“Savaş piyangodur” Adolf HİTLER
Adolf HİTLER’in sonradan generalleriyle eksikliklerini giderip, mükemmel şekilde hayata geçirdiği tarihin en meşhur ve efsanevi savaş planı. Bu plan için söylenebilecek en özetleyici söz ‘ evdeki hesap çarşıya uymaz yahut Dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan olmaktır I.Dünya Savaşı’nda Almanya’nın Rusya ve Fransa ile aynı anda savaşmamak için geliştirdiği plan. Plana göre önce Fransa üzerine yürünecek, Rusya savaş hazırlıklarını bitirene kadar Fransa tamamen alınacak, daha sonra Rusyanın yeterli seferberlik hazırlığı olmayışından istifade edilerek ele geçirilmesi sağlanacak. Fakat girişte ifade ettiğimiz gibi planın uygulanmasında hesapta olmayan olaylar yaşanacak ve neticede Almanyanın yenildiği, dört yıl süren kanlı bir savaşa yol açacaktır.
Plan gereği Fransa’ya Belçika üzerinden, meşhur Liege kasabasından geçilecekti. Yine hesaplara göre Fransa’nın 1 ayda işgal edilmesi için Liege kasabasının 24 saatte geçilmesi gerekiyordu. o sıralar kullanılmaya başlanan dikenli tel ve Liege direnişi Almanları bu küçük kasabada 13 gün oyalamıştır. Rusya da savaş hazırlıklarını beklenenden erken bitirince, plan Almanya’nın hezimetiyle sonuçlanmıştır.
Baş teorisyeninin hayatıyla birlikte ele aldığımızda Schlieffen planı:
Alman ordusunun yetiştirdiği en yetenekli stratejistlerden biri olan Schlieffen, Clausewitz ve Moltke kadar nam yapmamış olsa da kendi adıyla anılan bu Plan milenyumun en kanlı savaşları olan I. Ve II.Dünya savaşlarının yegane dayanağı olmuştur. Alfred von Schlieffen (d. 28 Şubat 1833 � ö. 4 Ocak 1913), küçük yaşlardan itibaren askeri yaşama ilgi duyan Schlieffen girdiği askeri okullardan zekası ve ileri görüşlülüğüyle Alman mareşali unvanını almış Genel kurmay Başkanlığı makamına kadar yükselmiştir.Savaş alanlarındaki tecrübeleri ve Almanyanın jeostratejik konumunu hesaba katarak ileride kaçınılmaz olan Rus ve Fransız ordularıyla kapışma tehlikesini görerek Fransa ve Rusya ‘ya karşı oluşturduğu Schlieffen Planını geliştirmiştir. Alfred von Schlieffen, I. Dünya Savaşı patlak vermeden sadece 19 ay önce, 4 Ocak 1913 tarihinde öldü. Son sözlerinin: “Unutmayın: sağ kanadı çok güçlü tutun” dediği söylenmektedir.
Schlieffen Genelkurmay Başkanı olarak görev yaptığı süre boyunca Almanyayı Avrupanın ezici gücü yapan düzenlemelere girişerek Alman Genelkurmayının etkinliğini ve saygınlığını artırdı ve kadrosunu iki katına çıkardı.
Teorik ve pratik açıdan adım adım Schlieffen Planı:
Almanyayı tek bayrak altında toplayan Bismarktan beri doğuda Rusların : Batıda Fransızların ilerleyici ve işgalci tutumu Almanya için en büyük tehdit ve tehlikelerden biri olmuştur.Söz konusu bu tehlike Alman Genelkurmayı tarafından üst düzeyde ele alınarak kapsamlı ve titizlikle düşünülmüş ve Almanya için en tehlikeli senaryonun her iki cephede birden savaşmak olduğu görülmüştür. Bu tehdidi bertaraf etme üzerine kurulu olan Schlieffen Planı bu tehlikeye çözüm arayışlarının en kapsamlı eseri olmuştur.
Plana göre Alman orduları I. Dünya Savaşı sırasında önce Batı Cephesini kısa bir sürede halledecek daha sonra da Batı Cephesindeki kazandığı kesin zaferin rahatlığı ve özgüveni ile batıdaki askerleri doğuya kaydırıp tüm gücünü gelişmemiş ulaşım ağlarıyla bilinen Rusyaya ağırlık verecekti. Planda en önemli unsur birliklerin hareket ve harekat hızıdır.
Almanlar bunun için neredeyse ülke içinde her köy ve kasabadan demiryolu geçirmiş dünyada km� başına düşen en demiryolu oranında zirveye kurulmuş takipçisine iki katından fazla fark atmıştır.Planın uygulayış safhasında silahlı kuvvetlerin kara bölümü %10 ve %90’lık iki kısma ayrılacaktır. Doğu Prusyadaki Rus saldırısını bertaraf etme misyonu %10’luk bölüme aittir(savaş sırasında bu ordunun komutanı saldırı taraftarı mareşal paul von hindenburg oldugundan durum biraz değişecek)% 90lık kısım ise %60 ve %40 olarak iki kısma ayrılacak %40lık bölüm Fransa-Almanya sınırından Arden Ormanlarının çevresinden yanıltma taarruzuna girişecek(komutanları zekasıyla ünlü karl von bülow’dur) %60’lık bölüm (komutanları ciddi staratejik falsolarıyla bilinen alexander von kluck) ise hızla Belçika ve Hollandayı işgal edip lojistiğini emniyete aldıktan sonra Belçika sınırından Fransayı istila edecektir. Bu olaylar cereyan ederken Alman donanması İngilterenin kıta Avrupasına çıkartma yapmasını engelleyecek ama açık denizde onlarla kapışmaktan kaçınacaktır.5-6 hafta arasında Fransızların ikmal merkezi Paris ve Bordeux düşürüldükten sonra Alman birlikleri hızla zırhlı trenlerle doğu cephesine taşınıp Ruslarla hesaplaşılacak daha sonra İngiltere izole edilip teslime zorlanacaktı.Ancak başta da ifade ettiğimiz gibi evdeki hesap çarşıya uymayacaktı. Alexander von Kluckun Plana aykırı bir şekilde tüm Belçika!yı işgal etmeye çalışıp vakit kaybetmesi Alman Genelkurmay Başkanı Helmuth von Moltkenin kendine aşırı güvenerek nasılsa Fransızları yeneceğiz bırakın İngilizler karaya çıksınlar sonra birde onları imha edip İngiliz savunma gücünü zayıflatırız demesi(aslında riskli olduğu kadar mantıklıydı savaşın başında İngilizlerin iyi eğitimli olmalarına rağmen toplam kara kuvvetleri miktarı 200 bin civarı iken Almanlarda bu rakam yedeklerle birlikte 1.4 milyondu).
Almanya o kadar iddialıydı ki, Denizaslanı Harekatına (İngiltereye çıkartma yapma planı) Fransanın işgalinden hemen sonra başlamak istiyorlardı. Çünkü geniş coğrafyaya yayılmış Rus İmparatorluğunun seferberliğini tamamlayıp, cepheye tam kadrolu askerlerini sürmesi yaklaşık 3 ayı bulacak şekilde hesaplanıyordu.ki bu sürede Almanya İngiltereyi de dize getirir fikri Alman Genelkurmayında yer edinecek dimağlar bulmuştu. Schlieffen planındaki ilk falso, Kaiser Wilhelmin Hollanda kraliyet ailesiyle olan dostluğu sebebiyle Hollandanın işgaline izin vermemesiyle verildi.Daha sonra Belçika fatihi olmanın peşine düşen Alexander von Kluck gereksiz yere tüm Belçikayı fethetti.doğu cephesinde ise Paul von Hindenburg ve Erich Ludendorff komutasındaki Alman birlikleri General Samsanov ve Rennenkampf ın komutalarındaki Rus 1 ve 2. Ordularını ezip geçtiler.Özellikle Samsanovun 1. Ordusu tamamen imha olup büyük bir kısmı esir düştü Samsanov intihar etti.Doğu Cephesinde kazanılan bu başarılardan sonra durumu güçlendirmek için batı cephesinde von Bülowun elindeki bazı birliklerin nihai doğu zaferi için batı cephesinden çekilip doğuya gönderilmesi Parise 50 km kadar yaklaşmış olan Alman birliklerinin lehine olan durumu sekteye uğrattı. Von Bülow karşısındaki Fransız birliklerini neredeyse kelimenin tam anlamıyla kıyıma uğratırcasına ilerlerken Von Kluck Belçikada kaybettiği zamanı telafi etmek için gereksiz bir süratle Parise ilerliyordu.Nitekim koordinasyonsuz Von Kluckun Marne önünde inatçı Fransız birlikleri karşısında geri çekilip siperlere girmesi Schlieffen planının tamamen askıya alındığının açık ilanı olmuştu.
Savaşın siperlere takılı kalıp, tam bir çıkmaza dönüşmesinden sonra Almanya’nın teslim olması zaman meselesi olmuştu. Bu aşamada Alman Genelkurmayının ileri görüşlü stratejistleri Almanya için en iyi seçeneğin ateşkes olduğunu görerek Alman ordusunu ciddi bir yok oluştan kurtarmak olduğunu görmüşlerdir. Bu çalışmayla amacımız tarih dersi vermek veya geçmişe ışık tutmaktan ziyade askeri tarihe yön veren büyük stratejilerin hangi esaslara ve teorik dehaya yaslandığını göstermeye çalışmak ve medeniyet serüvenimiz açısından ortaya çıkardığı icat ve imkanları vurgulamaktır.
Bu nazarla ele alındığında Schlieffen Planı:
II. Dünya savaşının omurgasını teşkil eden Yıldırım Harekatı(Blitzkrieg) taktiğinin doğuşuna yol açmış, bu taktiği ustaca kullanan Almanlarca uzun yıllar En büyük orduların şok içinde elleri kolları bağlı şekilde Alman ilerleyişine seyirci olmalarını beraberinde getirmiştir. Yine tarihin en efsanevi ve kapsamlı harekatları olan Sedan Planı(Fransayı işgal), Barbarossa Harekatı (Rusyayı işgal) planların fikir babası olmuştur.
Bu plan ışığında yapılan I.Dünya savaşıyla karşı karşıya kalınan engelleri aşmak için uçak, makineli tüfek, tank, kimyasal silahlar, dikenli tel gibi savaş araçları ilk defa kapsamlı şekilde kullanılmıştır.
Kaynakça:
http://tr.swewe.net/word_show.htm/?379097_1&Schlieffen%7CPlan%C4%B1
http://tr.wikipedia.org/wiki/Alfred_von_Schlieffen
Ritter, Gerhard. The Schlieffen Plan, New York: Prager. 1958
THE SCHLIEFFEN PLAN Critique of a Myth by GERHARD RITTER Foreword by B. H. LIDDELL HART
Yazar:Erdal Uğur