Nikolay Vasilyeviç Gogol Kimdir?

1. Hayat

Dünyaca ünlü Rus yazar Nikolay Vasilyeviç Gogol, 31 Mart 1809 tarihinde Ukraynada dünyaya gelmiştir. Doğduğu yerin de etkisi ile Gogol, Rus kültüründen çok Kazak yaşam biçimi, gelenek ve görenekleri ile büyümüştür. Diğer birçok usta yazar gibi edebiyata ilgisi henüz çocuk yaşta başlayan Gogol, liseden sonra Petersburga yerleşir. Burada tutunamayan Gogol, daha sonra Almanyaya gider ancak burada da olağan bir yaşam biçimi elde edemez. Kısa bir süre Almanyada yaşadıktan sonra Gogol, yeniden Petersburga döner ve burada çok da haz duymamasına rağmen devlet memuru olarak çalışmaya başlar.

Petersburgda bir süre çalışan Gogol, daha sonra bu görevinden ayrılır. Rus yazar daha sonra iyiden iyiye edebiyata yoğunlaşır. Rus Edebiyatı için büyük bir öneme sahip olan Aleksandr Puşkin tarafından çıkarılan bir dergide öykülerini yayımlamaya başlayan Gogol, aynı zamanda Puşkinle de büyük bir dostluk yürütmektedir. Bu yıllarda kalemine Puşkinde çok şey kazandıran Gogol, büyük oranda Puşkinden etkilenmiştir. Gogol, 1832 “Dilanka Yakınlarındaki Çiftlikte Akşam Toplantılar” adlı kitabını yayımlar. Bu kitapta Gogolun büyük bir öneme sahip olan halk hikâyeleri ve halk deyişlerini kullandığı öyküler yer almaktadır. Puşkinin de etkisiyle oluşturduğu yergi üslubuyla Gogol, birçok eser kaleme alır. Bu yıllarda çok dikkat çeken ve birçok tepkiyle karşılanan “Müfettiş” adlı eserini kaleme alan Gogol, eser yüzünden Rusyada ayrılır. Komedi türündeki bu eser, devlet bürokrasisini tiye almaktadır ve sahnede de canlandırılan eser fazlasıyla tepki toplar. İtalyada yaşamak zorunda kalan Gogol, kendisini derinden etkileyecek bir haber alır. Rusyadan ustası ve dostu Aleksandr Puşkinin ölüm haberini alan Gogol, büyük bir üzüntü yaşamıştır. O sıralarda tüm dünyada ünlenecek olan ve Puşkinin de tavsiyesi üzerine kaleme aldığı “Ölü Canlar” adlı eseri yazan Gogol, büyük bir gayretle eserini tamamlar. Yine bu günlerde ünlü uzun öyküsü “Palto” yu da kaleme alan Gogol, her iki eseriyle de dikkat çekmeyi başarır. Söz konusu öykü soylu kesimi yermektedir ve bu durum karşısında olumsuz tepkilere maruz kalan Gogol, halkını hakir görme ve halkına ihanet etmekle suçlanır. Bu suçlamalar Gogol üzerinde büyük bir etki yaratacaktır.

Usta yazar, daha önce sık sık yerdiği kilise düzenine daha ılıman bakmaya da başlar. Son yıllarında Filistine de giderek kutsal toprakları ziyaret eder. Ancak tanıştığı bir rahibi olumsuz fikirler aşılaması neticesinde Gogol, “Ölü Canlar” adlı büyük romanının ikinci bölümünün el yazmalarının yakarak yok eder. Son zamanlarında bu şekilde değişik ruh ve fikirlere bürünen usta kalem 4 Mart 1852 tarihinde Moskovada hayata veda eder.

2. Edebi Kişiliği
Rus yazar Gogol, gerçekçi edebiyatın da en önemli isimleri arasında sayılmaktadır. Gogolun eserlerinde ve onun yazma üslubunda Rus Edebiyatı’nın kurucusu olarak da görülen Aleksanr Puşkinin etkisi çok büyüktür. Bu etki öylesine büyüktür ki Gogol, adeta onun varlığı ile kalemi eline aldığına vurgu yapmıştır. Gogol, ilk yıllarda kalem aldığı öykülerinde genel olarak Rus yaşamı yerine Ukraynada yaşadığı köyde hâkim olan Kazak kültürünü kullanmıştır. Bir yıl süreyle icra ettiği memurluk mesleği de Gogol üzerinde büyük bir etki yaratmıştır. Bu etkiyi usta yazar, “Arabeski” adlı yergi kitabında bulunan “Bir Delinin Hatıra Defteri” adlı öykü ile dile getirmiştir. Gogol, bu öyküde kendine özgü yergi üslubu ile memur yaşamının sıkıcı, sıradan, tekdüze yanını anlatmaktadır. Daha sonraki yıllarda kalem aldığı eserlerinde de Gogol, genel olarak yergi ile hareket etmiş ancak realist bir yazar olarak Rusyanın söz konusu yıllardaki halini, Rus bürokrasisini, soyluların yaşam biçimlerini ve bunun karşılığında halkın içine bulunduğu büyük sefaleti dile getirmiştir. Nikolay Vasilyeviç Gogol, 43 yıllık kısa yaşamı süresince hem kendi halkına hem de dünya halklarına yıllarca okunabilecek birçok eser kaleme almış ve kendisinden sonra gelen birçok yazarı da etkilemeyi başarmıştır.

3. Eserleri

*Ölü Canlar
*Portre
*Müfettiş
*Evlenme
*Bir Delinin Hatıra Defteri
*Petersburg Hikâyeleri
*Masallar
*Taras Bulba
*Dava
*Fayton
*Eski Zaman Beyleri

Kaynakça:
Vladimir Nabokov, Rus Edebiyat Dersleri, İletişim Yayınevi, 1. Basım, İstanbul, 2013.

Yazar:Canan Yıldırım