Prostat bezi erkeklerde mesanenin arkasına oturan küçük, ceviz şeklinde bir bezdir. Cinsel aktivite sırasında, prostat bezi, boşalma sırasında spermi taşıyan besleyici zengin sıvıyı üretmeye yardımcı olur. Bazı erkekler yaşlandıkça prostat bezleri, benign prostat hiperplazisi veya BPH olarak bilinen bir duruma dönüşebilir. Bu yazıda, BPH semptomlarını hafifletmek için hangi yiyeceklerin yenilmesi gerektiğini ve hangi yiyeceklerden kaçınmak gerektiğini bulabileceksiniz.
Beslenme ve Prostat Büyümesi
Prostat bezi, testosteron da dahil olmak üzere seks hormonları olarak bilinen güçlü hormonlar tarafından kontrol edilir. Prostat bezinde testosteron, dihidrotestosteron (DHT) adı verilen başka bir hormona dönüştürülür. DHT’nin yüksek seviyeleri prostattaki hücrelerin büyümesine neden olur. Bazı yiyecek ve içeceklerin testosteron ve diğer hormonlar üzerindeki etkileri nedeniyle prostat sağlığı üzerinde etkili olduğu bilinmektedir.
Yapılan araştırmalar, öncelikle et veya süt ürünlerinden oluşan bir beslenme şeklinin prostat büyümesi ve kanser riskini artırabildiğini göstermektedir. Bir kişi kendi diyetine yeterli miktarda sebze eklemiyorsa bu beslenme şekli özellikle etkileyici olacaktır.
Prostat Rahatsızlığı için Yenilmesi Tavsiye Edilen Yiyecekler
Meyveler, sebzeler ve sağlıklı yağlardan oluşan zengin bir diyetin prostatı koruduğu düşünülmektedir. Prostata faydalı olduğu bilinen belirli gıdalar şunlardır:
Somon: Somon, vücudun içindeki iltihaplanmayı önleme ve azaltmaya yardımcı olan omega-3 yağ asitleri içeren sağlıklı yağlar bakımından zengin bir gıdadır. Sardalya ve alabalık gibi diğer soğuk su balıkları da bu yağ türleri bakımından zengindir.
Domates: Domatesler, prostat bezi hücrelerine fayda sağlayabilecek bir antioksidan olan likopen ile dolu bir besindir. Domates sosu ya da çorba gibi yiyeceklerin yenilmesi, likopeni serbest bırakmaya ve vücuda kolayca ulaştırmaya yardımcı olur.
Meyve: Çilek, yaban mersini, ahududu ve böğürtlen, antioksidanların mükemmel kaynaklarıdır ve bu meyveler serbest radikalleri vücuttan atmaya yardımcı olur. Serbest radikaller, vücut içinde oluşan ve zaman içinde hasara ve hastalığa neden olabilecek reaksiyonların yan ürünleridir.
Brokoli: Brokoli, karnabahar, Brüksel lahanası ve lahana da dahil olmak üzere diğer turpgil sebzeler, sulforafan olarak bilinen bir kimyasal içerir. Bu maddenin kanser hücrelerini hedeflemesi ve sağlıklı bir prostatı desteklediği düşünülmektedir.
Kuruyemiş: Kuruyemişler çinko bakımından zengindir ve az miktarda mineral içerirler. Çinko, prostatta yüksek konsantrasyonlarda bulunur ve testosteron ve DHT’nin dengelenmesine yardımcı olduğu düşünülmektedir. Fındıkların yanı sıra kabuklu deniz hayvanları ve baklagiller de çinko bakımından zengin gıdalardır.
Turunçgiller: Portakallar, limonlar, misket limonları ve greyfurtlar C vitamini bakımından zengin olup prostat bezinin korunmasına yardımcı olabilir.
Soğan ve sarımsak: Bir çalışma, BPH’li erkeklerin BPH’si olmayan erkeklere göre daha az sarımsak ve soğan yemesi eğiliminde olduğunu göstermiştir. Bu sonuçları teyit etmek için daha fazla araştırma gerekmektedir, ancak soğan ve sarımsaklar çoğu diyet için sağlıklı eklemelerdir.
Ayrıca, palmiye tozu olarak bilinen palmiye ağacından elde edilen bitki özütü terapileri üzerine yapılan bazı araştırmaların, prostat boyutu ve idrar akışı üzerinde olumlu bir etkisi olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte, bunun gerçekten faydalı olduğunun anlaşılması için daha fazla araştırma gereklidir.
Prostat Rahatsızlığı İçin Tavsiye Edilmeyen Yiyecekler
Büyümüş prostat için sağlıklı bir beslenme, sadece iyi gıdaları yemenin ötesinde ekstra diyet çabaları da gerekir. Bu durum, prostat için iyi gelmeyen diğer gıdalardan kaçınmak anlamına gelir. Kaçınılması gereken bazı gıdalar şunlardır:
Kırmızı et: Araştırmalar, kırmızı etten arındırılmış bir diyetin prostat sağlığının iyileşmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Aslında günlük et tüketiminin prostat büyümesi riskini üç katına çıkardığı düşünülmektedir.
Süt Ürünleri: Etle benzer şekilde, düzenli süt ürünleri tüketimi artmış BPH riski ile ilişkilendirilmiştir. Tereyağı, peynir ve sütü kesmek veya azaltmak BPH belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Kafein: Kafein, diüretik olarak işlev görebilir; bu durum, kişinin ne kadar çok, ne sıklıkta ve ne kadar acilen bir şekilde idrar yapması gerektiğini artırır. Kahve, çay, soda ve çikolatayı kesmek BPH’nin üriner semptomlarını iyileştirebilir.
Alkol: Alkol idrar üretimini artırır. BPH’li erkekler, alkolden vazgeçerek semptomlarının düzeldiğini görebilir.
Sodyum: Yüksek miktarda tuz tüketimi BPH ile ilişkili üriner sistem semptomlarını artırabilir. Yemeklere tuz eklememek ve işlenmiş gıdalardan kaçınarak düşük sodyum diyeti, bazı erkekler için yararlı olabilir.
Prostat Rahatsızlığının Yönetimi
Beslenme değişiklikleri, BPH semptomlarının bazılarını yönetmede oldukça etkili olabilir. Buna ek olarak diğer temel bazı yaşam tarzı değişiklikleri de yardımcı olabilir. BPH belirtilerini hafifleten bazı stratejiler şunları içerir: Stresle başa çıkmak, sigarayı bırakmak, gece idrara çıkma oranını azaltmak için akşam sıvı tüketiminden kaçınmak, idrar yaparken mesaneyi tamamen boşaltmak, pelvik kas egzersizleri yapmak, mümkünse antihistaminikler, diüretikler ve dekonjestanlar gibi semptomları kötüleştirebilecek ilaçlardan kaçınmak, mesane eğitim egzersizlerini denemek, sıvı alımını her gün 2 litre sıvıyla sınırlandırmak. Bu yaşam tarzı değişiklikleri etkili olmaz ise, ilaç veya cerrahi bir müdahale doktor tarafından tavsiye edilebilir.
Büyümüş Prostat Belirtileri
Büyümüş prostat veya BPH oldukça yaygındır. Amerika Birleşik Devletleri’nde 14 milyondan fazla insan 2010 yılında BPH belirtileri yaşamıştır. BPH belirtileri şunları içerir: üriner frekans ve aciliyet artışı, idrara çıkmada zorluk, idrara çıkma sonunda zayıf idrar akışı veya damlama, idrara çıkma kesikliği, gece sık idrara çıkma, kendini tutamama, boşalmadan sonra ağrı, ağrılı idrara çıkma, idrar tutma veya idrar yapamama. Bu semptomlar, büyümüş bir prostat bezinin üretra, mesane ile vücudun dışına çıkan tüpü tıkaması durumunda ortaya çıkar. Bu tıkanma idrarı zorlaştırır veya hatta imkansız hale getirebilir. BPH’yi tedavi etmek semptomların ciddiyetine bağlıdır. Bazen, yalnızca temel yaşam tarzı değişikliklerine ihtiyaç vardır. Bununla birlikte, prostatın veya BPH ile ilişkili semptomların boyutunu azaltmada etkili olabilecek ilaçlar veya cerrahi prosedürler de vardır.
BPH’yi tedavi etmek, evde basit yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri yapmaktan ilaç ve ameliyata kadar değişkenlik gösterebilir. Kırmızı et tüketimini azaltmak ve bol miktarda meyve ve sebze yemek, belirtileri yönetmenize yardımcı olabilir. Özellikle doktorunuz, “izle ve bekle” yaklaşımı önerdiyse, semptomlar hakkında bir doktorla iletişim halinde kalmak önemlidir. Önerilen yaşam tarzı değişiklikleri semptomları azaltmada etkili değilse, daha agresif tedavi gerekebilir.
Kaynakça:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321079.php
Yazar: Bekir Afşar