Klasik Batı Müziğinde 15. yüzyılın başları ile 17. Yüzyılın ilk çeyreği arasına kadar süren döneme Rönesans Dönemi adı verilmektedir. Her ne kadar bu yüzyıllarda varolmuş bir akım gibi gözükse de kendisinden sonraki akımlara referans olmuş ve günümüzde de yapılmaya devam etmektedir. Fransızca bir sözcük olan Rönesans, kelime anlamı olarak; Yeniden doğuş anlamına gelmektedir. Bu dönemin başlangıç bestecisi olarak Dufay gösterilmektedir. Dufay’ ın yarı dinsel, yarı oyunsal operası dönemin başlangıcı ve aynı zamanda ilk opera denemeleridir. Ayrıca besteci, bugün müzikte hala kullanılan müzikal bir yapı olan Cantus firmus’ u geliştirerek çok sesli müziğe yeni bir boyut kazandırmıştır. Heykel ve mimaride Rönesans 1400′ lü yıllarda başlamış olmasına karşın, müzikte 1450′ li yıllara denk gelmektedir. Bunun sebebi, hiç şüphesiz, müziğin; heykel ve mimariden etkilenmesidir.
Rönesans Dönemi müziği, müzik yazısı yani notanın ve çalgıların gelişiminin yanı sıra kendinden önceki dönem olan Gotik dönem müziğine göre din dışı müziğin de geliştirilmesine vesile olmuştur. Gotik Dönemde, kiliselerde söylenen ilahilerde sadece insan sesi kullanılmaktaydı. Bu a cappella korolar devam etmekle birlikte Rönesans Müziğinde enstrümanlar, ilahilerde insan sesinin yetmediği ve boş kalan kısımları doldurmak için kullanılmaya başlandı. Buna bağlı olarak ta Rönesans Dönemi müziğinin en önemli özelliği olarak kilise müziğinin yeniden şekillenmesi olarak gösterilebilir. Bu dönemde, kilisenin çok sert kurallarından sıyrılarak müzikte yeni bir yapılanma içerisine girilmiştir.
Dönemin sonlarına doğru sadece enstrümanların bulunduğu küçük gruplar eşliğinde de müzikler yapılmaya başlandı. Bunun vesilesi olarak dans müzikleri gelişim göstermeye ve önem kazanmaya başlamıştır. Bunlara ek olarak, Rönesans Döneminin sonlarına doğru Klasik Batı Müziğinde kullanılan modal yapının yerini yavaş yavaş tonal yapıya bıraktığı dönemdir. Dönemin müziği kilisenin etkisi altındadır ancak din dışı eserlerde yapılmaya başlanmıştır. Klasik batı müziğinin temellerini oluşturan konturpuan yazısı bu dönemde oldukça gelişim göstermiş, bununla ilgili pek çok kitap yazılmıştır.
Yaklaşık 150 yıl süren Rönesans Dönemi içerisinden Dufay, Gombert, Palestirna, Gesualdo ve Monteverdi gibi pek çok önemli besteci çıkmıştır. 17. yy sonlarına doğru Rönesans Dönemi yerini Barok Döneme bırakmıştır. Müzikte dönemsel özelliklerin bilinmesi, bugün o müziğin doğru ve gerektiği gibi yapılmasını sağlayan temel yapıdır. Rönesans müziği günümüzde hala yaygın olarak yapılmaktadır ve bunu geçmişte bulunan kaynaklarından yararlanarak yapmaktadır. Klasik batı müziğinde notayı elinize aldığınızda, dönemsel özelliklerini bilmelisiniz ki o duyguyu aktarabilesiniz.
Yazar: Ömer HOŞNUT