Güzel konuşmak önemlidir. Ama bazen bazı seslendirme hataları yüzünden söylenenler yeterince anlaşılamaz. Böyle durumlarda söylenenler tekrar ettirilir. Bazen bir kelime bazen de ses doğru telaffuz edilmez. Harflerin yutulduğu da olur. Günlük hayattaki konuşmalarda harf hataları çok dikkat çekmeyebilir. Ama bir topluluk karşısında, resmi bir ortamda bu ses hataları da dikkat çeker. Bu da hoş bir durum olmaz. Karşıdaki kişi ya da kişiler sözcüğü, cümleyi anlamayabilir. Bu kötü bir imajın ortaya çıkmasını sağlar. Dinleyici eğer karşısındaki konuşmacıyı anlamıyorsa bir müddet sonra dinlemekten vazgeçecektir. Ses kusurları şunlardır;
1- Peltek Olmak;
Bazı harflerin çıkarılamaması ile ortaya çıkar. Çıkarılamayan harf yerine başka harf söylenir. Bunda dilin yeterince eğitilmemesinden kaynaklanır. Ana dilin özelliklerinin etkisi de vardır. J yerine Z, Ş yerine S, C yerine J, S yerine Ş, R yerine L söylenebilir. Uygun egzersizlerle bu yanlışlık düzeltilebilir.
2- Kekelemek;
Konuşurken birden duraklanır, yüz buruşur, heceler tekrarlanır. Kekemelik genellikle çocukluk döneminde oluşur. Genellikle bir korku durumdan sonra kekemelik oluşabilir. Şiddet ve utangaçlık da sebep olur. Kekemelik konuşma bozukluğudur. Bazı çalışmalarla kekemelikle baş edilebilir. Örneğin, kitap okumak, tekerleme söylemek, yüksek sesle okumak, vb. Eğer kekemelik bir travmadan sonra ortaya çıktıysa psikolojik bir destek almak da gerekebilir.
3- Gevşeklik:
Ses organlarının tembel olmasından kaynaklanır. Konuşmanın sönük olmasını sağlar. Çözümü ise dişlerin arasına konan kalemle egzersizler yapmaktır. Egzersiz için belirlenen cümleler tekerlemeler olabilir. Yakın seslerin ard arda söylenmesi yararlıdır.
4- Tutuk Olmak;
Bir hece üzerine takılıp kalma durumudur. Stresli durumlarda ortay çıkabilir. Çözüm olarak belirlenen bir metin önce yavaş sonra hızlı söylenebilir.
5- Çok Tekrarlanan Sesler;
Şey, aaa, ıııı, eee-gibi sesler çok sık kullanılırsa dinleyici rahatsız olur. Bu sesleri çok tekrarlayan kişiler konuşmasını ve zihnini toparlayamamıştır. Kendilerine güvenmeyen kişilerde bu sesleri çok tekrarlarlar. Çözüm olarak bu sesleri kullanmadan konuşmaya çalışmakla olur. Bunun için kişiye yardımcı olacak bir başka kişiye ihtiyaç vardır. Karşılıklı soru- cevap yöntemiyle bu seslerin çıkması önce azaltılır sonra tamamen ortadan kalkabilir.
Yazar: Serpil Altunyay