Ölümler ardından yapılan ölü gömme töresi ya da cenaze törenleri, ölen kişinin toprağa gömülmesini içeren ritüeller ve geleneklerin bütünüdür.
Ölüm, toplumların sosyal yaşantılarında, her zaman için çok önemli ve sarsıcı bir olay olarak görülmektedir. Ölümlerin hemen akabinde gerçekleştirilen törenler, tarih boyunca önemli geleneklerin içinde yer almıştır. Bu törenler, bulundukları toplumun dini göreneklerine, o toplumun kültürüne ve felsefesine göre değişiklikler göstermektedir.
Bazı inanışlarda ölümden sonra hayatın devam ettiği, gerçek sonun ölümle gelmediği gibi inançlar vardır. Bu duruma, genel anlamda reenkarnasyon ismi verilmektedir. Hatta bazı kültürlerde de ölülerin yaşayanlar üzerinde etkisi olduğu, çeşitli şekillerde kendilerini hayata dahil ettikleri inancı da vardır. Bu ve benzer nedenler de cenaze törenlerinin usulüne uygun ve kusursuz şekilde yapılması konusundaki hassasiyete temel teşkil etmektedir. Her ne olursa ve nasıl olursa olsun tüm cenaze törenleri, ölü bedenlerin gömülmesi, saklanması ya da yakılması üzerine kuruludur.Kültüre ya da inanca bağlı olarak kimi toplumlarda ölü bedenler yakılırken kimilerinde ise gömülür. Örneğin Hinduizmde insan bedeninin can verir vermez yakılması öğütlenmektedir. Sırf bu nedenden dolayı da Hinduizmin hüküm sürdüğü topraklarda, cenaze törenleri çok kısa sürmektedir. Kimi toplumlarda ise yine kültüre ve geleneğe bağlı olarak cenaze törenleri uzun tutulmaktadır.
Ölü bedenin yakılması geleneğinde ise yanan bedenin külleri özel bir kapta saklanabilir. Bunun yanında, vasiyet doğrultusunda, istenilen bir bölgeye de bu küller serpilebilir.Müslüman ve Hristiyan geleneklerinde ölüler gömülmektedir. Toprağa verilmeden önce, cenazeler ile ilgili bir takım işlemler uygulanmaktadır. Örneğin İslam dininde, ölü beden ilk önce yıkanır. Ardından kefen ismi verilen beyaz bir beze sarılan ölü, tabuta yerleştirilir. Buna da cenaze ismi verilmektedir.
Geleneğe göre, tabutun insanların omuzlarında, dikkatli ve hızlı adımlarla taşınması gerekmektedir. Bu dini geleneğin en önemli kısımlarından biri de cenaze namazının kılınması eylemidir. Zorunlu olan bu görev de ifa edildikten sonra cenaze, kazılan mezara indirilir ve üzeri örtülür. Ardından Kur’ an okunur ve ritüeller silsilesi son bulur. Yahudi geleneklerinde de benzer şekilde ölüleri gömme işlemi vardır. Hiç vakit kaybetmeden ölüler gömülür. Farklı olan uygulama ise mezar taşının dikilmesine kadar geçen bir yıl içinde yas tutulmasıdır. Eski Mısırlılarda ise ölen firavunlar mumyalanmakta ve devasa anıt mezarlara konularak saklanmaktaydılar. Piramit ismi ile bilinen firavun mezarları, günümüzde oldukça popülerdir. Bu mezarların en ünlülerinden üç tanesi Gize’dedir.
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%BC_g%C3%B6mme_t%C3%B6resi
Yazar:Baran Akçok