Kekik Yağının Faydaları ve Kullanımı

Kekik dağlarda hoş kokulu esintiler oluşturan bir bitkidir. Mutfaklarda pişen birçok yemeğe ilave edilebilen kekiğin özel bir yöntemle elde edilen şifalı aromatik yağından da yararlanılır. Birçok hastalığın tedavisinde aromatik kekik yağının kullanımı günümüzde popülerdir. Kekik bilimsel olarak Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasındandır. Kendi arasında da birçok türü olan kekik bitkisinin özel bir rayihası bulunmakta olup dağlık, çayırlık alanlarda, ormanlarda hatta tarlalarda yetişir. Sıcaktan ve güneşten hoşlanan bitki kayalık, dağlık arazileri sever. Kekik mutfaklarda tuz ve karabiberden sonra en fazla kullanılan baharatlar arasında yerini alır.

Kekik Yağı Nedir?

Kekik bitkisi baharat olarak kullanılmaktan başka yapraklarından hazırlanan çayı ve kekik yağı da ile de meşhurdur. Bazı yörelerde nemamul otu veya sater adıyla da tanınan bu şifalı bitki bir Akdeniz bitkisidir. Antik çağlarda yaşayan Yunanlılar ve Romalılar tarafından da şifa amaçlı kullanılmış olan kekiğin latince bilimsel adı “Origanum vulgare”dir. Bu ad Yunancada dağ anlamındaki “oros” ile sevinç anlamındaki “ganos” kelimelerinden kaynaklanır. Eski Yunan tapınaklarında tütsü olarak, eski Romalılar döneminde de alkollü içecek ve peynirlerin tatlandırılması amacıyla da kullanılmıştır. Şövalyelerin kostümleri üzerinde de kekik motifleri kullanılmış olup 16. Yüzyıldan bu yana sağlıkla ilgili alanlarda kekiğe sıkça yer verilmiştir.
Kekik yağı antioksidanlar bakımından zengin, birçok sağlık problemine yardımcı güçlü kimyasal bileşikler içeren, dâhilen ve haricen kullanılabilen uçucu bir yağdır. Kolesterolün düşürülmesinde, kilo verilmesinde, bakterilerin ve mantarların yok edilmesinde ve benzeri sorunlarda kekik yağı kullanımı yaygındır.

Kekik Yağı Nasıl Elde Edilir?

Kekik yağı kekik bitkisinin yaprak, çiçek ve sürgünlerin distilasyonu yani su buharıyla damıtılmasından elde edilir. Kekik yağında etken madde olarak terpenler, terpenoidler ve fenoller bulunur. Diğer kekik türleriyle kıyaslanırsa Origanum majorana ve Thymus türlerinden elde edilen uçucu yağ oranı fazladır. Kekiklerin bilinen karakteristik kokularının kaynağı içerdikleri timol ve karvakrol adlı fenollerdir. Karvakrol ve terpenler bazı bakterilerin gelişimini durduran, timol bağışıklık sistemini destekleyen, toksinlere karşı vücudu koruyan bir antifungal özelik gösterir. Kekik yağındaki bir başka bileşik olan rosmarinic asit de serbest radikallere karşı koruyucu antioksidandır.

Kekik Yağı Nerelerde Bulunabilir?

Kekik yağı kolay bulunabilen bir uçucu, aromatik yağdır. Baharatçılardan, aktarlardan kolayca temin edilebilmektedir. Günümüzde artık bazı sitelerden de sipariş verilerek kapıya kadar getirilmesi mümkündür. Kekik yağı ya doğrudan sorunlu bölgelere sürülerek ya suya damlatılıp içilerek ya da buharı solunarak kullanılabilir.

Kekik Yağının Kullanım Alanları

Temini kolay olan bu hoş kokulu aromatik ve uçucu yağ bazı sağlık sorunlarının hafifletilmesi ya da giderilmesinde farklı şekillerde kullanılmaktadır. Kekik yağının kullanım alanları şunlardır:
*Antibiyotik olarak kullanımı:
Kekik yağı içerdiği karvakrol sayesinde antibiyotik gibi etki göstermekte, bazı bakterileri öldürmekte ya da çoğalmalarını engellemekte, ameliyattan sonra, dikişli yerlerde enfeksiyon gelişmesini önlemektedir. Bu özelliği nedeniyle mide, idrar yolu ve üst solunum yollarına ait enfeksiyonlar için kullanılabilmektedir. Anti inflamatuar ( yangı ya da iltihap giderici) özelliğinin bulunması nedeniyle kekik yağı kullanımıyla yaralar kolayca iyileşir, bağırsak enfeksiyonlarının da önüne geçilir.
*Antifungal olarak kullanımı:
Kekik yağı bakterilere karşı etkili olabildiği gibi mantarlara karşı da etkilidir. Mantar enfeksiyonlarının çoğunda ciddi derecede olumu etkilere sahiptir. Ağız, ayak ve vajinadaki mantar enfeksiyonlarında içilerek ya da dıştan sürülerek kullanılabilmektedir.
*Spazm giderici özelliği:
İstem dışı ağrı verici kasılmalarda yani spazmlarda kekik yağı kullanımı kasların ve vücudun gevşemesine yol açar. Bu yolla krampları giderip öksürük gibi problemleri de ortadan kaldırabilir.
*Romatizmaya karşı kullanımı:
Kekik yağının romatizmal hastalıklarda da ağrı giderici etkisi bulunmaktadır. Sinir sistemi ve kan dolaşımı üzerindeki uyarıcı ve olumlu etkileri romatizmada da kendini gösterir.
*Antioksidan olarak kullanımı:
Bilindiği gibi serbest radikaller DNA’ya ve hücre zarına zarar vermektedir. Dışarıdan besinlerle ve farklı yollarla antioksidan alımı ile vücut desteklenebilir. Kekik yağı da iyi ve kolay ulaşılabilir bir antioksidan kaynağıdır. Örnek olması açısından kekik yağındaki antioksidan oranının elmadakinden 42 katı fazla olduğunu ekleyelim.
*Ağrı kesici yönü:
Vücuttaki bazı ağrıların giderilmesi ya da azaltılmasında kekik yağı ağrı kesicilerle birlikte kullanılabilir.
*Parazitlere karşı kullanımı:
Bağırsak parazitleri ve bunların oluşturduğu şişkinlik, ağrı ve diyare gibi semptomların tedavisinde de kekik yağından yararlanılmaktadır.
*Kanserle mücadeledeki yeri:
Kekik yağının bileşimindeki karvakrol kanserle mücadeleyi de kolaylaştırmaktadır. Özellikle meme, akciğer ve karaciğer kanserlerinde kanserli hücrelerin çoğalmasını durdurmakta ve bu hücreleri öldürmektedir. Araştırmalar sürmekte olduğundan kanserli hastaların kekik yağını kullanmak istemeleri durumunda doktorlarına danışmaları gerekir.
*Kilo verme amaçlı kullanımı:
Kekik yağının metabolizmayı artırıcı bir yönü de mevcuttur. Bu nedenle kilo vermek isteyenler tarafından da kullanılabilmektedir. Zayıflama kürlerinde kekik suyu da tercih edilebilmektedir.
*Sindirimi destekleme:
Yemek sonrası oluşan şişkinlik ve gazların giderilmesini de kolaylaştıran kekik yağının iştah açıcı bir özelliği de bulunmaktadır. Hazmı kolaylaştıran, mide kramplarını yok eden bu yağ bağırsakların çalışmasını da düzenler.
*Boşaltım sistemi üzerindeki etkileri:
Kekik yağı ve suyundaki etken maddelerin idrar söktürücü özelliği de vardır. Böbreklerdeki kum ve taşların dökülmesini de kolaylaştırır. Kekik yağının prostata karşı da etkili olduğu düşünülmektedir.
*Cilt ve saç için kullanımı:
Ciltteki yaralarda, ergenlik sivilcelerinde, egzama, mantar ve sedef hastalıklarında da kekikten yararlanılır. Kekik yağı cildin yaşlanmasını geciktirmekte, çatlak ve selülitlere karşı da kullanılmaktadır. Benzer şekilde saçtaki kepekleri, egzama gibi oluşumları da engelleyen kekik yağı saç dökülmelerine karşı da yararlıdır. Her gün saça sürülen kekik yağı saçı canlandırmakta, parlatmaktadır.
Sayılan özelliklerin dışında kekik yağının şeker hastalığına, hepatite, tüberküloza, adet düzensizliğine, ağız kokusuna, uykusuzluğa, kalp hastalıklarına da iyi geldiği söylenebilir.

Kekik Yağının Kullanım Şekli:

Kekik yağı ya şişelenmiş sıvı yağ biçiminde ya da tadından hoşlanmayanlar için kapsül biçiminde satılmaktadır. Kekik yağı hastalığın veya sorunun biçimine göre ya ağız yoluyla, içilerek ya da cilde sürülerek kullanılmaktadır. Cide uygulanacaksa doğrudan sürülmemeli, 1 damla kekik yağı 5 ml. zeytinyağıyla seyreltilmeli ya da 2 damla kekik yağı 2 çay kaşığı doğal zeytinyağı ile karıştırılmalıdır. Ciltte alerjik bir reaksiyon görüldüğünde hemen kekik yağı kullanımı bırakılmalı ve cilt doktoruna gidilmelidir. Cilt için kekik yağı, badem yağıyla da karıştırılabilir. İçilecekse bir fincan ya da bir bardak suyun içine 1–2 damla ilave edilmesi ve günde 1 defa tüketilmesi yeterlidir. Üst solunum yolları için buharını soluma yoluyla da kullanılabilir. Bunun için 4 damla kekik yağı 1 litre kaynar su içine eklenmeli ve burun yoluyla buharı içeri çekilmeli yani solunmalıdır. Etkilerinden yararlanabilmek için kullanılacak kekik yağı standartlara uygun ve sertifikalı olmalıdır.

Kekik Yağı Zararlı Olabilir Mi?

Hangi sebeple tüketiliyor olursa olsun kekik yağının kullanımı 10 günü geçmemelidir. Aşırı ve uzun süre kullanılırsa demir eksikliğine neden olabilmektedir. Kanın pıhtılaşmasını önleyici ilaçlarla birlikte kullanımı da sakıncalıdır. Cildi hassas olan kişiler önce ciltlerine küçük bir alana sürerek test etmeli, sorun çıkmazsa kullanmaya devam etmelidir. Hamile ve emziren kadınların kekik yağı kullanması önerilmemektedir. Guatr hastaları da doktor kontrolü olmadan almamalıdır. Hepatit, astım ve epilepsi için de aynı durum geçerlidir. Bunların dışında kalan kişilerin de kekik yağı kullanmadan önce hekimlerine danışması doğru olur. Bebek ve çocuklarda da kullanılması önerilmemektedir. Kekik yağı kuru ve oda sıcaklığında bir yerde saklanmalıdır.

Sivrisinek Ve Böceklere Karşı Etkisi

Çok bilinen bir özelliği olmasa da kekik yağı bahçelerdeki salyangozları uzaklaştırmaktadır. Sivrisinek, bit, kene, pire, tahtakurusu gibi canlıların uzak tutulması için de kekik yağı kullanılabilir. Böcek ısırıkları ve kaşıntıyı giderici olarak da kekik yağı iyi bir seçimdir.

Kaynakça:
http://iyigelenbitkiler.com/kekik-yagi-faydalari/
https://www.sifalibitkitedavisi.com/kekik-yagi-faydalari-nelerdir.html
https://www.faydalari.com/kekik-yaginin-faydalari/

Yazar: Müşerref Özdaş