Tarçın veya “cinnamomum verum”, yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Ağacın kabuğu yaygın olarak kullanılır ve tarçın olarak adlandırılır.
Sri Lanka’da, Lauraceae ailesine özgüdür. Bu küçük ağaç Hindistan, Mısır, Sri Lanka, Brezilya, Endonezya ve Vietnam’da büyür. Ağacın kabuğunun kurutulması ve rulo şeklinde yuvarlanması ile hazırlanan antik bir baharattır. Tarçının sağlık yararları hakkında artan farkındalık dünya genelinde bu baharatı oldukça popüler bir hale getirmiştir. Muazzam kokusu ile tanınan tarçın, Fenikece bir sözcüktür. Bu ağacın kabuğu parça halinde ya da toz haline getirilerek önemli bir aroma maddesi olarak dünyanın çeşitli mutfaklarında kullanılmıştır. Özünün damıtılmasıyla elde edilen yağının ise karakteristik bir kokusu ve keskin bir tadı vardır. Lezzet ve kokusu, oksijen varlığında tarçının içinde bulunan”sinnamaldehit” maddesinin yaşlanması sonucudur.
Kimyasal Bileşimi:
Bu baharat içindeki kimyasal bileşenler öjenol, etil sinnamat, metil kavikol, linalol, sinnamaldehit ve beta-kariyofilendir.
Farklı İsimleri:
Karugapatta, pattai, Lavanga pattai, Kayu Manis, Çin tarçını, kurundu, Korunda, tvak, Dalchini ve qerfa olarak da adlandırılır. Değişik çeşitleri vardır. Cassia çeşidi, Seylan çeşidine göre daha koyu ve serttir.
Sağlığa Faydaları:
Yiyeceklere lezzet katmasının yanında sağlığa bir çok faydaları vardır. Bunlardan bazıları şunlardır;
-Cassia tipi soğuk algınlığı, mide bulantısı ve ishal tedavisi için bir bitkisel ilaç olarak kullanılır. Aynı zamanda enerji seviyelerini ve kan dolaşımını arttırdığına inanılır.
-Diyabet, soğuk algınlığı ve hazımsızlık tedavisi için kullanılan Ayurveda ilaçlarına dahildir. Tarçın tozu bitkisel çay yapmak için kullanılır.
-Kolesterol, trigliserid veya kanda mevcut olan yağ asitlerini düşürür.
-Araştırmalar bu baharatın her bir hapının 1 çay kaşığı tarçın tozuna eşdeğer şekilde etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu hapların açlık kan şekerini azaltmada etkili olduğu kanıtlanmıştır.
-Antifungal ve antibakteriyel özelliklere sahip olduğuna inanılan ve Candida albicans türü mantarların ve mide ülserlerinden sorumlu olan Helicobacter pylori bakterilerinin tedavisinde yaygın olarak kullanılır.
-Cassia türünde kan inceltici etkiye sahip bir bileşik olan doğal kumarin bulunur. Bu kanama bozukluğu olan kişiler için, pıhtılaşmayı önleyici bir ilaç görevi görür.
-Konsantre tarçın yağı aromaterapide bir uçucu yağ olarak kullanılır. Yatıştırıcı etkisi ve kalıcı aroması yıpranmış sinirleri sakinleştirmeye yardımcı olur ve dinlenmeyi sağlar.
-Tarçın aynı zamanda anti-inflamatuar özellikleri ile tanınır. Kızarmış ve işlenmiş gıdaların tüketimi nedeniyle dokuların içlerinde oluşan iltihabı tedavi etmek için kullanılır. Kalp krizi, felç, ateroskleroz ve koroner hastalıkların azaltılması için uygulanan anti-inflamatuar diyetlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu sayede kalp hastalıklarından korunmayı sağlar.
– Tarçın demir, manganez, kalsiyum ve lif bakımından zengindir. Bu minerallerin kombinasyonu safranın azaltılması ve ortadan kaldırılması için yardımcı olur. Daha sonra kolon hücrelerinde herhangi bir zarar oluşmasını dolayısıyla kolon kanserinin başlamasını önler. Ayrıca irritabl bağırsak sendromu hafifletmeye yardımcı olur.
-Sadece tarçın koklamak bile hafızayı güçlendirmektedir. Belirli görevler için bellek ve performans seviyelerini arttırdığı düşünülmektedir.
-Bu baharatın kabuğu bir çeşni olarak kullanılır. Yoğun çikolatalar ve kekler gibi tatlıların yanı sıra kuzu ve tavuk gibi lezzetli yemeklerin hazırlanmasında kullanılır. Bir katkı maddesi olarak, antioksidan özellikleri sayesinde besinlerin korunmasına yardımcı olur.
-Geleneksel olarak diş çürümesi, ağız kokusu ve diş ağrılarını tedavi etmek için yıllar boyu kullanılmıştır.
Çok yönlü bir baharat olduğundan çok çeşitli şekillerde kullanılabilmektedir. Hatta sindirime yardımcı olmak için doğrudan çiğnenebilir. Bu özel baharatın her evde ve her mutfakta özel bir yeri vardır. Tıbbi özellikleriyle de birleştiğinde tarçın inanılmaz bir baharattır!
Kaynakça:
http://www.buzzle.com/articles/health-benefits-of-cinnamon.html
Yazar:Tülay Arsoy