Programmable Logic Controller (PLC), Türkçesi, Programlanabilen Mantıksal Denetleyici olan bu alet işimizi kolaylaştırmada ve insan gücünden tasarruf sağlamada bize çok geniş olanaklar sağlamaktadır.
Plc dendiğinde akla ilk gelen tanımı; programlanabilen otomatik iş yaptırma kabiliyeti olan cihazdır. Genel tanımı ise; girişleri lojik, veri işleme, sayma, karşılaştırma, aritmetik gibi bir veya birkaç işlem yaptıktan sonra çıkışa atayan, programlama desteği olan entegre bir cihazdır. Örneğin; bir trafik lambasında sırasıyla yeşil sarı ve kırmızı yanması, bunu Plc dilinde söylemek istersek şu şekilde yapabiliriz; yeşil yan, 30 saniye bekle, yeşil sön, sarı yan, 5 saniye bekle, sarı sön, kırmızı yan, 20 saniye bekle, kırmızı sön. Programı baştan başlat. Elektriği kesene kadar programı sürdür.
Plc’ lerin tavsiye edilme nedenlerinden bazıları şunlardır:
* Hazırlanmış fonksiyonları direk olarak kullanılabiliriz.
* Kolaydılar. Az yer tutarlar, daha az kablo bağlantısı vardır.
* Dayanıklıdır, çevre koşullarından kolay etkilenmezler.
* Giriş ve çıkışların durumlarını izleyebiliriz.
* Az arıza yapalar, güvenilirdir, bakımları kolaydır.
Plc’ ler sayısal prensiplere göre yazılmışlardır. Bir sistemi (giriş çıkışına göre); aritmetik işlem, hafızaya alma, sayma, zamanlama, denetleme yapabilirler. Endüstriler tarafından çok fazla ihtiyaç duyulduğundan, güvenilir ve ucuz olduğundan endüstrilerin bir numaralı elemanıdır ayrıca uzaktan kontrol edilebilirler( bilgisayar bağlantısıyla).
Plc’lerin genel kullanım alanları:
1) Sıra Kontrol: Plc’ nin en çok kullanılan özelliğidir. Bu özellik paketlemeden başlayarak asansör endüstrilerinde bile kullanılmaktadır.
2) Hareket Kontrol: Adımları takip eden sonsuz makinelerde örneğin; kauçuk, film ve kartezyen robot endüstrilerinde kullanılır.
3) Süreç Denetimi: Makineler çalışır durumda olduğunda makinelerin hız ayarlarını, ağırlıklarını, debini, basıncını, sıcaklığını kontrol eder.
4) Veri Yönetimi: Burada çoğu Plc’ ler zaman v.b kavramlarla değil algılama (sensör) kavramıyla çalışır. Örneğin; aydınlatma, havandırma ( klima), çimento, tekstil, robot vb. sanayilerde kullanılır.
Plc’ lerin beş ana parçası vardır:
1) Merkezi İşlem Birimi (CPU) (Central Prosessing Unit)
Burası cihazımızın beynidir, burada işlemci ve bellek arasındaki haberleşme sağlanır. Programın derlenmesi için gereklidir.
2) Hafıza (Memory)
Burası programlarımızı veya işlemlerimizi ( 1200 paketleme, 1100 gönderim yapıldı) kayıt altında tuttuğumuz yerdir.
3)Programlama Makinesi (Operatör Paneli)
Burası elde tutulabilen dokunmatik bir ekranıdır. Verdiğimiz komutları Plc yerine getirir.
4) Güç Katı
Bağlı olduğu şebekeden istendiği gerilimi (220 VAC veya 24 VDC) temin eder.
5) Giriş/Çıkış Bölümleri
Plc nin duyu organlarıdır. Örneğin; Sensörlü bir lambada sensör giriş bölümünde Plc’nin lambayı yakmasını sağlayan gözüdür.
Kaynakça:
Endüstriyel Kontrol Sistemleri 1 Kitabı 1. Modülü
Yazar:Emre ÖRSEL