Son birkaç gündür 81 ilde başlatılan ‘Okul Sütü Akıl Küpü’ projesi kapsamında okullarda dağıtılmaya başlanan sütlerle ne yazık ki birçok öğrenci rahatsızlandı. Rahatsızlandı diyorum çünkü tam olarak zehirlendiklerine dair bir açıklama yapılmadı. Zehirlenme olup olmadığını ise yapılan tetkik sonuçları gösterecek.
Peki, birçok öğrencinin dağıtılan sütü içtikten sonra rahatsızlanma sebebi ne olabilir? Doktorlar bu rahatsızlığın sebebini süt şekeri(laktoz) hazımsızlığı olarak açıklıyor. İşte bizde bu yazımızda süt şekeri(laktoz) nedir, hazımsızlık yapar mı yapmaz mı gibi sorulara yanıt arayacağız.
Laktoz sadece sütte bulunan ve süte tadını veren şekerdir. Laktoz için bir tür karbonhidrat diyebiliriz.
Laktozun fiziksel özelliklerinden bahsedecek olursak rengi beyaz veya krem, saf ve hafif olup, tatlıdır. Doğal inek sütünde bile laktoz bulunmaktadır. 100 gr inek sütünde bulunan laktoz miktarlarına örnek vermek gerekirse;
Tam yağlı, taze süt: 4,7 gr.
Sterilize süt: 4,7 gr.
UHT(uzun ömürlü) süt: 4,7 gr.
Yağsız, taze süt: 5,0 gr.
Laktoz Hazımsızlığı
Sütün içerisinde bulunan laktoz yani süt şekeri iki maddeden oluşur. Bunun emilebilmesi için mutlaka lâktaz adını verdiğimiz enzim tarafından parçalanması ve glikoz ile galaktozun bağırsağa girmesi gerekir. Laktozun emilip bağırsağa girmediği durumlarda laktoz hazımsızlığı oluşur. Yani okullarda dağıtılan sütler ile rahatsızlanan çocuklardaki şikâyetler görülür. Bu şikâyetler kramp şeklinde karın ağrısı, çok hafif ishaldir.
Laktoz eksikliği, laktoz enziminin yetersizliğine bağlı olarak tepkiler gösterir. Bazı insanlarda eksiklik olmasına rağmen bulunan miktar parçalamaya yeterlidir. Bazı insanlarda da laktoz yok denecek kadar azdır. Bu sebeple kimi insanlarda vücut 500mg. Süt içtiğinde tepki verirken kimi insanlarda ise bir çay kaşığı süt bile yeterli olabilmektedir. Laktoz enzimi yetersizliği dünyada her 10 kişiden 1’inde görülebilmektedir.
Faydaları
Karaciğerde yağ birikimini azaltıcı hatta önleyici etkisi vardır. Ayrıca damar sertliğini de engeller.
Kullanım Alanları
Süt şekeri(laktoz), hayvan beslenmesinde, ekmekçilik, pastacılık, şekerleme, çikolatalı içecekler ve şuruplarda kullanılmaktadır.
Yazar: Sündüz USLU