Türkiye Cumhuriyeti, kendi ya da üçüncü şahıslar eliyle yurda getirilen araçlar için gümrük vergisi alır. Bu gümrük vergisi araçların modeline ve de motor gücüne göre değişiklik gösterir hal böyle olunca, özellikle de lüks araç sınıfına giren otomobillerin fiyatları Avrupa Birliği’ne nazaran son derece fahiş olabilmektedir. Başka bir değişle, Avrupa Birliği’nin en büyük ve de en sıradışı uygulamaları arasında yer alan serbest dolaşım bir parçası olan malların dolaşımı araç fiyatlarının Avrupa Birliği ülkelerinde eşit olması sonucuna hizmet eder. Avrupa Birliği, çok uzun yıllardır Türkiye ile tam üyelik görüşmeleri sürdürse de halen kayda değer bir netice elde edilemediği ortadadır. Aslında Türkiye, Avrupa Birliği’nden birçok ürünü 1995 yılında taraf olduğu gümrük birliği sayesinde vergisiz ithal edebilmektedir. Her ne kadar malların son derece ucuz olarak yurda girdiği herkesçe bilinse de, Türkiye kendi üretemediği ürünlerden adeta kendi üretirmişçesine gelir elde eder. Örneğin Türkiye, Almanların ürettiği araçların çok büyük bir kısmından kendi iç pazarları ele alınırsa, Almanlardan daha fazla kazanır. İthalat yoluyla, yurda sokulan otomobiller, neredeyse 3 katı fiyata Türk pazarında alıcı bulur. Bunun bu kadar yüksek olmasının nedeni, devletin GV, KDV ve ÖTV eklemesi yapmasıdır.
Ancak her ne kadar bu kalemlerin başını gümrük vergisi çekse de bazı kişiler bu ücretlerden kısmen muaftır. Ancak bu zümreye giren kesim ülke geneli de nazara alınırsa son derece az olarak kabul edilir. Bakıldığında, özellikle yabancılara tanınan imtiyazların birçoğu yurttaş olan Türk vatandaşlarına tanınmaz. Bu anlamda özellikle de gümrüksüz araç kullanımı ya da yabancıların araç kullanımı meselesini ele alırsa, Türkiye’de herhangi bir ücret ödemeden GV muaf bir şekilden yurtdışından araç getirilebilir. Bu durumda kişinin kesinlikle Türkiye’yle vatandaşlık anlamında bir bağının bulunmaması gerekir. Başka bir ifadeyle kişi yabancı statü sahibi olmalıdır. Bu durumda dilerle Türkiye’ye daha önce getirilmiş bir aracı satın alabilir ya da kendine ait yurtdışı aracınızı yurda getirebilir. Bu imtiyazdan yararlanabilmek için ilk önce kesinlikle, Türkiye Cumhuriyeti sınırları dahilinde ikamet eden bir yabancı olmanız gerekir. Bunun yanı sıra, aynı zamanda ya öğrenci, ya da emekli ya da çalışma izninizin olması şartı da aranır. Eğer bu kriterleri yerine getiren bir yabancı uyruklu şahıs iseniz, bu durumda size, gümrüksüz araç kullanımı imtiyazı tanınacaktır. Söz konusu süreç için Turing’e başvurmanız gerekir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup da sonradan başka bir ülkenin vatandaşlığına geçi ve de Mavi ya da eski adıyla Pembe Kart alan yabancı uyruklu şahıslar da aynen bu imtiyazdan istifade etmeye hak sahibidirler. Bu durumda çalışma izni ve oturum izni zaten Mavi Kart’la sağlanacağından sadece öğrenci ya da resmi olarak devlete sigorta ödeyen bir çalışan olması şartı aranacaktır. Aynı zamanda emekli olmak da yeterli kabul edilir. Her ne kadar gümrüksüz olarak araç kullanımı söz konusu olsa da, normal şartlarda ödenmesi gereken gümrük de bir anlamda teminat olarak devlete teslim edilir. Burada bankada para ya da bir taşınmaz ipotek ederek de teminat şartını yerine getirebilirsiniz.
Yazar:Emir Karasu