Senkop atakları, bayılma ile kendini göstermektedir. Uzmanların günümüzde çok sık karşılaştığı bir vakadır. Ve güncelliğini günden güne artırmaktadır. Kökeninde psikolojik etkenler olduğu düşünülse de aslında kan dolaşımının azalması ile oluşan bir rahatsızlıktır.
Sık sık yaşandığı zamanlarda daha tehlikeli hastalıklara dönüşebilir. Ve atak esnasında kişi düştüğü zeminde zarar görebilir; kafasını ya da başka bir uzvunu çarparak ciddi darbelere ile karşılaşabilir. Stres ve aşırı yorgunluktan ortaya çıkan bu atak, dikkat edilmesi ve tedavi edilmesi gereken bir hastalık türüdür. Senkop atakları, farklı çeşitlere ayrılır ve her bir çeşidinin altında başka nedenler yatmaktadır. Şimdilerde moda haline gelen bu hastalık; heyecandan, üzüntüden, sevinçten yani duyguların aşırı derecede yaşanmasında da kaynaklanmaktadır. Herkesin bu atağı mutlaka yaşamaktadır. Yaşam boyunca bir defa da olsa herkesin yaşayabileceği bir vaka olan senkop atak, sürekli hale geldiğinde tehlike arz ediyor ve mutlaka doktora başvurmak gerekiyor.
Tıp alanında basit bayılma olarak da adlandırılmaktadır. Nörologların takibe aldığı bu vaka, geçici şuur bozukluğuna ve duruş bozukluğuna sebep olmaktadır. Bu sendrom, hastalıkların çeşidine göre şekil almaktadır. Anginanın oluşturduğu ataklarda, kalp kasına yeterli miktarda oksijen ve hava gidemez, hasta bunun neticesinde sağlıklı nefes alamaz, göğsünde ağrı hisseder ve o anda bulunduğu yere yığılır. Histerik atak ise kişinin duygularını aşırı derecede yaşamış olması ile ortaya çıkar. Heyecan, korku, sevinç, üzüntü gibi durumlar ile kendini gösterir ve bu senkop en çok görülen bir türdür. Ve günümüz şartlarında günden güne artış gösteren ve kökeni psikolojik hastalığa dayanan bir senkop şeklidir. Yutkunmanın sebep olduğu senkoplar da kişi yutma esnasında sorun yaşar ve o esnada nefes alamaz, yeterli havayı alamadığı için fenalık geçirir ve bayılır. Yemek borusunda ya da kalbinden rahatsız olan kişilerin sıklıkla yaşadığı bir problemdir.
En ilginç senkoplar arasında yer alan miksiyon atağı, kişiyi olumsuz etkilemektedir. İdrar yaparken yaşanan atak, kişinin bilinç kaybı geçirmesine ve bayılma hissi uyanmasına neden olur. Kadınlardan çok erkeklerde görülen bu atak, özellikle geceleri kendini gösterir. Nedeni hala bilinmemektedir ve şikayetçi sayısı çoğunluktadır. Öksürük esnasında yaşanan atak ise çok kısa sürmekte ve kişinin çok kısa zaman aralığında şuurunun yitirmesine ve duruş bozukluğu yaşamasına sebebiyet vermektedir.
Senkop çeşitleri o kadar çoktur ki; bunlardan bir tanesi defekasyon atağıdır. Miksiyon senkop belirtilerine benzer bir hal taşımaktadır. Bu sefer kişi idrar değil de dışkı esnasında atak geçirir. Fakat bu senkop uzun süre bayılma belirtisini gösterdiğinden daha çok tehlike arz eder. Bağırsak hastalıklarının neden olduğu senkop, kişinin kafasını ya da başka organlarını bir yere çarpmasına neden olabilir. Ne zaman geleceği belli olmayan bu atak, sosyal yaşamı da olumsuz etkilemektedir Ve kişiyi korkuya sürükleyip yine aynı durumla karışılacağı korkusu ile psikolojik buhranlara sokabilir. Ve son bir çeşidi de sebebi belli olmayan ataklardır. Herkesin başına gelebilecek bir atak seklidir. Bir defa yaşanır fakat kişi bu durumdan etkilendiği için uzun süre etkisinden çıkamaz.
Senkop atakları, oluşmadan önce kendini belli etmektedir. İlk belirtisi kişi kendini kötü hissetmeye başlar ve ayakta duramaz hale gelir. Kalbi ve nabzı hızlı atar ve çarpıntı, baş dönmesi gibi reaksiyonlar ile kendini gösterir. Kişi soğuk terler döker ve şaşkınlık, bayılma hissi gibi duygular yaşar. Nefes almada zorlanır, kan basıncı azalır ve kan şekeri oranında bozukluk olur. Doktor bu teşhisleri koyduğunda hastanın atak geçireceğini ya da geçirmiş olduğu kanısına varır.
Bu hastalığın tedavisi, nörolojik uzmanlar tarafından yapılmaktadır. Kişinin farklı bir hastalığı olup olmadığına dair testler yapılır. Epilepsi hastalığının da yol açabileceği bir belirti olduğu için ilk önce bu hastalığın var olup olmadığı araştırılır. Herhangi bir bulguya rastlanmadığın da, kişiye psikolojik sorunlarının olup olmadığına dair testler yapılır. Senkop ataklarına maruz kalan kişiye, Elektroensefalogram, Event recorder, Bilgisayarlı tomografi, Elektrofizyolojik çalışma, Magnetik rezonans görüntüleme, Holter monitör ve Ekokardiyogram gibi tıbbi testlere tabi tutularak, atakların neden olduğu bulgular araştırılır. Ve çıkan neticeye göre kişiye tedavi uygulanır. Çok çeşitli olduğu için, her bir oluş nedenine farklı tedavi yöntemi uygulanır. Uzmanların en çok kullandığı yöntemlerin başında eğik masa testi yer almaktadır. Burada senkop ataklarının derecesi, hangi atak çeşidi olduğu teşhis edilebilir ve en doğru sonuca ulaşılan yöntemdir. Atak bir defaya mahsus olmuşsa endişe etmek gerekmiyor. Fakat ailesinde ya da yakın akrabalarında ani ölümler var ise ya da göğüs ağrısı şikayeti artış gösteriyor ise, mutlaka bir hekime başvurmak gerekiyor.
Belirtilerinde, kusma aşırı baş dönmesi, yorgunluk ve idrar ya da dışkılama esnasında oluşan ataklarda mutlaka önlem alınmalı ve o esnada uzman kişilere danışılmalıdır. Genelde atak tedavisinde Takılabilir defibrilatörler ve Ablasyon sistemleri kullanılmakta ve senkop atakları sonlandırılmaktadır.
Yazar:Elif Açıkgöz