Su zehirlenmesi aşırı miktarda su içilmesi nedeniyle oluşur. Suyun anormal fazla miktarlarda içilmesi elektrolit dengesini bozabilir ve böylece bir kişinin sağlığını olumsuz şekilde etkileyebilir. Aşağıda bu durum hakkında daha fazla bilgi vereceğiz.
Yeterli miktarda su içmenin vücudun sağlıklı işleyişi için gerekli olduğunu bilinen bir gerçektir. İnsan vücudunun sıvıları ve elektrolit dengesini düzenleyen kendi mekanizması vardır. Böbrekler kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum gibi elektrolitler ile birlikte vücuttaki sıvıların dengesini korumak için esas olarak sorumlu olan organlardır. Sodyum sıvı dengesinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Tıbbi olarak “dilüsyonel hiponatremi” denilen su zehirlenmesi, kandaki sodyum konsantrasyonunun aşırı su tüketimi nedeniyle azaldığı bir durumdur. Dayanıklılığı zorlayan aktiviteler (maratonlar, triatlonlar, egzersizler sırasında aşırı terlemeye bağlı sodyum kayıpları) esnasında aşırı miktarda su içmek su zehirlenmesine sebep olabilir. Kandaki sodyum konsantrasyonu litrede 135 milimolün altına düştüğünde, kanımızdaki tuz seviyesi azalmaktadır. Bu koşullar altında su hücrelere sızmaya başlar. Bu süreç büyük hücresel hasara yol açabilir.
Su Zehirlenmesinin Nedenleri:
-Su zehirlenmesinin en belirgin nedeni çok büyük miktarlarda su içmektir.
-Çok kısa süre içinde çok su içmek de katkıda bulunan bir faktördür.
-Diüretik kullanımı da kişiyi su zehirlenmesine yatkın hale getirebilir.
-Su veya meyve suyu içme yarışmalarına katılmak fazla miktarda sıvı almanıza sebep olup sodyum düzeylerinde dengesizlik yaratabilir.
-Su zehirlenmesinin diğer nedenleri arasında hipotiroidizm, kusma veya ishal ve dehidratasyon vardır.
-Karaciğer sirozu, böbrek yetmezliği ve kalp yetmezliği de kişiyi su zehirlenmesine karşı duyarlı hale getirebilir.
Su Zehirlenmesinin Belirtileri:
-Su zehirlenmesinin en yaygın belirtisi bulantıdır. Kişi kusacak gibi hissetmektedir çünkü midesi aşırı miktarda su tutmaktadır.
-Konuşma bozukluğu, halsizlik, yorgunluk ve huzursuzluk etkilenen birey tarafından tecrübe edilebilir.
-Aşırı su alımı şişkinliğe yol açabilir.
-Ağır vakalarda beyin etkilenebilir ve kişi şaşkınlık ve kafa karışıklığı yaşayabilir.
-Özellikle sporcularda kas krampları yaşanabilmektedir.
-Nöbetler, koma, solunum durması, beyin şişmesi ve hatta ölüm aşırı ağır vakalarda oluşabilmektedir.
Su Zehirlenmesinin Bebeklerdeki Belirtileri:
-Çocukların zihinsel durumundaki değişiklikler olağandışı uyuşukluk, dikkatsizlik ve sinirlilik ile karakterize edilebilir.
-Diğer önde gelen bir belirti ise yüzde şişlik veya ödemdir.
-Görüşleri bulanıklaşabilir. Kas krampları, seğirmeler ve düzensiz solunum gibi belirtiler görülebilir.
-Bebeğin vücut sıcaklığının hafif bir düşüş söz konusu olabilir.
-Küçük çocuklar söz konusu olduğunda en yaygın belirtiler yorgunluk, baş ağrısı ve kafa karışıklığı olmaktadır.
Eğer bir çocuk bu belirtileri gösteriyorsa en yakın zamanda bir çocuk doktoruna başvurulmalıdır.
Tedavi Seçenekleri:
Derhal tıbbi yardım istenmelidir. Hastanelerde, vazopressin reseptör antagonistleri su zehirlenmesi tedavisi için reçete edilir. Vazopresin reseptörü su tutma işleminde önemli bir fizyolojik rol oynayan hücre yüzeyi reseptörlerinden biridir. Ancak su zehirlenmesinin erken belirtilerini fark edersiniz, yapabileceğiniz bir kaç şey ile durumun daha da kötüleşmesini önleyebilirsiniz. Bunlar;
-Su ve sıvı alımını kısıtlandırın.
-Bazı tuzlu gıda maddeleri tüketin. Bu tür gıdaların bazı örnekleri arasında domates suyu, çubuk kraker, peynir, turşu ve tavuk şehriye çorbası vardır.
-İbuprofen ve aspirin gibi herhangi bir ağrı kesici veya ilaç almaktan kaçının.
Sonuç olarak sadece gerekli miktarda sıvı tüketin. Eğer ağır yorucu egzersizler yapıyorsanız ya da uzun mesafe koşuyorsanız suyu birden mideye indirmek yerine küçük yudumlar halinde içmeye çalışın ya da su alımları arasındaki mesafeyi uzatmayı deneyin. Ancak susuz kalmamak ve su kaybını önlemek için yeterli miktarda su almak da çok önemlidir. Bu nedenle ne az ne de fazla ihtiyacınız olan miktarda su içmeye özen gösterin. Ayrıca bu durumlarda bir doktor ile görüşüp tıbbi yardım almanız en doğrusudur.
Yazar:Tülay Arsoy