Bacillus anthracis bakterisinin sebep olduğu şarbon hastalığı, insanlar haricinde otcul memelilerde de görülen bir hastalık türüdür. Şarbon hastalığı kolay bulaşabilen, bu özelliği sebebi ile biyolojik savaşlarda da kullanılan bir bakteridir. Savaş durumları gibi kasıtlı durumlar haricinde doğal yaşamda karşılaşacağımız bu tehlikeyi daha iyi tanımalıyız. Şarbon mikrobu kasıtlı durumlar haricinde genellikle hayvanlardan insanlara ve diğer hayvanlara bulaşmaktadır. Hava tenefüsü ile, tensel temas ile ve mikrobu taşıyan hayvanların eti, sütü gibi gıdalar ile beslenme sonucunda bulaşması mümkündür.
Şarbon hastalığı belli kesimlerde yaygın olabileceği gibi herhangi bir insanı beklenmedik bir yerde de bulabilir ve hasta olmasına sebep olabilir. Genelde hayvancılık ile uğraşan insanların yakalandığı bu hastalık, köylerin dışında veterinerlik merkezlerindeki çalışanları, deri işletmeleri, yüncülük gibi alanlarda çalışan kişilere de bulaşmaktadır.
Şarbon mikrobu bulaşan kişi bunu anında anlayamaz. Hastalık 6-7 gün sonra deride kabarcık oluşturarak ilk gözle görülür belirtisini ortaya çıkarır. Sinek ısırığına benzer bu kabarıklık tedavi edilmez ise, baloncuk halini alarak daha da ilerlemeye başlayıp kara lekeler oluşturur. Bu belirtilere rağmen tedavi edilmeyen şarbon hastalığı duruma göre ölüm ile sonuçlanabilir.
Hastalık deri, bağırsak ve akciğer şarbonu olarak 3 farklı bölgede incelenir. Deri şarbonu, basit olarak yukarıda bahsettiğimiz kabarcıklarla başlar ve ilerde baloncular oluşturur. en hafif seyri bu türdür. Bağırsak şarbonu, bağırsak bölgelerindeki organları etkileyerek bulantı kusma ile kendini gösterir, ilerledikçe kan zehirlenmesi,kanlı kusma, kanlı idrarla devam eder. Bağırsak şarbonunda hastaların %50 gibi yüksek bir oranı kaybedilir. Akciğer şarbonu en tehlikeli ve ölümle sonuçlanan türüdür.Grip gibi başlar fakat o şekilde bitmez. Bu türü neredeyse tüm hastalarda ölüm ile sonuçlanır.
En çok kullanılan tedavisi antibiyotiklerdir. Hastalığın bulaştıktan sonra ilerlemesi tedaviyi imkansız kılmaktadır. Erken teşhis her hastalıkta olduğu gibi bu durumda da çok büyük öneme sahiptir. Yapılması gereken en doğru adım bu hastalıktan korunmaktır. Şarbonun teşhis edildiği hayvanlar kireç içine gömülmeli, temas ettiği her şey yakılmalı, aşılar yapılmalı hatta gerekirse bölge karantina altına alınmalıdır.
Yazar: Sinan UZA