Nicolas Copernicus Polonya’da 19 Şubat 1473’de dünyaya geldi. 1480’lerin ortasında babası öldükten sonra, aynı zamanda papaz olan, annesinin abisi Lucas Watzenrode, eğitimi ile ilgilendi, en iyi eğitimi alması için uğraştı.
Eğitim Hayatı
1491 yılında resim ve matematik okuduğu Krakov Üniversitesine girdi. 1496’da ayrıldı ve İtalya’ya Bolognia Üniversitesinde tıp ve hukuk eğitimi almaya gitti. Kopernik burada kendi portresini çizdi. İtalya’da gökbilimci Domenico Maria Novara ile tanıştı ve Kopernik’de gökbilimle uğraşmaya başladı.
1501 -1503 yıllarında tıp fakültesi üzerindeki araştırmalarına devam etmek için Padua Üniversitesine geri döndü. O dönemde astrolojik konumların tıbbi rahatsızlıklarda etkili olduğu düşünülüyordu.
Polonya’ya döndüğünde dayısı olan baş psikoposa idari ve tıbbi danışmanlık yaptı. Bu dönemde astronomik gözlemlerine devam etti.
Helyosentrik Güneş Sistemi
Kopernik her gezegenin yörüngesinin boyutu ve hızının güneşten uzaklığına bağlı olduğuna inanmaktaydı. Güneş merkezli evren modelini keşfeden ve bunu kanıtlanabilir hale getiren bilim adamıdır. Teorileri Roma Katolik kilisesini kızdırdı ve sapkın kabul edildi. Dini lider Martin Luther de teorisine karşı duranlar arasındaydı. Zamanın ortak inançlarına karşı fikirlerini tek başına savunan cesur bilim adamı, bir sembol haline geldi.
Modeli tamamen doğru olmasa da teorisi, Galileo, Kepler, Descartes ve Newton gibi gelecekteki bilim insanlarının ve insanlığın göksel cisimlerin hareketini anlamalarına ve geliştirmelerine yönelik temel oluşturdu.
Commentariolus adında, teorsinin ana fikrini anlatan 40 sayfalık bir yazı yazdı ve çeşitli gökbilimcilere gönderdi.
Her biri güneş merkezli sistemi ortaya koyan 7 önemli konuyu ortaya koydu. Bunlar;
1.Gezegenler tek bir sabit nokta etrafında dönmez.
2.Dünya evrenin merkezinde değildir.
3.Evrenin ortasında Güneş vardır ve tüm gök cisimleri etrafında döner.
4.Dünya ile Güneş arasındaki uzaklık, yıldızların, dünyanın ve güneşin uzaklığının yalnızca küçük bir bölümüdür.
5.Yıldızlar hareket etmez ve görünmeleri yalnızca yeryüzünün kendisinin hareket etmesi ile olur.
6.Dünya, Güneşin çevresinde bir kürede hareket ederek, güneşin algılanan yıllık hareketine neden olur.
7.Dünyanın kendi hareketi, diğer gezegenlerin ters yönde hareket etmelerine neden olur.
Teorisinin son hali ve başyapıtı 1543 yılında “De Revolutionibus Orbium Coelestium” adıyla 6 cilt olarak basılmıştır. Kitabında dünyanın güneş etrafında döndüğünü savunan yunanlı filozof Aristarchus ve İslami filozoflara da atıfta bulundu. Kopernik’in kuramı ile birlikte Eudoxus, Aritotales ve Batlamyus ile birlikte evrenin merkezinin dünya olduğu teoremi yıkıldı, yerine güneşi merkez alan, dünyanın ise hem kendi etrafında hem de güneşin etrafında döndüğü teori ortaya koyuldu. Bu teori ile birlikte çağdaş astronominin de temelleri atılmıştır.
Kendiside fikirlerini, tam olarak emin olamadığı ve kiliseden de çekindiği için hemen açıklayamadı. 1543 yılında Frombork Polonya’da öldü. Ölüm döşeğinde kitabı kucağındayken hayata gözlerini yumduğu söylenir. Kopernik’in eseri yazıldıktan ancak yıllar sonra papanın izni ile basılabildi.
Kaynakça:
https://www.biography.com/people/nicolaus-copernicus-9256984
https://www.khanacademy.org/partner-content/big-history-project/big-bang/how-did-big-bang-change/a/nicolaus-copernicus-bh
Yazar:Yasemin Türközü