Osteoporoz kelimesi Latince de kemik anlamına gelen “Os” ve Yunanca da delik anlamına gelen “Poroz” ikilisiden oluşur.Halk arasında Kemik Erimesi olarak da bilinen Osteoporoz genel tanımıyla kemiklerin kendi içlerindeki mineralleri(özellikle kalsiyum) kaybederek zayıf,güçsüz ve kırılgan bir yapı alması durumudur.
Dünyada kemik erimesi oranı kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür.Öyleki bu oran %80′ lere kadar çıkabilir.Bu durumun görülmesinin başlıca nedenlerini en genel tabiriyle şu şekilde sıralanabilir;
1-Kemik gelişimi sırasında erkeklerde olan kemik kütlesi oranının kadınlara göre daha fazla olması,
2-Kadınların erkeklere göre daha uzun süre yaşamaları,
3-Erkeklik hormonu olarakta bilinen testosteronun kemikler üzerindeki koruyuculuk etkisi,
4-Menapoz döneminde kemik yıkımının artması(Erkeklerde bu döneme eşdeğer bir dönem yoktur).
Hastalığın Belirtileri
Yapılan araştırmalar gösteriyorki hastalığın başlangıç aşamasında bireyde hiçbir şikayet gözlenmiyor.Ancak hastalık ilerledikçe;
1-Bel ve sırt ağrısı,
2-Omurga da kırıklar,
3-Boyda kısalma,
4-El bileklerinde kırıklar,
5-Kaburga ve kalça kemiklerinde kırıklar,
6-Sırt kamburlaşması,omuzlarda yuvarlaklaşma,
gibi şikayetler görülmektedir.
Risk Faktörleri
Kemik tıpkı arı peteğine benzer bir yapıya sahiptir,ve başta kalsiyum olmak üzere birçok minerali depolama özelliğine vardır.Yediğimiz yiyeceklerden aldığımız kalsiyum belli bir yaş aralığına kadar (20-25 yaş) kemikleri güçlendirme özelliğine sahiptir.Ancak bu yaştan sonra kemik yapımı kemik yıkımından az olduğu için kemikler güçsüzleşmeye başlar.30’lu yaşlarda kemik kütlesi “Tepe Kemik Kütlesi” denen en yüksek değerini alır.Bu yaşlarda ulaştığımız Tepe Kemik Kütlesi ve yaşlanınca başlayan kemik kaybının hızı bireyin Kemik Erime riskini belirler.Bu veriler kimin bu hastalığa yakalanacağını gösterir,ancak hastalığa yakalanma riski şu durumlarda artış gösterir;
1-Sigara ve alkol tüketimi,
2-Ailede kemik arimesi geçirmiş hastanın bulunması(özellikle annede kalça kırığı),
3-Eklem rahatsızlıkları(özellikle iltihaplı eklem romatizması),
4-Kalsiyum ve D vitamini eksikliği,
5-Erkeklerde testosteron seviyesinde düşüklük,
6-Hormonal hastalıklar(Özellikle Paratiroid ve Tiroid hormonları),
7-Astım hastalığının bulunması,
8-Bunama,
9-Egzersiz ve spor alışkanlığının olmaması,
Bahsettiğimiz bu faktörlerden biri yada daha fazlası bireyde bulunuyorsa Kemik Erimesi hastalığına yakalanma riski fazladır.
Tedavi Yöntemleri
Osteoporoz yanlızca ilaç kullanarak giderilebilecek bir hastalık değildir,Yaşam biçiminde ciddi değişiklikler gerektirir.Bunların başında;
-Egzersiz,fiziksel aktivite,spor yapılmalı,
-Yeterli dengeli ve hastalığa uygun beslenilmeli(Özellikle Kalsiyum açısından zengin besinler),
-D vitamini alımına özen gösterilmeli ve eğer gerekirse laçlarla takviye edilmeli,
-Gün ışığında 15-20 dakika kalınmalı,
-Bireyin düşmelerini engellemesi için tedbirler alınmalı.
Bahsettiğimiz tedavi yöntemlerinin bazı durumlarda uzun süre devam ettirilmeleri gerekir.Bu yüzden tedavi süresince sabırlı olunmalı ve uygulanan tedavinin sonuçları beklenmelidir.