Bilgiustam
Bilgiyi ustasından öğrenin

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey

0 579

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 ŞeyHalkın çok büyük ilgisini cezbeden kimi zaman toplumun ileri gelenleri tarafından talan edilen Romalı gladyatörler, antik çağın işçi sınıfı kahramanlarıydı. 650 yıldan uzun bir süredir, insanlar bu silahlı ve eğitimli savaşçıların kanlı bir gözlükle spor, tiyatro ve soğukkanlı cinayetlere karışmasını ilgiyle izlemek için imparatorluğun çevresindeki arenalara akın ettiler. Antik Roma’nın en ünlü eğlence biçimi şüphesiz esrarengiz silahlı adamların binlerce insanın karşısında karıştıkları savaşlardı. Bu savaşların ünü günümüze kadar gelmiştir. Sadece bilim kültürünün değil film ve kitap sektörünün de yoğun ilgisini çeken gladyatörler birçok kitap ve filme konu olmuşlardır. Peki bu antik Roma zamanında halk tarafından çok sevilen soylular tarafından da sadece eğlence aracı olarak kullanılan gladyatörleri ne kadar tanıyoruz? Gladyatörlerin sosyal kültürün bir parçası olmasıyla hakkında bir çok doğru bildiğimiz yanlışlar bulunmaktadır. Bazıları gerçekten çok uzak olmasa da bazıları gerçekten tamamıyla uydurma olan bu bilgilerin doğrusunu öğrenmek istiyorsanız sizi yazımızı okumaya davet ediyoruz.

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey1. Onlar her zaman köle değildi.

Tüm gladyatörler zincirlere arenaya getirilmedi. İlk savaşçıların çoğu, işledikleri suçlar dolayısıyla zincirlerle arenaya getirtilse ve kölelerin karşısına çıkarıldıysa da M.S. 1. Yüzyılda nüfusun ve kafa yapılarının değişmesiyle birlikte sadece köle ve suçlular gladyatör olmadı. Savaşın heyecanı ve kalabalığın ilgisini çekmek isteyen, özgür erkeklerin ün, zafer kazanma ve para ödülü alma umuduyla gladyatör okullarıyla sözleşmeler yaptıklarını görüyoruz. Bu serbest savaşçılar çoğu zaman çaresiz insanlardı ya da savaşta yetenekli eski askerlerdi, ama bazıları savaşçı soydaşlarını göstermek için üst sınıftan patrisler, şövalyeler ve hatta senatörlerdi.

2. Gladyatör Savaşları Aslında Cenaze Törenlerinin Bir Parçasıydı.

Antik çağdaki pek çok antikacı, Roma oyunlarını bir ithalat olarak tanımladı, ancak çoğu tarihçi şimdi, gladyatör savaşlarının, zengin soyluların cenazelerinde sahnelenen bir kan oyunu olarak başladığını iddia ediyorlar. Seçkin aristokratlar öldüklerinde, aileleri, kölelerin ya da mahkumların arasında bir savaş organize etmek için arenalarda etkinlikler düzenliyorlardı. Romalı yazarlar Tertullian ve Festus’a göre, Romalılar insan kanının ölen kişinin ruhunu arındırmaya yardımcı olduğuna inandıkları için, bu yarışmalar insan fedakarlığı için ham bir ikame olarak da hareket etmiş olabilir. Cenaze oyunları daha sonra merhum babası ve kızının şerefine yüzlerce gladyatör arasında nöbet düzenleyen Julius Sezar’ın saltanatı sırasında genişledi. Bu dönemde arenaların çok daha büyümesiyle günümüzde hala yoğun olarak kullanılan uzağı görmekte kullanılan gözlüklerin temeli atılmıştır.

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey3. Her Zaman Ölümüne Savaşmamışlardı.

Hollywood filmleri ve televizyon şovları genellikle gladyatörlükleri herkese açık bir kanlı olarak tasvir ediyor, ama çoğu kavga oldukça katı kurallar ve yönetmelikler altında çalışıyor. Yarışmalar genellikle benzer büyüklükteki iki erkekle deneyimler arasında tek bir savaş şeklinde gerçekleşiyor. Hakemler eylemi denetler ve muhtemelen katılımcılardan biri ciddi şekilde yaralandığı anda savaşı durdurdular. Kalabalık uzun ve çekişmeli bir savaştan sıkıldıysa, karşılaşma bir çıkmazda sona erebilirdi ve nadir durumlarda, her iki savaşçının da kalabalığa heyecan verici bir gösteri yapmaları halinde arenadan onurla ayrılmalarına izin verildi.

Gladyatörler toplumda ev sahibi olan kişilere göre değersiz görüldüğünden, destekleyicileri onları gereksiz yere öldürüldüğünü görmek için heyecanlanıyorlardı. Eğitmenler, savaşçılarını, öldürmek için değil, yaralamak için eğitmişlerdir ve savaşçılar, silahlı erkek kardeşlerini ciddi şekilde incitmekten kaçınmaya çalışıyorlardır. Yine de, bir gladyatörün hayatı genellikle acımasız ve kısaydı. Çoğu sadece 20’li yaşların ortalarına kadar yaşadı ve tarihçiler beşte biri ya da 10’luk bir grup arasında birisinin öldüğünü düşünmektedirler.

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey4. Ünlü “Başparmak Aşağı” Hareketi Ölüm Anlamına Gelmez

Bir gladyatör ağır şekilde yaralandıysa veya silahını kaptırdıysa, kaderi izleyicilerin ellerine bırakılırdı. Colosseum’da düzenlenen yarışmalarda, imparator, yaralanan savaşçının yaşadığı ya da öldüğü konusunda nihai söze sahipti, ancak yöneticiler ve dövüş organizatörleri, çoğu zaman insanların karar vermesine izin verirdi. Resimler ve filmler sık sık yaralanmış bir gladyatörün ölmesini istedikleri zaman “başparmak aşağı” şeklinde bir hareket gösterir, ancak bu doğru olmayabilir. Bazı tarihçiler, ölüm işaretinin aslında başparmak yukarı hareketi olabileceğini düşünürken, iki parmağınızla uzatılmış kapalı bir yumruk, bir başparmak aşağı ya da dalgalı bir mendil merhamet gösterin demek anlamına gelebileceğini düşünmektedir. Hangi jest kullanıldıysa, tipik olarak ya “bırak onu!” Ya da “onu öldür!” diye halk bağrışa başlardı. Yöneticiler de halk hangisinde daha çok bağırıyorlarsa ya yaşatmayı ya da öldürmeyi seçmişlerdir.

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey5. Farklı Sınıf ve Irklardan Gelmişlerdir

Colosseum M.S. 80 yılında açıldığı zaman, gladyatör oyunları savaşlardan ölüme kadar iyi organize olmuş bir kan sporuna dönüşmüştür. Savaşçılar kayıtlarına, beceri seviyelerine ve deneyimlerine göre sınıflara yerleştirilirdi ve çoğu özel bir dövüş stilinde ve silah setinde uzmanlaştır. En popüler olanları kılıç ve kalkanla savaşan “murmillon” lardı, ama aynı zamanda at sırtında arenaya girenler devardı; savaş arabalarından savaşan “essedarii”; ve aynı anda iki kılıç kullanmış olan “dimachaerus” da halkın çok desteğini alan ekiplerdi. Tüm popüler gladyatör türlerinden belki de en sıradışı olanı, sadece bir ağ ile donanmış olan “retiarius” dur. Bu savaşçılar, rakiplerine öldürmeden önce ağlarıyla nişan almayı denerler, ancak başarısız olanlar neredeyse tamamen savunmasız kalırlar.

6. Nadiren Hayvanlara Karşı Savaştılar

Colosseum ve diğer Roma arenaları genellikle korkunç hayvan avlarıyla anılmaktadır, ancak gladyatörlerin uzmanlaştığı alan bu vahşi hayvanlarla savaşmak değildir. Vahşi canavarlarla dolaşma, geyik ve deve kuşlardan, aslanlara, timsahlara, ayılara ve hatta fillere kadar her şeye karşı duran özel savaşçı sınıfları “venatores” ve “bestiarii” için arenalar ayrılırdı. Hayvan avları tipik olarak oyunlarda açılış olayıydı ve talihsiz yaratıkların tek bir sergide katledilmesi her oyunun başlangıç seramonisidir. Colosseum’un açılışını kutlamak için 100 günlük bir tören sırasında dokuz bin hayvan öldürülürdü. Daha sonra M.S. 2. Yüzyıldaki oyunlarda ise İmparator Trajan’ın düzenlediği 123 günlük bir festivalin parçası olarak 11.000 hayvan öldürüldü. Çoğu hayvan sadece katledildi. Ddiğerleri dövüşlerde hileler yapmak, hatta birbirlerine karşı dikkat dağıtmak için eğitildi. Vahşi hayvanlar da popüler bir uygulama biçimi olarak hizmet etti. Hüküm giymiş suçlular ve Hıristiyanlar, günün eğlencelerinin bir parçası olarak genellikle kuzgun köpeklere, aslanlara ve ayılara atıldılar.

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey7. Kadınlar da Gladyatör Olarak Savaştı

Kadın köleler düzenli olarak erkek kölelerle birlikte arenaya mahkûm edildi, ancak birkaç vatandaş kendi özgür iradesiyle arenada savaşan gladyatörler arasına katıldı. Tarihçiler, kadınların ilk kez ne zaman gladyatör olarak savaşmaya başladıkları hakkında kesin fikirlere sahip değiller, fakat M.S. 1. yüzyılda oyunlarda ortak bir fikstür haline gelmişlerdi. Bu savaşçı hanımefendiler, ataerkil Roma kültüründe ciddiye alınmamış olabilir ama İmparator Domitian, kadınları cücelere karşı savaştırmaktan hoşlanıyordu, ancak birkaç tanesi kendilerini tek bir savaşta kanıtlamış gibi görünüyordu. MS 2. Yüzyıl yapılan bir mermer rölyef, “Amazon” ve “Achillia” olarak adlandırılan iki kadın arasındaki gladyatör savaşını resmeder. Kadınlar ayrıca hayvan avlarına katıldılar, ancak arenadaki varlıkları M.S. 200 civarında sona erdi.

8. Sendikalar Kurmuşlardır

Her ne kadar düzenli olarak ölüm ya da ölümüne savaşmak zorunda kalsalar da, gladyatörler kendilerini bir tür kardeşlik olarak gördüler, hatta bazıları kendi seçilmiş liderleri ve koruyucusu tanrıları ile sendikalar ya da “kollegia” olarak örgütlenmişlerdi. Bir savaşçı savaşta düştüğünde, bu gruplar, yoldaşlarının başarılarını arenada onurlandıran uygun bir cenaze töreni ve mezarlık almasını sağlayacaktı. Ölen kişinin bir eşi ve çocukları varsa, ailenin kayıpları için parasal tazminat gibi hizmetler alabilmeleri de bu örgütler sayesinde gerçekleşmiştir.

Roma Gladyatörleri Hakkında Bilmediğiniz 10 Şey9. Çeşitli Roma İmparatorları Gladyatörlere Katıldı
Gladyatör oyunlarına ev sahipliği yapmak, Roma imparatorlarının halkın sevgisini kazanmaları için kolay bir yoldu, ancak birkaçı bunu bir adım daha ileriye götürdü ve direk kendisi savaşa katıldı. Caligula, Titus ve Hadrian dahil olmak üzere pek çok imparator, büyük olasılıkla oldukça kontrollü koşullar altında gladyatör savaşlarına dahil oldular. Gözüne bir mızrak alarak ayrılan İmparator Commodus çoğu zaman kalabalıkların vızıltıları ve panterleri yüksek bir platformda kullanarak kendini güvene aldıktan sonra öldürmeye başladı. Aynı zamanda tecrübesiz savaşçılara, hatta dehşet verici ve zayıf silahlı üyelere karşı olsa da, birkaç gladyatör savaşında da yarıştı. Yarışmayı kaçınılmaz olarak kazandığında, Commodus kendisini bir milyon Roma halkının önünde ödüllendirdi.

10.Gladyatörler Ünlü ve Seks Sembolü Oldular

Romalı tarihçiler tarafından sık sık üst düzey insanların da katıldığı bilgisi verilse de, gladyatörler alt sınıflar arasında büyük bir ün kazandı. Gladyatörlerin portreleri birçok halka açık mekânın duvarlarını süsledi; kilden yapılmış gladyatör aksiyon figürleri ise çocuk oyuncakları haline gelmişti. En başarılı savaşçılar, bugünün en iyi sporcuları gibi adlarından sürekli bahsettiren ünlüler haline geldiler. Pompeii’nin grafiti, kızların gladyatörlere olan aşkla bakışını simgelemektedir. Birçok kadın, gladyatör kanına ve hatta bazı karışık gladyatör terlerine batırılan saç tokaları ve diğer takıları giydiler. Bu tarz ürünler toplumda bir afrodizyak olarak kabul edildi. Bununla birlikte gladyatörlerin kanlarıyla ya da terleriyle yapılmış yüz kremleri ve başka kozmetik ürünler kullanılmıştır.

Kaynakça:
www.history.com

Yazar: Efe Cuma Yavuzsoy

Bunları da beğenebilirsin
Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku