19. yüzyılda Fransada romantik şiire tepki olarak çıkan Parnasizm, temelinde gerçekçilik fikrini barındırmaktadır. Parnasizmi benimseyen şairler 1860 yılında ‘Çağdaş Parnas adındaki bir dergi etrafında toplanmışlardır. Kendilerini “parnasyen” olarak adlandıran bu şairler, romantizme karşı çıkarak şiirin gerçekçi olması gerektiğini savunmaktadırlar. Gerçekçi akımlarda olduğu gibi Parnasizmde de pozitivizmden bahsetmek mümkündür. Parnasyenler dış dünyayı objektif bir bakış açısı ile şiire yansıtmışlardır.
Parnasizm Akımının Karakteristik Özellikleri
* Parnasizmde şekil kusursuzluğu büyük bir öneme sahiptir. Bu amaçla parnasyen sanatçılar, ölçü, uyak gibi biçimsel öğeleri dikkatle kullanırlar.
* Parnasizm, şiirde büyük bir yenilik ortaya çıkarmıştır. Parnasyen şairler, bilim ve felsefeyi şiirde kullanarak şiire yeni bir atmosfer getirmişlerdir.
* “Sanat, sanat içindir.” görüşünü savunan parnasyenler, şiiri düşünceleri topluma aktarmak için bir araç değil sadece bir “güzellik” olarak görmüşlerdir.
* Lirik şiirin hayal dünyası parnasyenler tarafından reddedilmiş, bunun yerine nesnellik şiirlerdeki yerini almıştır.
* Parnasyen şairler, sembolizmdeki kapalı anlatımın yerine açık, yalın bir anlatımı benimsemişlerdir.
* Parnasizm akımında şiirler sone ile yazılmaktadır. Parnasyenler, şiirin içeriğinden çok nasıl yazıldığına, biçimsel güzelliğine önem verirler.
Parnasyen Şairler
– Theophille Gautier
– François Coppe
– J. Maria de Heredia
– Leconte de Lisle
– S. Prudhomme
Türk Edebiyatında Parnasizm
Edebiyat-ı Cedîde döneminde söz konusu akımın etkilerini görmek mümkündür. Bu dönemde Cenap Şahabettin, Parnasizme uygun şiirler kaleme alarak Parnasizmi edebiyatımıza tanıtmıştır. Tevfik Fikret ve Yahya Kemal de Parnasizmin ilkelerini uygun şiirler yazarak akımın edebiyatımıza yansıtmışlardır.
Kaynakça:
Tanpınar, Ahmet Hamdi, 19. Asır Türk Edebiyat Tarihi, Çağlayan Kitap Evi, 1997
Çetişli, İsmail, Batı Edebiyatında Edebi Akımlar, Akçağ Yayınları, 2011
Yazar:Canan Yıldırım