Ermeni asıllı olan Rus ressam Ivan Konstantinovich Aivazovsky, 1817’de Feodosia’da doğdu. Feodosia’nın tarihi ve coğrafi özellikleri Aivazovsky’i etkileyerek küçük yaşta resme ilgi duymasını sağladı. 1833’te St. Petersburg Akademisi’nde M.N. Vorobyov ile çalışmaya başladı. Bir süre sonra sonrada Avrupa’ya giden sanatçı, 1836’da açılan akademi sergisine yedi resimle katıldı. 1837’de deniz manzarasına yer verdiği resmi ile başarıyı yakalayarak altın madalya ile ödüllendirildi.
1840’ların başlarında İtalya’da kısa bir süre yaşadı. Özellikle İtalya’nın Sorrento kentinde açık havada çalışma tarzını geliştirdi. Floransa, Napoli ve Roma’daki müzeleri gezip inceleyerek, klasik sanat ile ilgili fikirlerini zenginleştirdi. Daha sonra Rusya’ya döndü ve Rus Donanmasının ressamı olarak atandı. Aivazovski’nin Rus İmparatorluğu’nun askeri ve siyasi elitleriyle yakın bağları vardı. Devlet tarafından desteklendi ve yaşamı boyunca saygınlığını korudu. 1845’te Doğu Akdeniz ülkelerini ve Ege adalarını gezdi. 1857’de Osmanlı Sarayı yabancı sanatçılara kapılarını açtı bu vesile ile Aivazovsky sarayda bulunarak dönemin padişahı Sultan Abdülmecid’e tablosunu hediye etti. Bu hediyeden ötürü de Sultan Abdülmecid in nişanı ile ödüllendirildi. 1870’lerde eserlerinde hassas renkler kullanan sanatçı 1874’te tekrar Osmanlı Sarayı’na giderek Sultan Abdülmecid için otuzdan fazla eser verdi. 1892’de İngiltere ve Hollanda ziyaretleri yaparak batı resim sanatını inceledi.
Başarılı kariyeri boyunca kazandığı fonlarla memleketinde bir sanat okulu ve galeri açan sanatçı, Avrupa ve Amerika’da sayısız kişisel sergi düzenledi. 60 yıllık kariyeri boyunca yaklaşık 6.000 resim yaptı ve bu da onu, zamanının en üretken sanatçılarından biri haline getirdi. Yapıtlarının büyük çoğunluğu deniz manzaraları oluştursa da, savaş sahnelerine ve portrelere de yer vermiştir. Yaşamının son yirmi yılında, bir dizi gümüş tonlu deniz manzarası yaparak denizin dalgalarıyla etkileşime giren güneş ışığını, ay ışığını, bulutları, ustaca birleştirmiştir.
19 Nisan 1920’de ölen sanatçının eserlerinin çoğu, Rusya, Ukrayna, Ermeni müzelerinde ve özel koleksiyonlarda yer almaktadır.
Aivazovsky’nin fırtınalı deniz ve gemi konulu eserlerinden en önemlileri:
Dokuzuncu Dalga, Gemi Kazası, Kasırga, Karadeniz’de Fırtına, Napoli’de Fener, Napolyon St Helen Adasında, Denizde Gün batımı, Ölü Deniz, Malaga, Kaos, Koktebel Denizi
Aivazovsky’nin İstanbul konulu eserlerinden en önemlileri:
Gün batımında Ortaköy’den İstanbul, İstanbul’da Mehtap, Topkapı’dan İstanbul, Boğaz Surları İstanbul, Ay ışığında Ortaköy’den İstanbul
Aivazovsky’nin genel manzara kullandığı eserlerinden en önemlileri:
Eski Feodosia, Kar Fırtınası, Akdeniz Kıyıları, Napoli’de Mehtap, St Lazarus Adası, Crete Adası, St. Petersburg Sahilinden Bakış, Denizde Gondollar, Maggiore Gölünde Akşam, Volga Zigulev Tepeleri, Kafkas Dağları, Calm Sahili
Yazar: Börte Büşra Yavuz