Yaşlılık insan yaşamının doğal bir sürecidir. Ancak her yaşın kendi güzelliğini damarlarında hissederek yaşamalıdır insan… Yaşlılık, insanda varolan üretkenlik, hayatı sevme, öğrenme ve yeniliklere açık olma gibi özelliklerin harabiyete uğraması değil midir? Buna bağlı olarak, yeniliklere kapalı insanlar diğer insanlara göre daha erken yaşlanmaktadırlar. Yani; insanlar genç yaşlarında da bu özel duyularını kaybederek yaşlılığın kapısını kendi kendilerine çalmış olurlar.
Yaşlanma olgusunu kaç yaşınızda olduğunuzla değil ne kadar üretken ve dolu dolu bir yaşam sürdüğümüzle ilişkilendirmemiz daha doğru olacaktır. Yaşlılık denilince ister istemez zihninizde oluşan, hastalık, yalnızlık, yorgunluk gibi olguları yıkmak, sosyal ve psikolojik olarak sağlıklı, aktif, yaşamın her anından tat alan bir insan olmak aslında çok zor değil… Bunu için, yaşamak için kendinize anlamlı ve küçük sebepler bulmak, soluduğunuz havayı ciğerlerinizde hissetmek, küçük bir çocuğun gülüşüne sığınmak bile yeterli olabilir.
Neofobi Nedir?
Yenilik korkusu olarak bilinmektedir. Daha çok demans hastaları yani beyinle ilgili aşırı unutkanlık ve bunama gibi problemleri olan kişilerin yaşama uyum sağlayamaması durumunu anlatmak için kullanılmaktadır.
Neofobi, insanda kendi hayatını sürekli kontrol altında tutma isteği yaratmaktadır. Yani neofobisi olan insanlar obsesifliğe eğilimli, kontrolcü, titiz bir kişiliğe sahiptirler. Kendilerine sorulmadan bir şey yapılmasından hiç hoşlanmazlar. Bu durum, neofobik insanları agresif tutumlara iter. Kendini sosyal yaşamdan uzaklaştırarak izole eden bu insanlar, sonrasında depresyona kadar sürüklenmektedirler. Özellikle 65 yaş ve üzerinde olan kişilerde fiziksel rahatsızlıklarla birlikte, sosyo-ekonomik düzeyde düşüklük, yalnızlık, eşini kaybetmenin verdiği derin acı, emekli olmak ve daha rutin bir yaşama adım atmak gibi faktörler depresyonu tetiklemektedir. Ancak yaşılıkla birlikte görülen depresyon kolay bir şekilde atlatılabilir. Psikoterapi ve ilaç tedavisinin yanında hastanın yaşam kalitesinin yükseltilmesi bu hastaların tedavisinde temel amaç olarak belirlenmiştir.
Neofobi İnsan Ömrünü Kısaltıyor!
Yeniliğe karşı kapalı olma ve yenilikten korkmanın yapılan araştırmalar sonucunda insan ömrünü kısalttığı tespit edilmiştir. Bu rahatsızlık çok erken yaşlarda bile başlayabilmektedir. 1-2 yaşında bir çocukta bile görülebilen neofobi, yaşanılan ani bir olayla dahi ortaya çıkabilmektedir.
Neofobisi olan insanlar, her yeni durum karşısında aşırı hassasiyet gösterebilmekte ve şüpheci davranmaktadırlar. Bu durum fareler üzerinde araştırılmış ve küçük bir çocuğa benzer davranışlar gösterdikleri dikkati çekmiştir. Her ortam değişikliğinde neofobisi olan farelerin hormon düzeylerindeki glikokortikoid’de keşifçi farelere göre büyük bir artış olduğu tespit edilmiştir. Bu hormon insanlarda da stres, depresyon ve sinir sistemi bozukluklarında artış göstermektedir. Yapılan bu araştırmalar korkunun insan hayatı üzerine etkileri üzerinde merak sebebi olmuş ve bilime en çok hizmet eden fareler üzerinde yapılan deneyler sonucunda, neofobisi olan farelerin diğer farelere göre daha az yaşadıkları tespit edilmiştir. Çünkü neofobi ile birlikte vücutta artan hormon değerleri organlarda ve sinir sisteminde hastalıklara sebep olmaktadır. Bu durum da neofobi’nin insan ömrünü kısalttığını kanıtlamaktadır.
Neofobi İle Nasıl Mücadele Edebiliriz?
Değişmekten korkuyorsanız, yenilikler hayatınızın her alanını olumsuz anlamda etkiliyorsa ve değişime bireysel olarak büyük bir direnç gösteriyorsanız, bu durum kişisel gelişiminiz ve insanlarla olan ilişkilerinizi olumsuz anlamda etkileyecektir. Bu direnci kendiniz çözemediğiniz için bu kadar zorlanıyor olabilirsiniz. Bu nedenle, neofobiniz olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir profesyonelden destek almanız gerekmektedir. gerçekten değişmek ve değişimi kabullenmek istiyorsanız öncelikle yaşamınızda neleri değiştirmeniz gerektiğine karar vermeli ve bu sürece kendinizi hazırlamalısınız. Daha sonrasında kendinize, ” Niçin? ve Nasıl?” sorularını sorarak, değişim ve yenilik ile ilgili korkularınızı yenmeye büyük bir adım atabilirsiniz. Unutmayın ki ; “Değişmeyen tek şey değişimdir.”
Kaynakça:
www.aktuelpsikoloji.com
Yazar:Eda Şahan