Hibiskus, Karayip, Meksika, Orta Amerika, Güney Amerika ülkelerinde yetişen yapraklı bir bitki türüdür. Çayı birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Kuşburnuna da benzemekle beraber ekşi çay olarak bilinmektedir. Hibiskus Sabdariffa adındaki bitkiye Aqua de Jamaica Türkçe söylenişiyle Jamaika Gülü adı verilmektedir. Kısaca hibiskus olarak bilinen bitkinin C vitamini yönünden de zengin olduğu vurgulanmaktadır. Jamaika’da zencefille karıştırılarak çay formunda ya da soğuk içecek olarak tüketildiği belirtilmektedir.
Hibiskusun çok fazla hastalığa iyi geldiğinin bilinmesi nedeniyle ABD’nin Kaliforniya eyaleti, K. ve G. Amerika, K. Afrika başta gelmek üzere dünyanın birçok yerinde tüketildiği belirtilmektedir. Arapça adı Kerkedeh olan çöl bitkisi laksatif yani bağırsak yumuşatıcı özelliği ile sindirimi kolaylaştırıcı etki göstermektedir. Çöl bitkisi olan hibiskus, güle benzer görüntüsü nedeniyle Mekke Gülü ya da Nar Çiçeği adını da alabilmektedir. Hibiskus’a bu özelliği kazandıran içinde bulunan güçlü malik asit ve yüksek oranda magnezyumdur. Hibiskus, içindeki bu maddeler sayesinde şişkinlik çekenlerin şikâyetlerini gidermede etkin olarak kullanılmaktadır.
Latince, vücuda şifa veren ve bedeni rahatlatan anlamını taşıyan hibiskus, Afrika çöllerinde yaşayan bedevilerin susuzluk giderici içecek olarak tükettiği bir bitkidir. Yüksek su tutma kapasitesi olan hibiskusu, ayrıca akciğer kanserine yakalanan kişilerin ya da yakalanma ihtimali bulanan kişilerin günde 2 bardak oranında ve çay formunda tüketmelerinin onlar için fayda sağlayacağı belirtilmektedir. Bitki çayının, kafein içermeyen bir içecek olduğu ifade edilmektedir.
Hibiskus Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hibiskus’un yetiştiği toprak içinde barındırdığı vitamin ve mineral değerlerini etkilemektedir. Bu nedenle tüketilecek olan hibiskus bitkisinin mutlaka demir yönünden zengin bir toprakta yetişmiş olması gerekmektedir. İlaveten toprağın magnezyum oranının da yüksek olması gerekmektedir. Aksi takdirde iyileştirici etkisi oldukça az olacağından yeteri kadar fayda sağlamayacaktır. Dilde ekşi tat bırakmayan hibiskusun uygun şartlarda yetişmediği ya da raf ömrünün dolduğu uzmanlarca belirtilen bir diğer önemli noktadır. Hibiskusun hamile kadınlarda düşük etkisi yaptığı söylenmekte bu sebeple onlar için sakınca olarak görülmektedir. Ayrıca emziren kadınlara da hibiskus tavsiye edilmemektedir. Tansiyon ve kolesterol hastası olup düzenli ilaç kullanan kişilerin tüketmesi dâhilinde ilaçlarla etkileşim gösterebileceği ve tehlike arz edebileceği belirtilen görüşler arasında yer almaktadır. Bu sebeple tansiyon ve kolesterol ilacı kullanan kişilerin bu çayı içmeden önce doktora danışmaları gerekmektedir.
Hibiskus’un Etki Alanları ve İyi Geldiği Hastalıklar
-Tansiyonu düşürmede etkili olan hibiskus, Tip 2 diyabet hastaları için de tansiyon dengeleyici özellik göstermektedir. Ayrıca vücuttaki kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olmaktadır. Kan şekerini dengeleyici özelliği ile tatlı ataklarının önüne kesmektedir.
-Yararlı kolesterolün yükselmesine zararlı kolesterolün ise düşmesine olanak sağlayarak kolesterol üzerinde dengeleyici bir etkiye sahiptir. Hibiskus’un 1 ay boyunca her gün 2 bardak tüketilmesinin kolesterol ve trigliserit düzeylerinin normale döndüğü 2009’da yapılan bir araştırmada ortaya çıkmıştır.
-Hibiskus, kilo vermeye yardımcı olurken sindirimi düzenlemekte ve şişkinliği de azaltmaktadır. Aşırı iştah açılmasının engellenmesini sağlamaktadır. Sağladığı zengin demir içeriği ile kansızlığı önlemekte, hızlı yağ yakımı için olanak tanımakta, iştahın aşırı derecede artmasının önüne geçmektedir. Vücuttaki ödemin sökülmesine katkı sağlamaktadır.
-Mide kanserine karşı koruyucu etki göstermektedir. 2007 yılında yapılan bir araştırma neticesinde hibiskus özünün kanserli hücre sayısını azalttığı ve mide kanserindeki yayılmayı önlediği ortaya konmuştur.
-Kalp ve karaciğer üzerinde iyileştirici etkisi ile bu organlardaki hastalıklarla mücadelede yardımcı olmaktadır.
-İçerdiği antioksidan sayesinde vücuda giren zararlı ajanlarla mücadele ederek vücut direncini hastalıklara karşı arttırmaktadır. Vücuda giren zararlı etkenlere karşı sağladığı koruma dolayısıyla antioksidan içeriği ile yaşlanmayı geciktirici etki yapmakta ve hücreleri yenileyici özellik barındırmaktadır.
-Böbrek hastalıklarının ve iltihabının yok edilmesine karşı yararlık göstermektedir.
-Gribal enfeksiyon geçiren ve öksüren kişilerde nefes açıcı özellik göstermektedir. Ayrıca ateşin düşmesinde etkilidir.
-Damar sertliği probleminden kurtulmak isteyen kişiler için de fayda sağlar özelliktedir. Damar sertliğini önleyici bir etki yapmaktadır.
-Karaciğer, kornea, beyin ve böbreklerde fazla bakır birikmesi sonucu ortaya çıkan Wilson hastalığını iyileştirici etkisi bulunmaktadır.
Hibiskus Nasıl Tüketilebilir?
Hibiskusun en yaygın ve kolay tüketim şekli çay formunda demlenerek tüketilmesidir. Bunun için hibiskusla beraber kullanılabilecek ve çaya tat verecek malzemeler şunlardır: bir tutam zencefil, biraz limon suyu ve tarçın. Bunun dışında başka baharatlar ve bitkilerle birlikte hibiskus tüketimi tavsiye edilmemektedir.
Kaynamış 1 su bardağı oranında su içine 1-2 adet hibiskus yaprağı atılır. İsteğe bağlı olarak zencefil ve tarçın da eklenebilir. Karışımın demlenmesi için 15-20 dakika beklemek gerekmektedir. 20 dakikadan fazla bekletildiği takdirde hibiskus çayının tadı acı olacağı için daha yoğun tat elde etmek isteyenlerin demlenme aşamasında daha fazla hibiskus yaprağı kullanmaları tavsiye edilmektedir. Demlenme aşaması bittikten sonra yine isteğe bağlı olarak limon ve balla aroması ile zenginleştirilmiş bir hibiskus çayı elde edilebilmektedir. Bir su bardağından fazla oranda demlenen hibiskusun artan kısmı ise 3 gün boyunca buzdolabında saklanabilmekte ve bu süre zarfında tazeliğinden bir şey kaybetmemektedir.
Kaynakça:
haberturk.com/saglik/haber/1213124-hibiskus-cayinin-faydalari
bitkicaylarininfaydalari.com/hibiskus-cayinin-faydalari/
sifali.org/hibiskusun-hibiskus-cayinin-faydalari-nelerdir-hibiskus-cayi-nasil-demlenir.html<br />
yumaksepeti.com/index.php/saglik/hibiskus-nedir-hibiskusun-faydalari-nelerdir-hibiskus-nasil-kullanilir/
diyetebasliyorum.com/hibiskus-cayi-faydalari-nelerdir-3833
milliyet.com.tr/hibiskus/prof-dr–ibrahim-adnan saracoglu/cafe/yazardetay/04.08.2009/1124498/default.htm
zararlar.com/hibiskus-zararlari.html
saglikvakti.com/hibiskus/
tr.wikipedia.org/wiki/Antioksidan
bitkiseldiyet.com/antioksidan-nedir-faydalari-nelerdir.html
dfgd.org.tr/index.php/s-k-sorulan-sorular/antioksidan-nedir-2
multiyasam.com/wilson-hastaligi-belirtileri-tedavisi
Yazar:Merve Özkan