uçak sayısı çift haneleri görmüş ve başta Boeing 737 serileri olmak üzere McDonell Douglas markası altında birçok uçak da filoya katılmıştır. Her ne kadar çok hızlı yükselse de şirket ekonomik bir dar boğazla karşılaşmak üzereydi. Özellikle 90’lı yılların sonu ile çökmeye başlayan Türk ekonomisi, İstanbul Havayolları’nı da etkilemişti. Bu hızlı yükseliş yerini daralmaya dolayısı ile de küçülmeye bırakmıştı.
Şirket 1999 yılına gelindiğinde öncelikle geçen yıllara nazaran daha düşük bir ciro elde etmiş ve sonrasında da doğal olarak, küçülme kararı alınmıştır. Bankalardan alınan krediler zamanında ödenemeyince şirket iflasın eşiğine gelmiştir. 1 yıl daha zor da olsa direnen İstanbul Airlines, 2000 yılı ile beraber çalışanlarının işine son vermek zorunda kalmıştır. Yavaş yavaş işten çıkarmalar başlarken, 2000 yılının yaz sezonunun en önemli ayları arasında kabul edilen Ağustos ayına gelindiğinde ise, şirket hukuki olarak iflas bayrağını çekmek zorunda kalmıştır. 1984 yılında kurulan ve kuruluşunun ardından oldukça başarılı bir grafik çizen şirket, 2000 yılına geldiğinde ise, kötü yönetilmenin kurbanı olarak iflas etmiş ve uçaklar da icra yoluyla diğer havayolu firmalarına değerinin çok altında bir meblağa karşı elden çıkarılmak zorunda kalınmıştır.
Kaynakça:
Bankrupt Airlines
Yazar:Emir Karasu
İstanbul Airlines diye bir firma mı var mış ? Gerçekten de ilk defa duyuyorum.