Joseph Lister, 5 Nisan 1827 tarihinde İngiltere’nin Upton kasabasında dünyaya gelmiştir. Joseph Lister ünlü bir İngiliz cerrahıdır. Bu alanda birçok çalışma ve araştırmalar yapmıştır. Lister, tıp dünyasına yeni bir buluş kazandırmadı fakat yaptığı çalışmalar sayesinde hastanelerde temizlik eksikliğini farketti ve ameliyat sonrasında enfeksiyondan ölenler için önlemler almaya başladı. Operasyon sırasında yaralara mikrobik öldürücü bir maddenin uygulandığı antiseptik yöntemini keşfetmiştir. Bu keşif ve uygulama, modern cerrahinin başlangıcını temsil etmektedir.
Lister, 1844 yılında İngiltere Londra’da, tıp öğrenimini görmek üzere Kolej üniversitesine girdi. 1852 yılında mezun olduktan sonra İskoçya’da Edinburg’da cerrahi alanı üzerine kariyer yapmaya başladı. 1860’da İskoçya Glasgow’da Kraliyet Revirinde cerrahi profesörü oldu.
Lister yaranın kendisinin iyice temizlenmesi gerektiğine karar verdi. Daha sonra yarayı karbolik asitle kaplı bir bez ile örttü. Hastalarında bu tedaviyi uygulayan Lister, ölüm oranının %12 civarında düştüğünü tespit etti.
Lister, 1865 yılında Louis Pasteur tarafından hastaların yaralarına ve vücudun açık bölgelerine şarapların dökülmesiyle ilgili yapılan çalışmaları okudu. Lister, hastanelerde hastalıkların yayılmasına neden olan havada taşınan mikrop olduğunu düşünüyordu. Vücutları zayıf olduğu için ameliyat olmuş insanlar özellikle savunmasız ve bağışıklık sistemleri güçsüzdü. Mikroplar da ameliyat olan hastanın vücudu kesik ve bölgenin açık olması sebebiyle vücutta daha kolay ve hızlı bir şekilde yer bulabiliyordu. Lister araştırmalarını doku iltihaplanması ve mikroplar üzerine yoğunlaştırdı. Pasteur’un mikropları ısı ile öldürme çözümü insan vücuduna uygulanamadığından, Lister mikropları yok etmek için bir kimyasal üretmeye ve denemeye karar verdi. Birgün gazete okurken karbolik asitin hayvanlar üzerinde parazitleri yok ettiğini ve hastalıkları azalttığı haberini okudu.
1865 yılında açık yaralara karbolik asit uygulamak için başarılı bir yöntem geliştirdi. Karbolik asit ile ameliyathaneye havanın püskürtülmesi tekniğini kullandı. Lister, antiseptik yöntemin ayrıntılarını inceledi ve araştırmalarına devam etti. Yaraları kapatmak için steril (mikropsuz) bir ipliğin cerrahi kullanımını geliştirdi ve gazlı bez pansumanlar kullanılmaya başlandı. Antisepsi, cerrahinin gelişimi için temel bir ilke haline geldi. Artık ölüm oranları %90 oranlarında düşüş gösterdi.
Bu çalışmaları sayesinde dünyada tıp cerrahi alanında büyük bir onura layık görüldü. Birçok üniversiteden fahri doktora unvanıyla ödüllendirildi. Daha sonra emekliye ayrıldı ve İngiltere Tıp doktorları genel sekreterliği görevini üstlendi. 30′ dan fazla makalesi yayınlandı. 10 Şubat 1912 tarihinde İngiltere’nin Walmer kasabasında 84 yaşındayken öldü.
Yazar: Osman Uçar