Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Kontakt Dermatit Kontrol ve Önlem Yönetimi

0 648

Kontakt Dermatit Kontrol ve Önlem YönetimiKontakt Dermatite Tıbbi Bakış

Günümüzde endüstride en sık görülen yaralanma organı deridir. Buradan yola çıkıldığında, cilt hastalıkları tüm mesleki rahatsızlıkların % 35’inden fazlasını oluşturmaktadır. Kontakt dermatit birçok ülkede en yaygın mesleki hastalıktır. Ancak, en yaygın mesleki hastalık olmasına karşın bu hastalığın meslek hastalığı olarak nitelendirilmesindeki tespitidir. Kontakt dermatitin işle ilgili hastalık olarak rapor edilmesi gerekir ve bunun için de sağlık çalışanının bu mesleki hastalığın farkında olması gerekir. Akabinde de uygun teşhis ve yönetimi de gerektirecektir.

Kontakt dermatit (CD), kimyasal madde ile doğrudan temastan sonra, ancak zaman zaman biyolojik veya fiziksel ajanlarla ortaya çıkan, cildin reaktif bir egzamatöz inflamasyonu olarak tanımlanır. Kontakt dermatitine, tahriş edici kontak dermatit (ICD) veya alerjik bir maddeye doğrudan maruz kalma veya alerjik kontakt dermatitine (ACD) maruz kalmanın sonucu olan tahriş nedeniyle olabilir. ICD yani tahriş edici kontakt dermatit, CD’nin yaklaşık % 80’ini oluşturan mesleki deri hastalığının en yaygın şeklidir.

Kimyasal yanıklar ve ayrıca fototoksik tahriş edici kontak dermatit gibi bir maddenin tek bir maruziyetinden ötürü akut tip olabilir veya kümülatif ve tekrarlayan maruziyetten tahriş edici maddeye (solventler, su, sabun, deterjanlar, asit, alkali vb.) karşı kronik tip olabilir.

Alerjik kontakt dermatit; lateks, gıda (fasulye, yumurta, balık), antibiyotikler (penisilin, neomisin) gibi rahatsız edici bir maddeyle doğrudan temastan sonra deride ortaya çıkan, acil ancak geçici lokalize şişlik ve kızarıklık olarak tip I aşırı duyarlılığı olan temas ürtikeri içerir. Yine alerjik kontakt dermatit kozmetik ürünlerinin ve Benzoik asit gibi ilaçların bileşenlerinden, krom, nikel, epoksi reçine, kauçuk katkı maddeleri vb. ürünlerle de meydana gelebilmektedir.

Kontakt Dermatit Mekanizması

Kontakt dermatitin mekanizması türüne bağlıdır. ICD (tahriş edici kontakt dermatit), cildin hücresel unsurları üzerindeki direkt, lokal ve toksik etkinin bir sonucu olarak nedensel ajana bağlı olarak hafif ya da şiddetli cilt hasarı ile karakterizedir. Bu, lipid filminin çıkarılmasına, cildin keratinitesinde denatürasyona, lizozomal enzimlerin salınmasına ve enflamatuar cevaba yol açar.

İrtibat ürtikeri ya alerjik (immünolojik) ya da alerjik olmayan (immünolojik olmayan) mekanizma ile oluşur. Alerjik temas ürtikeri, cildin enflamasyonuna neden olan bir dizi olaya yol açan bir IgE mekanizması aracılıdır. İmmünolojik olmayan temas ürtikerinde, kan damarı duvarı üzerinde doğrudan etki, kovanlara yol açan vazoaktif maddelerin salınması ile ortaya çıkar.

Allerjik kontakt dermatit, hücre aracılı gecikmiş aşırı duyarlılık reaksiyonundan kaynaklanır. Duyarlılaştırma, bir ajan veya haptan, cilt proteini ile birleşip eksiksiz bir antijen oluşturduktan sonra başlatılır. Bu antijen epidermal Langerhans hücreleri tarafından işlenir, daha sonra T lenfositler Langerhans hücresi ile işlenmiş antijen ile etkileşir. Daha sonra T lenfositleri inflamasyonun mediatörleri olan lenfokinleri salgılar.

Kontakt Dermatitin Klinik Açısından Durumu

Klinik olarak tahriş edici kontakt dermatit ve alerjik kontakt dermatitini ayırt etmek imkansızdır. Bununla birlikte, akut tahriş edici kontakt dermatit kırmızı, şişmiş, kaşıntılı, ağrılı ve ülserli cilt ile kendini gösterir. Hidroflorik asit yanıkları hipokalsemi ve hipomagnezemi ile ilişkilidir. Kronik tahriş edici kontakt dermatit, egzamatöz cilt erüpsiyonu, eritem, kuruluk, çatlama ve cildin fissürü ile karakterizedir. Sekonder enfeksiyon süpervizyona neden olabilir. Genellikle parmaklar ve parmak ağları ve avuç içi de dahil olmak üzere elin arkasında gözlenebilir.

İrtibat ürtikeri, birkaç dakika içinde kusma olup olmadığına, suçlu bulunan ajan ile bir saat cilde temas halinde görünür. Allerjik kontakt dermatit, kızarıklık, temas bölgesinde cildin kaşınması ve küçültülmesi ile karakterizedir ancak göz kapaklarının çevresinde çok sık görülür.

Kontakt Dermatit Kontrol ve Önlem YönetimiKONTAKT DERMATİT YÖNETİMİ

İşyeri sağlık ve güvenlik tehlikeleri ve korunma önlemleri hakkında bilgi, modern mesleki tıp politikalarının ve uygulamasının ana bileşenidir. Kontakt dermatitin ortaya çıkması, işyerlerinde koruyucu önlemlerin geliştirilmesi gerektiği yönünde bir uyarı olarak hizmet eder. Kontakt dermatitin önlenmesi aşağıdakileri içerir:

1) Mühendislik Kontrolü

Potansiyel tahriş ediciyi veya alerjenleri örtmek veya izolasyonu amaçlamaktadır. Bu tedbirler, mümkün olan her yerde en üst düzeyde önceliğe sahip olmalıdır. Kimyasal ikame, alerjen ve tahriş edici maddeleri daha az zararlı madde ile değiştirmenin alternatif bir yoludur (kanunen zorunludur). Aynı zamanda paslanmaz çelik (nikel serbest bırakan), nikel, kalay ve beyaz altın kullanan çalışma prensibi nikel duyarlı hastalarda çok az reaksiyon gösterir, bu nedenle bu hastalar bu işlerde çalışabilir. Cilt maruziyeti, partikül, toz, buğu veya buhar şeklinde havada oluşursa, lokal ve genel havalandırma yeterli olabilir.

2) Kişisel Koruma

a) Koruyucu Giysi: Eldiven, çizme ve önlük gibi koruyucu giysiler, uygun kumaş veya materyallerden elde edilir. Koruyucu giysiler, maruz kalacak fiziksel ve kimyasal direnç özelliklerini, esnekliği ve cilt yüzeyini göz önünde bulundurarak yönlendirilmelidir. Eldivenler sık sık korur ancak birçok organik madde ve solvent kendilerine kolayca nüfuz eder, bu nedenle belirli bir çalışma prensibi için uygun eldivenleri seçerken bu husus dikkate alınmalıdır. Delikler bulunursa giysiler periyodik olarak muayene edilmeli ve atılmalıdır. Alerjenlere ve tahriş edici maddelere karşı korunmak için tek kullanımlık giysiler gereklidir. Koruyucu elbise, bazen ter hasarından kaynaklanan spesifik olmayan tahriş ve zarara engel olmaktan çok kontakt dermatite neden olabilir. Alerjenin ve tahriş edicilerin cilde karşı kazara teması ve zararını önlemek için eldivenler her zaman temiz eller üzerine giyilmelidir. Koruyucu giysiler, mühendislik kontrolleri mümkün olmadığı sürece kullanılmamalıdır.

b) Bariyer Oluşturabilecek Kremler: Bu tür preparatların klinik etkinliği tartışmalıdır ve klinik çalışmalar tarafından desteklenmemektedir. Suya dayanıklı bariyer kremleri, asit, alkali ve boya gibi suda çözünen maddelere karşı koruma sağlayan silikon gibi hidrofobik bir madde içerir. Öte yandan, yağ veya solvente dayanıklı bariyer kremleri toza, yağlara ve solventlere karşı koruma sağlar. Bu bariyer kremleri uygulandığında üreticinin talimatı izlenmelidir. Birçok bariyer kremleri yapışkan yağların, greslerin giderilmesini kolaylaştırır, bu nedenle tahriş edici su ve sabunla yıkama ihtiyacını azaltır. Normal ciltlerde bariyer kremleri kullanılmalıdır, çünkü bunlar iltihaplı deriye uygulandığında dermatitin şiddetlenmesine neden olurlar.

Kontakt Dermatit Kontrol ve Önlem Yönetimic) Kişisel Temizlik: Elleri hafif sabun ve su ile yıkamak alerjen ve tahriş edicileri deriden çıkarmak için yeterlidir. Aşındırıcı sabun deride yağ ve greslerin alınması için kullanılır veya bu durumlarda organik çözücüler içeren susuz el temizleyicileri kullanılır. Aşındırıcı ve susuz sabun, yalnızca cildin kalın olduğu avuç içine uygulanmalıdır ve basit su ve hafif sabun yeterli olmadığında kısıtlanmalıdır. Cilt temizleme ajanlarının aşırı kullanımı veya yanlış kullanımı temas dermatitine neden olabilir veya şiddetlendirebilir. Cilt temizliği için endüstriyel çözücüler kullanılmamalıdır. İşyerinde yemek yeme, içme ve sigara içilmesi, alerjen ve tahriş edici maddelerin bulaşmasını önlemek için belirtilen dinlenme alanı dışında yasaklanmalıdır. Kişisel hijyen, özellikle de giyim eşyası kirlendiğinde alerjen veya tahriş edici madde ile cilt ile temas riskinden dolayı düzenli olarak yıkama veya temizleme kıyafetlerini de içermelidir.

3) Sağlık Eğitimi

Sağlık eğitimi, alerjenlere ve tahriş edicilere maruz kalma konusunda farkındalık yaratmayı ve iş faaliyetlerini tanımayı amaçlar. İş eğitimi, kontakt dermatitinin erken semptom ve bulgularının, koruyucu giysilerin ve bariyer kreminin, kişisel ve iş hijyeninin uygun şekilde tanınmasını öğretmelidir. Yüksek riskli işlerden kaza sonucu kontaminasyon durumunda acil durum prosedüründe çalışanların talimatı gereklidir. İşçi eğitimi, işe yerleştirmeden önce başlatılmalı ve periyodik olarak tekrarlanmalıdır. Görevli öğretmenleri görevlendirmek ve güvenlik konularını güçlendirmek için, denetçiler eğitim programına yoğun eğitim ve güvenlik eğitimiyle dahil edilmelidir. Çalışanın tanı ve hasta eğitimi konusundaki anlayışın yaygınlaşmasında kontakt dermatitinin sonuçlarının iyileştirilmesi için gerekli olduğu bulunmuştur.

Kontakt Dermatit Kontrol ve Önlem Yönetimi4) Motivasyon

Önleme programının önemli fakat sıklıkla ihmal edilen bir yönüdür. Dolayısıyla, eğitim görmesine rağmen, bazı çalışanlar, kendilerini kontakt dermatit için risk altında görmediği için koruyucu uygulamayı gözlemleme motivasyonuna sahip değildir. Öz motivasyonu teşvik etmek ve kişisel yaşam tarzını göz önüne almak ve maruz kalmış işçileri risk altında olduklarına ikna etmek için gayret gösterilmelidir. Birlik ve emniyet yetkililerinin aktif desteği, motivasyon çabalarının kritik bir unsurudur. Öte yandan, işveren motivasyonu, emniyetli çalışmanın işçi memnuniyetini ve verimliliği artıracağını veya maliyeti işçi tazminatı açısından düşürmeyi amaçlamalıdır.

5) İdari kontrol

Alerjene ve tahriş edici maddeye maruziyeti en aza indirgemek için çalışanlar arasında yüksek riskli faaliyetlerin daha eşit bir şekilde yayılması çalışmalarıdır. Bir iş değişimi, epoksi reçinesi gibi spesifik alerjenin tamamen önlenmesi anlamına gelmediği sürece, kontakt dermatitinin temizlenmesine yol açması muhtemel değildir. Yukarıdaki önleyici stratejilerin hepsi mümkün değilse, bu denenmesi gereken en son şey olmalıdır.

6) Düzenleme

Uyarı işaretleri veya etiketler, tehlikeli kimyasal veya maddelere rastlanılan tüm kaplarda veya ürünlerde yerleştirilmelidir. Sağlık tehlikesi, Malzeme Güvenlik Bilgi Formunda (MSDS) açıkça tanımlanmalıdır. Cilt maruziyetinin potansiyel tehlikelere maruz kalmasına ilişkin mevcut düzenleyici gereklilik yoktur .

7) Tedavi ve yönetim

Kontakt dermatitin tedavisi onun evresine bağlıdır. Akut faz en iyi topikal veya sistemik steroidler ve bir antihistamin ile tedavi edilir. Cerrahi müdahale ve deri aşılaması, özellikle iş yerinde güçlü asit veya alkali kazalar sonucu büyük ülserler geliştiğinde çok nadir durumlarda gerekebilir. Kronik faz, topikal steroidlerin yanı sıra cilt kuruluğu için nemlendirici kremler de eklenerek tedavi edilir. İkincil enfeksiyon bulgusu varsa antibiyotik gerekebilir. Her durumda, tahriş edici maddelerin ve allerjenlerin korunması ve önlenmesi gereklidir.

8) Rehabilitasyon

Koruyucu önlemler ve tedbirler başarısız olduğunda, cilt bozukluğunun ve sakatlığın değerlendirilmesi yapılmalıdır. Rehabilitasyon çabaları, işçinin ekonomik ve mesleki yararlılığını iyileştirmeyi amaçlamalıdır. İşçi, yeni bir iş için yeniden eğitim almayı düşünürken, mesleki nedensellik kurduktan sonra işçi, tazminatını ve engellilik yararı elde etmelidir. Rehabilitasyon için erken değerlendirmenin maliyeti finansal açıdan faydalı olabilmektedir.

Özetle, kontakt dermatitin önlenmesi multidisipliner bir yaklaşımdır. Kontakt dermatitin birincil önlenmesi, çalışanların tahriş edici madde veya alerjen madde maruziyetini azaltmak en önemli önleyici tedbirdir. Bir önleme programı hazırlandıktan sonra, koruyucu giysilerin kullanılmasını sağlamak için iş uygulamaları gözden geçirilmelidir. Öte yandan, ikincil ve üçüncül önleyici tedbirlerin etkili olduğu ispatlanmamıştır.

Kaynakça:
Sultan T.Al-Otaibi – Hatem Ali M.Alqahtani = Management of contact dermatitis

Yazar:Gökçe Cömert

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku